Kinderopvang: Toegankelijkheid, Betaalbaarheid en Ondersteuning voor Kwetsbare Gezinnen
september 5, 2025
Babygebaren bieden een manier om de communicatie met jonge kinderen te versterken en hun ontwikkeling te stimuleren. Deze gebaren zijn bedoeld als ondersteuning van gesproken taal, niet als vervanging daarvan, en kunnen al op zeer jonge leeftijd worden ingezet. Verschillende mogelijkheden bestaan voor het aanleren van deze gebaren, zowel voor ouders als voor professionals in de kinderopvang.
Wat zijn Babygebaren?
Babygebaren zijn vereenvoudigde gebaren die gebruikt worden om woorden en concepten visueel te ondersteunen. Ze worden ingezet bij baby's en peuters die nog niet volledig verbaal zijn, om hen te helpen hun behoeften, wensen en emoties te uiten. Het doel is niet om een volledige gebarentaal aan te leren, maar om de communicatie te vergemakkelijken en de taalontwikkeling te stimuleren. Het principe achter babygebaren is hetzelfde als bij SMOG/NMG, een vereenvoudigde vorm van de officiële gebarentaal, waarbij gebaren de gesproken taal ondersteunen in plaats van elk woord te vertalen.
Voordelen van Babygebaren
Het gebruik van babygebaren kan diverse voordelen opleveren voor zowel het kind als de ouders. Allereerst kunnen gebaren frustraties bij het kind verminderen, doordat het zich beter kan uiten en begrepen voelt. Dit bevordert de communicatie en helpt bij het opbouwen van een sterke band tussen ouder en kind. Daarnaast stimuleren babygebaren de taalontwikkeling, doordat het kind al op jonge leeftijd in contact komt met verschillende woorden en begrippen.
Gebaren helpen ook bij het begrijpen van de behoeften en emoties van het kind, waardoor ouders sneller kunnen reageren en het kind zich gehoord en begrepen voelt. Het gebruik van gebaren kan kinderen ook eerder in staat stellen om keuzes te maken, bijvoorbeeld of ze nog een hapje willen eten of liever willen drinken, waardoor ze meer regie krijgen.
Een extra voordeel is dat babygebaren bijzonder nuttig zijn bij meertalige opvoeding. De gebaren fungeren dan als een neutrale brug tussen twee talen, waarbij één beeld overeenkomt met twee verschillende woorden.
Babygebaren in de Kinderopvang
Babygebaren kunnen ook effectief worden ingezet in de kinderopvang. Uit ervaringen blijkt dat het gebruik van de meest basis gebaren al na twee weken een zichtbaar verschil kan maken. Kinderen begrijpen de begeleiders beter en gebruiken zelf ook gebaartjes om kenbaar te maken wat ze nodig hebben. Een online platform kan hierbij een handig hulpmiddel zijn voor teams, waardoor alle zorgfiguren op dezelfde manier communiceren. Het is aan te raden om de opvang mondeling te informeren over de gebruikte gebaren, en het zou een meerwaarde vormen als alle zorgfiguren met babygebaren aan de slag gaan.
Een voorbeeld van een positieve ervaring in de kinderopvang is dat de gebaren snel worden overgenomen door andere kleuters, die ze gebruiken om te communiceren met verbaal minder sterke leeftijdsgenoten. Dit bevordert de inclusie en sociale interactie.
Cursussen en Opleidingen
Voor ouders en professionals die babygebaren willen leren, zijn er verschillende cursussen en opleidingen beschikbaar. Er zijn workshops en cursussen waarin (taal)ondersteunende gebaren worden aangeleerd, zodat deze eenvoudig kunnen worden toegepast in de dagelijkse interactie met kinderen. Deze cursussen helpen ouders om de juiste gebaren aan te leren en effectief te gebruiken, en bieden persoonlijke feedback op de uitvoering van de gebaren.
Voor professionals die zich willen specialiseren in baby- en kindergebaren, is er de mogelijkheid om een docentenopleiding te volgen. Deze opleiding bereidt trainers voor om trainingen te geven aan andere professionals in de kinderopvang, logopedisten en (groot)ouders. De opleiding start periodiek, bijvoorbeeld in september 2025.
Er zijn ook kennismakingscursussen Baby- en kindergebaren beschikbaar, bestaande uit een korte bijeenkomst waarin een aantal gebaren wordt geleerd en de basis van het programma wordt uitgelegd. Thema workshops richten zich op specifieke thema's, zoals Sinterklaas en Kerst, lente, vakantie of boodschappen doen.
Praktische Tips voor het Gebruik van Babygebaren
Om babygebaren effectief te gebruiken, is het belangrijk om de gebaren in combinatie met gesproken taal te gebruiken, zodat de baby zowel visueel als auditief wordt gestimuleerd. Het is essentieel om de gebaren regelmatig te herhalen, zodat de baby ze beter kan onthouden. Het kan weken tot maanden duren voordat een baby zelf de gebaren gaat uitvoeren, dus geduld is belangrijk.
Gebarenkaarten of -boeken kunnen een handig hulpmiddel zijn om de gebaren op te frissen. Het is belangrijk om de baby de tijd te geven om de gebaren te leren en hem of haar aan te moedigen en te belonen wanneer een gebaar correct wordt gebruikt.
Verschillen tussen Talen
Hoewel gebaren per land kunnen verschillen, is het mogelijk om hetzelfde gebaar voor hetzelfde woord in verschillende talen te gebruiken. Zo kan bijvoorbeeld voor het woord "boek" in zowel het Nederlands als het Frans hetzelfde gebaar worden gebruikt. Er zijn cursussen beschikbaar die specifiek zijn afgestemd op de verschillen tussen het Nederlands en het Belgisch-Vlaams.
Kosten van Cursussen
De prijs voor een cursus babygebaren kan variëren. Een cursus voor twee volwassenen kost bijvoorbeeld €90,- exclusief btw. De kosten van een kennismakingscursus zijn variabel, afhankelijk van de duur en het aanbod.
Conclusie
Babygebaren bieden een waardevolle manier om de communicatie met jonge kinderen te ondersteunen en hun taalontwikkeling te stimuleren. Door gebaren te gebruiken in combinatie met gesproken taal, kunnen ouders en professionals de behoeften en emoties van kinderen beter begrijpen en hen helpen zich beter uit te drukken. Verschillende cursussen en opleidingen zijn beschikbaar om babygebaren te leren, zowel voor ouders als voor professionals in de kinderopvang. Het consistent en geduldig toepassen van deze gebaren kan leiden tot een sterkere band, minder frustraties en een bevordering van de algehele ontwikkeling van het kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
