Gezondheid en Veiligheid in de Kinderopvang: Een Overzicht van Richtlijnen en Wetgeving
september 5, 2025
De afgelopen jaren heeft de wereld te maken gehad met de impact van het coronavirus (COVID-19), en de kinderopvangsector is hierin niet onberoerd gebleven. Het kabinet heeft steeds geprobeerd om de mogelijkheid voor kinderen om naar de kinderopvang te gaan te waarborgen, ook tijdens periodes van opleving van het virus. Dit artikel geeft een overzicht van de genomen maatregelen en richtlijnen, gebaseerd op beschikbare informatie.
Fases van Maatregelen
Om de verspreiding van het coronavirus te beperken, zijn er vier fases met bijbehorende maatregelen ingesteld voor de kinderopvang. Deze fases lopen op van licht tot zwaar, afhankelijk van de ernst van de situatie.
- Fase 1 (preventie, donkergroen): Deze fase omvat basismaatregelen zoals het regelmatig wassen van handen, hoesten en niezen in de elleboog, en thuisblijven en testen bij klachten.
- Fase 2 (preventie, groen): In deze fase wordt extra aandacht besteed aan mensen met een kwetsbare gezondheid.
- Fase 3 (oranje, interventie): Deze fase introduceert maatregelen om contacten te beperken, zoals het aanleggen van looproutes, het dragen van mondkapjes bij verplaatsing en het houden van afstand.
- Fase 4 (rood, interventie): Dit is de zwaarste fase, met maatregelen die nog verder gaan om contacten te beperken, bijvoorbeeld door het verminderen van het aantal kinderen, studenten of docenten in ruimtes en locaties.
Scholen en kinderopvanginstellingen hebben zelf draaiboeken opgesteld voor hun eigen locaties, om deze maatregelen te implementeren.
Compensatie Ouderbijdragen tijdens de Crisis
Tijdens de coronacrisis is er een regeling ingesteld voor de compensatie van ouderbijdragen voor de kinderopvang. Deze regeling was van toepassing op ouders zonder kinderopvangtoeslag en op ouders met een kind met een Sociaal Medische Indicatie (SMI). De compensatie betrof de eigen bijdrage van ouders tot de maximum uurprijs die geldt voor de kinderopvangtoeslag. Voor uurtarieven die boven deze maximum uurprijs uitkwamen, was het de bedoeling dat kinderopvangorganisaties dit deel vergoeden aan ouders. Gastouders en gastouderbureaus moesten dit in onderling overleg organiseren. De regeling liep van 16 maart 2020 tot en met 15 december 2020.
Werkwijze tijdens de Lockdown
Toen Nederland in een nationale lockdown terechtkwam, bleef de kinderopvang voor een deel open, met name voor kinderen van ouders met cruciale beroepen. De lijst van cruciale beroepen werd op 15 december 2020 door de Rijksoverheid vastgesteld en omvatte onder andere personeel werkzaam in vitale processen, zorg, jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. Gastouders en nanny’s konden zelf beoordelen of zij zich binnen de werksetting comfortabel genoeg voelden om kinderopvang aan te bieden, rekening houdend met de geldende maatregelen. Indien er geen oplossing kon worden gevonden, konden zij besluiten om (nog) niet open te gaan, eventueel na overleg met een arts of de GGD, zeker als zij zelf of een huisgenoot tot een risicogroep behoorden.
Protocol Kinderopvang en Corona
Er is een protocol Kinderopvang en corona opgesteld, dat regelmatig is bijgewerkt. Een belangrijke wijziging in de versie van 24 december 2021 betrof het quarantainebeleid. Er werd geen onderscheid meer gemaakt in immuniteit, wat betekende dat alle huisgenoten (categorie 1) of nauwe contacten (categorie 2) van iemand die positief testte op corona in quarantaine moesten. Binnen de kinderopvang (of op school) hoefden nauwe contacten niet in quarantaine, tenzij de GGD anders adviseerde. Wel gold de quarantaineplicht voor nauwe contacten in de privésfeer.
Voor mensen die positief testten op corona, maar asymptomatisch waren, werd de isolatieperiode verlengd van 5 naar 7 dagen. Dit was gebaseerd op het gewijzigde protocol bron- en contactonderzoek (BCO) van het RIVM, naar aanleiding van het 134e advies van het OMT.
Afschaffing van de Laatste Coronaregels
Per 13 maart 2023 heeft het kabinet besloten om de laatste coronamaatregelen af te schaffen. Dit betekent dat de kinderopvang niet langer hoeft te werken met protocollen rondom corona.
Belangrijke Documenten en Bronnen
Verschillende documenten en brieven zijn tijdens de coronacrisis verschenen met betrekking tot de kinderopvang. Zo zijn er onder andere een informatiedocument Kinderopvang COVID-19, een kamerbrief van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over de stand van zaken rond COVID-19, en een kamerbrief van Sociale Zaken en Werkgelegenheid over noodopvang en compensatie. Ook is er een gezamenlijke brief van BMK, BK, SWN, BOinK en de PO-Raad met een verzoek tot uitstel van de invoeringsdatum voor de uitbreiding van het VE-aanbod.
Conclusie
De coronacrisis heeft geleid tot een reeks maatregelen en richtlijnen voor de kinderopvangsector. Het kabinet heeft geprobeerd om de continuïteit van de kinderopvang te waarborgen, terwijl tegelijkertijd de gezondheid en veiligheid van kinderen en medewerkers werden beschermd. Er zijn verschillende fases met maatregelen ingesteld, een regeling voor de compensatie van ouderbijdragen, en een protocol Kinderopvang en corona opgesteld. Uiteindelijk zijn de laatste coronamaatregelen per 13 maart 2023 afgeschaft, waardoor de kinderopvang weer normaal kan functioneren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
