Gezond Voedingsbeleid in de Kinderopvang: Een Basis voor een Gezonde Leefstijl
september 5, 2025
De samenstelling van het personeel in de kinderopvang en de wijze waarop kinderen in aanraking komen met de natuur zijn belangrijke thema’s binnen de pedagogische sector. Uit verschillende bronnen blijkt dat er een disbalans bestaat in de vertegenwoordiging van mannen in de kinderopvang, terwijl tegelijkertijd het belang van natuurgerichte activiteiten voor de ontwikkeling van kinderen wordt benadrukt. Dit artikel geeft een overzicht van deze ontwikkelingen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Het Tekort aan Mannen in de Kinderopvang
Er is een structureel tekort aan mannelijke pedagogisch medewerkers in de kinderopvangsector. Dit probleem is niet nieuw, zoals blijkt uit de vermelding van Kamervragen uit december 2015, waarin voormalig minister Lodewijk Asscher al het belang van een evenwichtige personeelsbezetting onderstreepte. Onderzoek suggereert dat de interactie- en zorgstijl van mannen en vrouwen verschillend zijn en beide waardevol zijn voor de ontwikkeling van kinderen. Mannen zouden bijvoorbeeld meer ‘masculiene’ activiteiten aanbieden, zoals buitenspelen, ruwe spelletjes en stoeien, waarop jongens positiever reageren wanneer deze door een man worden aangeboden. De aanwezigheid van een man wordt door velen als een positieve toevoeging gezien, en kan voor jongens een belangrijk rolmodel vormen.
Joris Timmers, werkzaam bij De Tweeling Kinderopvang in Nijmegen, ervaart dit in de praktijk. Ouders bellen soms specifiek om te vragen of er een man werkt, waarbij sommigen de aanwezigheid van een man juist fijn vinden, terwijl anderen hierdoor elders zoeken. Timmers merkt op dat wantrouwen van ouders vaak indirect wordt geuit.
Een belangrijke oorzaak van het tekort aan mannen wordt gezien in het imago van de kinderopvang. Er bestaat een onterechte veronderstelling dat het werk voornamelijk bestaat uit zorgtaken, die traditioneel als ‘vrouwelijk’ worden beschouwd. Timmers benadrukt dat dit slechts een klein onderdeel van de dagelijkse werkzaamheden is. Het werk omvat juist het observeren en stimuleren van de ontwikkeling van kinderen, wat veel diepgang kent. Hij vermoedt dat het imago van het beroep, en de gedachte aan een overwegend vrouwelijke werkomgeving, een drempel kan vormen voor mannen.
De Waarde van Spelen in de Natuur
Naast de personeelssamenstelling is de invulling van de dagelijkse activiteiten in de kinderopvang van belang. Steeds meer kinderopvangorganisaties stimuleren avontuurlijker spelen door andere keuzes te maken in de inrichting en het spelmateriaal. Dit kan variëren van een rustig, esthetisch interieur met een spannende buitenruimte tot een meer ‘ongeregeld zootje’ met tweedehands spullen.
De Tweeling Kinderopvang in Nijmegen wordt als voorbeeld genoemd, evenals Forte Kinderopvang en Mowgli Kinderopvang in Vught. Een belangrijk aspect van de activiteiten is het stimuleren van contact met de natuur. Pedagogisch medewerkers vinden het echter vaak lastig om dit goed te begeleiden. Samen oefenen in de praktijk, filmopnames maken en deze bespreken, blijkt een effectieve manier om vaardigheden te ontwikkelen. Vragen als ‘Wat zei je en wat was het effect op het kind?’ stimuleren reflectie en eigen inzicht. Externe deskundigen kunnen het observeren van spelende kinderen in de natuur en de interactie tussen kinderen en medewerkers begeleiden.
Bij BSO De Wolvenbende in Arnhem wordt het grootste deel van de tijd in de natuur doorgebracht. Pedagogisch medewerkers zijn hiervoor getraind en beschikken over materialen zoals schepnetten, verzamelbakken en emmers om kinderen te stimuleren bij het ontdekken van de natuur. Kinderen zoeken vaak naar beestjes zoals kikkers, salamanders en insecten.
Voeding en Welzijn
Naast spelen en leren in de natuur, wordt ook aandacht besteed aan het welzijn van kinderen op andere gebieden. Zo biedt De Tweeling Kinderopvang in Nijmegen dagelijks een warme, veganistische lunch aan. Dit wordt gedaan om een volwaardige maaltijd te bieden en tegelijkertijd een bijdrage te leveren aan een duurzame wereld.
Creativiteit en Gezondheid
Creatief bezig zijn heeft een positieve invloed op de gezondheid en het welzijn van kinderen. Arts Daphne Voormolen benadrukt dat kunst zelfs pijnstillend kan werken en richtte daarom Stichting Kunst Salon op, met als doel zoveel mogelijk kinderen met kunst in aanraking te laten komen.
De Rol van Pedagogisch Professionals
De derde donderdag in september staat in het teken van de 110.000 mensen die werken met de jongsten in de samenleving. Het is een dag waarop bestuurders van kinderopvangorganisaties hun waardering uitspreken voor het werk van pedagogisch professionals.
Uitdagingen en Toekomstperspectief
De beschikbare informatie laat zien dat er uitdagingen zijn op het gebied van personeelssamenstelling en de invulling van activiteiten in de kinderopvang. Het tekort aan mannen in de sector en de behoefte aan meer natuurgerichte activiteiten vragen om aandacht en gerichte inspanningen. Het is belangrijk om het imago van de kinderopvang te verbeteren en mannen te stimuleren om voor dit beroep te kiezen. Daarnaast is het essentieel om pedagogisch medewerkers te ondersteunen bij het aanbieden van kwalitatief hoogwaardige activiteiten in de natuur, zodat kinderen optimaal kunnen profiteren van de positieve effecten hiervan.
Conclusie
De informatie uit de beschikbare bronnen benadrukt het belang van een evenwichtige personeelsbezetting in de kinderopvang, met voldoende mannelijke pedagogisch medewerkers. Daarnaast wordt de waarde van natuurgerichte activiteiten voor de ontwikkeling van kinderen onderstreept. Het is van belang om het imago van de kinderopvang te verbeteren, pedagogisch medewerkers te ondersteunen bij het aanbieden van kwalitatief hoogwaardige activiteiten en aandacht te besteden aan het welzijn van kinderen op alle gebieden, inclusief voeding en creativiteit.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
