Gezondheid en Veiligheid in de Kinderopvang: Een Overzicht van Richtlijnen en Wetgeving
september 5, 2025
De CAO Kinderopvang is recentelijk aangepast, met ingangsdatum 1 juli 2024, en loopt tot en met 31 december 2024. Deze aanpassingen zijn tot stand gekomen door onderhandelingen tussen werkgeversorganisaties en werknemersorganisaties, waaronder FNV Zorg & Welzijn en CNV. De huidige CAO wordt beschouwd als een overgangs-CAO, bedoeld om de weg te bereiden voor een toekomstige CAO die verdergaande verbeteringen zal bevatten. Deze artikel beschrijft de belangrijkste wijzigingen en afspraken binnen de CAO Kinderopvang 2024, gebaseerd op beschikbare informatie.
Een aantal concrete verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden zijn doorgevoerd. Zo is de eindejaarsuitkering verhoogd van 3 procent naar 4 procent voor alle medewerkers die op of na 1 juli 2024 in dienst zijn. Daarnaast zijn de salarissen per 1 november 2024 met 1,5 procent verhoogd. Deze salarisverhoging geldt voor alle medewerkers die onder de CAO vallen.
Een belangrijke toevoeging betreft het levensfasebudget. De werkgever verdubbelt nu de eerste twaalf uur die de medewerker in dit budget investeert. Dit stimuleert medewerkers om te investeren in hun persoonlijke en professionele ontwikkeling. De tegemoetkoming van € 8,- in de premie voor de zorgverzekering is nu beschikbaar voor alle medewerkers, wat een financiële verlichting biedt.
Naast de directe verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden zijn er afspraken gemaakt over studies die de basis moeten leggen voor een toekomstige CAO. Deze studies richten zich op verschillende thema’s, waaronder de bevordering van medezeggenschap, verlofregelingen in relatie tot basisroosters en jaarurensystemen, gezond roosteren, en de structuur van de CAO-tekst zelf. Het doel is om een CAO te creëren die beter aansluit bij de behoeften van zowel werkgevers als werknemers.
De CAO Kinderopvang is de afgelopen jaren regelmatig geactualiseerd. Zo zijn er in 2023 en 2024 diverse wijzigingen doorgevoerd in de CAO-tekst, inclusief aanpassingen in periodieken en akkoorden over toekomstige CAO’s. Er is een constante stroom van updates en aanpassingen, wat de dynamische aard van de CAO Kinderopvang illustreert. Op 26 juni 2025 staat een AVV CAO Kinderopvang 2025-2026 gepland, en op 29 april 2025 is een nieuwe versie van de CAO Kinderopvang 01-01-2025 - 31-12-2026 uitgebracht.
De CAO Kinderopvang 2025-2026 bevat verdere afspraken over loonsverhogingen en de eindejaarsuitkering. De eerste loonsverhoging gaat in op 1 juli 2025 met 2,5%, gevolgd door een verdere verhoging van 1,5% per 1 september 2026. De eindejaarsuitkering wordt structureel verhoogd van 5,5% naar 8% per 1 januari 2026. Deze stappen zijn bedoeld om de financiële positie van de werknemers in de kinderopvang te verbeteren.
Naast de financiële aspecten zijn er ook verbeteringen doorgevoerd in de arbeidsomstandigheden. Min-uren, ontstaan door sluiting of andere omstandigheden buiten de schuld van de werknemer, hoeven niet meer te worden ingehaald en vervallen voor rekening van de werkgever. Roosters dienen minimaal 21 dagen van tevoren bekend te zijn, met uitzonderingen alleen toegestaan in geval van ziekte. Deze maatregelen zijn bedoeld om de werkdruk te verminderen en de planning voor werknemers te verbeteren.
Er zijn nieuwe afspraken gemaakt om een gezonde werkcultuur te bevorderen, inclusief maatwerk bij menstruatie- of overgangsklachten. Werkgevers worden aangemoedigd om gratis menstruatieproducten te verstrekken. Deze initiatieven tonen een groeiende aandacht voor het welzijn van werknemers en het creëren van een inclusieve werkomgeving.
De Wet innovatie en kwaliteit kinderopvang (Wet IKK), ingevoerd in 2018, had als doel de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren en meer ruimte voor maatwerk te bieden. Evaluaties uit 2022 toonden aan dat de kwaliteit van de kinderopvang in het algemeen is gestegen door de Wet IKK, mede door het concretiseren van de eisen aan het pedagogisch beleidsplan.
Echter, de evaluatie wees ook op enkele punten waar de wet niet zo uitpakte als beoogd. Zo ervaren beroepskrachten in de buitenschoolse opvang meer werkdruk door de aangepaste beroepskracht-kind ratio. Dit laat zien dat de implementatie van wetgeving zorgvuldig moet worden gevolgd en waar nodig bijgesteld.
Er zijn wijzigingen aangebracht in het Besluit kwaliteit kinderopvang, met name op het gebied van de stamgroep- en basisgroepindeling. Een nieuwe verplichting voor de houder is geïntroduceerd, wat regeldrukkosten met zich meebrengt. De inschatting is dat het aanpassen van het pedagogisch beleidsplan, het voorleggen van wijzigingen aan de oudercommissie en het afstemmen met de medewerkers gemiddeld 4 uur per kindercentrum kost, wat neerkomt op een totale kostenpost van € 1,7 miljoen voor alle buitenschoolse opvanglocaties.
Deze regeldruk wordt echter gecompenseerd door de verwachting dat een BKR (beroepskracht-kind ratio) op kindercentrumniveau in plaats van groepsniveau het makkelijker maakt om tot een optimale groepsindeling te komen, wat indirect tijdswinst kan opleveren voor houders.
Er zijn specifieke regels aangepast met betrekking tot kindercentrum-overstijgende opvang tijdens schoolvrije dagen. Voorheen zou dit leiden tot administratieve belemmeringen, omdat de houder gebonden zou zijn aan een maximum aantal basisgroepen en voorafgaande schriftelijke toestemming van ouders nodig zou zijn. Dit wijzigingsbesluit regelt nu dat deze waarborgen niet gelden voor kindercentrum-overstijgende opvang tijdens schoolvrije dagen, waardoor de opvang flexibeler kan worden georganiseerd.
Om houders te ondersteunen bij de berekening van een BKR op kindercentrumniveau, zal opnieuw een rekentool beschikbaar worden gesteld via www.1ratio.nl. Dit instrument helpt bij het voldoen aan de nieuwe eisen en het optimaliseren van de groepsindeling.
De CAO Kinderopvang 2024 en de recente updates voor 2025-2026 bevatten belangrijke verbeteringen in de arbeidsvoorwaarden, zoals loonsverhogingen, een verhoogde eindejaarsuitkering en verbeteringen in het levensfasebudget. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over studies die de basis moeten leggen voor een toekomstige CAO die nog beter aansluit bij de behoeften van de sector. De Wet IKK heeft bijgedragen aan de verbetering van de kwaliteit van de kinderopvang, maar heeft ook geleid tot uitdagingen op het gebied van werkdruk. Aanpassingen in het Besluit kwaliteit kinderopvang en de regels rondom kindercentrum-overstijgende opvang zijn bedoeld om de regelgeving te vereenvoudigen en de flexibiliteit te vergroten. De beschikbaarheid van een rekentool via www.1ratio.nl ondersteunt houders bij het implementeren van de nieuwe eisen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet