Gezondheid en Veiligheid in de Kinderopvang: Een Overzicht van Richtlijnen en Wetgeving
september 5, 2025
De kinderopvangsector ondergaat voortdurend veranderingen, met als doel de kwaliteit van de opvang te waarborgen en tegelijkertijd rekening te houden met de praktische uitdagingen waar kinderopvangorganisaties mee te maken hebben. Een belangrijk aspect van deze regelgeving is de drië-uursregeling, die recentelijk is aangepast. Dit artikel biedt een overzicht van de drië-uursregeling, de recente wijzigingen, en de implicaties voor de dagelijkse praktijk in de kinderopvang. De informatie is gebaseerd op beschikbare documentatie en richtlijnen.
De drië-uursregeling maakt het mogelijk voor kinderopvangorganisaties om af te wijken van de wettelijk vastgestelde beroepskracht-kindratio (BKR) gedurende een bepaalde periode. Dit is toegestaan wanneer de opvang gedurende ten minste tien uren per dag wordt geboden. Het doel van deze regeling is om flexibiliteit te bieden, met name tijdens openingstijden die langer zijn dan de standaard. Afwijken van de BKR betekent dat er gedurende die drie uren minder pedagogisch professionals mogen worden ingezet, met als voorwaarde dat er ten minste de helft van het vereiste aantal pedagogisch professionals aanwezig is.
Per 1 juli 2023 zijn er wijzigingen doorgevoerd in de drië-uursregeling. Voorheen was het noodzakelijk om de exacte tijdstippen waarop van de BKR werd afgeweken, vast te leggen. Deze eis is komen te vervallen. Vanaf 1 juli 2023 hoeft de houder van de kinderopvangorganisatie niet meer de specifieke tijdstippen te documenteren. In plaats daarvan moeten de algemene kaders voor de inzet van personeel, de BKR en de afwijkingen daarvan, worden opgenomen in het pedagogisch beleidsplan. Deze wijziging is ingegeven door de wens om de regeling te versoepelen en de administratieve lasten voor kinderopvangorganisaties te verminderen. De wijzigingen werden al aangekondigd in nieuwsbrieven, voorafgaand aan de definitieve publicatie van het besluit, om organisaties de gelegenheid te geven zich voor te bereiden.
Om de werking van de drië-uursregeling te illustreren, wordt het volgende voorbeeld gegeven. Een kinderdagverblijf is geopend van 07:30 uur tot 18:30 uur, wat neerkomt op een totale openingstijd van elf uur. In dit geval mag er drie uur worden afgeweken van de BKR. Stel dat de eerste professional om 07:30 uur de groep opstart en de tweede collega om 09:00 uur arriveert. De eerste professional heeft dan anderhalf uur alleen gestaan op de groep. De eerste collega vertrekt om 17:00 uur na negen uur werken, waarna de tweede collega zelfstandig de groep sluit van 17:00 uur tot 18:30 uur. Het is hierbij essentieel dat er een tweede persoon aanwezig is in het gebouw, om te voldoen aan het vier-ogenprincipe. De regels mogen elkaar niet overlappen in de praktijk.
De drië-uursregeling geldt niet alleen voor kinderopvang, maar ook voor buitenschoolse opvang (BSO). Voor en na schooltijd, en op vrije middagen, mag er maximaal een half uur per dag minder pedagogisch personeel worden ingezet, met inachtneming van de voorwaarde dat ten minste de helft van het vereiste aantal professionals aanwezig is. Op schoolsluitingsdagen (zoals studiedagen) en tijdens schoolvakanties geldt dezelfde drië-uursregeling als in de dagopvang, mits er ten minste tien uur aaneengesloten kinderopvang wordt geboden.
Alle afwijkingen van de BKR, waaronder de drië-uursregeling, dienen expliciet te worden vastgelegd in het pedagogisch beleidsplan van de kinderopvangorganisatie. De houder van de organisatie is verantwoordelijk voor het informeren van de ouders over deze afwijkingen, zodat zij op de hoogte zijn van de momenten waarop er minder pedagogisch personeel aanwezig is. Indien deze tijden niet in het pedagogisch beleid zijn vastgelegd, mag er niet worden afgeweken van de BKR.
De wijzigingen in de drië-uursregeling en het vaste gezichtencriterium zijn tot stand gekomen in nauwe samenwerking tussen de regering en sectorpartijen in de kinderopvang. De aanpassingen zijn bedoeld om knelpunten in de praktijk te adresseren, met name in combinatie met de huidige personeelstekorten en de hoge werkdruk in de sector. De versoepeling van de regels moet bijdragen aan een efficiëntere inzet van personeel en een vermindering van de administratieve lasten.
Het is van groot belang dat kinderopvangorganisaties open en transparant communiceren met ouders over de drië-uursregeling en de implementatie ervan. Ouders moeten duidelijk geïnformeerd worden over de momenten waarop er minder pedagogisch personeel aanwezig is en hoe de kwaliteit van de opvang ondanks deze afwijking wordt gewaarborgd. Een goede communicatie draagt bij aan het vertrouwen van ouders in de kinderopvangorganisatie.
De kinderopvangsector is continu in beweging en er kunnen in de toekomst verdere wijzigingen in de regelgeving worden verwacht. Het is belangrijk voor kinderopvangorganisaties om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en zich hierop aan te passen. De samenwerking tussen de regering en sectorpartijen zal hierbij een cruciale rol spelen.
De drië-uursregeling is een belangrijk instrument om flexibiliteit te bieden in de kinderopvang, met name voor organisaties die langere openingstijden hanteren. De recente wijzigingen in de regeling, die per 1 juli 2023 zijn ingegaan, vereenvoudigen de administratieve procedures en verminderen de lasten voor kinderopvangorganisaties. Het is essentieel dat organisaties de wijzigingen zorgvuldig implementeren en open communiceren met ouders over de toepassing van de regeling. Door een duidelijke vastlegging in het pedagogisch beleidsplan en een transparante communicatie kan de kwaliteit van de kinderopvang worden gewaarborgd, ook tijdens de uren waarin van de BKR wordt afgeweken.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet