Registratie en Toezicht op Kinderopvang in Nederland
september 5, 2025
De financiering van kinderopvang in Nederland kan complex zijn, met verschillende regelingen en toeslagen die van toepassing kunnen zijn. Dit artikel biedt een overzicht van de kinderopvangtoeslag, gemeentelijke bijdragen en de procedures die ouders moeten volgen om in aanmerking te komen voor financiële ondersteuning. De informatie is gebaseerd op beschikbare regelingen en richtlijnen, met aandacht voor specifieke situaties en mogelijke complicaties.
Kinderopvangtoeslag: De Basisregeling
De kinderopvangtoeslag is een financiële tegemoetkoming voor ouders die werken, een opleiding volgen, een inburgeringscursus volgen of een traject naar werk doorlopen. Deze toeslag is bedoeld om de kosten van kinderopvang te verlichten. Het bedrag van de toeslag is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder het inkomen van de ouders, het aantal kinderen en de soort opvang. Ouders kunnen voor maximaal 230 uur per maand kinderopvangtoeslag ontvangen per kind. De hoogte van de toeslag wordt jaarlijks opnieuw vastgesteld door de overheid.
Het is belangrijk te benadrukken dat ouders altijd een eigen bijdrage betalen. Deze eigen bijdrage is het verschil tussen de totale kosten van de kinderopvang en de ontvangen kinderopvangtoeslag. De Belastingdienst is verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderopvangtoeslag. Ouders kunnen op de website van de Belastingdienst nagaan of ze recht hebben op de toeslag, een proefberekening maken en de toeslag aanvragen.
Gemeentelijke Financiering van Kinderopvang
Naast de landelijke kinderopvangtoeslag, kunnen gemeenten in sommige gevallen (een deel van) de kosten van kinderopvang financieren. Dit gebeurt vaak in specifieke situaties, zoals voorschoolse educatie (VE) voor peuters die risico lopen op een (taal)achterstand, of via een gesubsidieerd peuteraanbod voor peuters die niet in aanmerking komen voor opvang met kinderopvangtoeslag of VE. De exacte voorwaarden en mogelijkheden verschillen per gemeente.
Voorwaarden voor Vergoeding van Eigen Bijdrage
De vergoeding van de eigen bijdrage voor kinderopvang gaat in op de eerste van de maand waarin de toeslag bij de Belastingdienst is aangevraagd, tenzij er al eerder kinderopvang werd afgenomen. Er zijn specifieke voorwaarden waaraan voldaan moet worden om in aanmerking te komen voor vergoeding:
- Noodzakelijkheid: De uren kinderopvang moeten noodzakelijk zijn in verband met een re-integratietraject, werk, studie of inburgering.
- Wettelijk Recht: De vergoeding geldt alleen voor de uren kinderopvang waarop de ouders wettelijk recht hebben. Als er meer uren worden afgenomen dan het wettelijke maximum, zijn deze extra uren voor rekening van de ouders.
- Resterende Uren: Ouders die minder uren gebruiken dan waar ze recht op hebben, kunnen de resterende uren gedurende het jaar gebruiken. Echter, als het gebruik van deze uren niet noodzakelijk is voor re-integratie, studie of inburgering, kan er geen vergoeding voor de eigen bijdrage worden verstrekt.
Maximale Uurtarieven
Er zijn maximale uurtarieven vastgesteld voor verschillende vormen van kinderopvang. Voor dagopvang is dit € 6,46 per uur (per 1 januari 2013), voor buitenschoolse opvang € 6,02 per uur en voor gastouderopvang € 5,17 per uur. Voor de kosten die boven deze maximale uurtarieven uitkomen, is in principe geen vergoeding mogelijk.
Doelgroepouders en Administratieve Taken
Gemeenten hebben specifieke taken bij de vergoeding van de kosten voor kinderopvang voor doelgroepouders. Doelgroepouders zijn onder meer ouders in een re-integratietraject die een uitkering ontvangen (WWB, IOAW, IOAZ, ANW), en ouders die inburgeren en een uitkering ontvangen. Ouders die werken en een aanvullende uitkering ontvangen, vallen niet onder deze doelgroep.
De gemeente moet vier keer per jaar gegevens aanleveren bij de Belastingdienst, en de administratie moet de juiste gegevens in het Gemeentelijk Werk en Inkomen Systeem (GWS) invoeren. Daarnaast moet een “Verklaring doelgroepouder” worden afgegeven, die de ouder op verzoek van de Belastingdienst/Toeslagen moet overhandigen ter controle.
Sociaal Medische Indicatie (SMI)
Ouders die sociale, psychische of medische problemen hebben en hun kind(eren) naar de opvang brengen vanwege deze problemen, kunnen een Sociaal Medische Indicatie (SMI) aanvragen. Met een SMI kunnen ouders een aanvraag indienen bij de gemeente voor vergoeding van de kosten van kinderopvang, ook als ze geen recht hebben op kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst. Toegang Tilburg beoordeelt of er sprake is van een SMI.
Wijzigingen in Situatie Doorgeven
Het is belangrijk om wijzigingen in de situatie, zoals veranderingen in inkomen of het aantal uren opvang, direct door te geven aan de afdeling Werk & Inkomen van de gemeente. Ouders die ook kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst ontvangen, moeten hun gegevens ook bij de Belastingdienst aanpassen via Mijn toeslagen op toeslagen.nl of via de app Kinderopvangtoeslag.
Problemen met de Kinderopvangtoeslag: De Toeslagenaffaire
In het verleden zijn er ernstige problemen geweest met de kinderopvangtoeslag, bekend als de toeslagenaffaire. In mei 2022 werd vastgesteld dat er sprake was van institutioneel racisme bij de Belastingdienst en de Dienst Toeslagen, waarbij ouders met een laag inkomen, alleenstaanden en mensen met een andere nationaliteit vaker als fraudeur werden gezien.
De overheid is bezig met een hersteloperatie om de fouten en schade te herstellen. Gedupeerde ouders ontvangen een bedrag van € 30.000 (Catshuisregeling), en schulden bij winkels, banken en andere bedrijven van voor 1 juni 2021 worden betaald. Schulden bij de Belastingdienst, gemeente of andere overheden van voor 1 januari 2021 worden kwijtgescholden. Ouders kunnen ook hulp krijgen bij het aflossen van schulden, het vinden van een woning of baan, of het krijgen van medische of psychologische hulp.
Hulp en Advies
Ouders die vragen hebben over belastingzaken, kunnen terecht bij het steunpunt Belastingdienst in de Stadswinkel. Medewerkers van de Belastingdienst helpen graag op afspraak. Daarnaast kunnen ouders bellen met de Belastingtelefoon.
Conclusie
De financiering van kinderopvang in Nederland is een complex systeem met verschillende regelingen en toeslagen. Ouders kunnen in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst en mogelijk ook voor gemeentelijke bijdragen. Het is belangrijk om de voorwaarden en procedures zorgvuldig te bestuderen en tijdig aanvragen in te dienen. De toeslagenaffaire heeft aangetoond dat er in het verleden fouten zijn gemaakt, en de overheid is bezig met een hersteloperatie om de schade te herstellen. Ouders die vragen hebben of hulp nodig hebben, kunnen terecht bij de Belastingdienst, de gemeente of andere instanties.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
