Wijzigingen en Verbeteringen in de Kinderopvang: Een Overzicht

De kinderopvangsector ondergaat voortdurend veranderingen, gericht op het verbeteren van de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid. Recentelijk zijn er diverse wetsvoorstellen behandeld en aangenomen die impact hebben op zowel ouders als aanbieders van kinderopvang. Dit artikel geeft een overzicht van deze ontwikkelingen, gebaseerd op beschikbare informatie.

Verbeteringen in de Kinderopvangtoeslag

Er is een wetsvoorstel ingediend met als doel de kinderopvangtoeslag te verbeteren. Dit voorstel richt zich op het verduidelijken van de voorwaarden voor het ontvangen van de toeslag, met name voor specifieke groepen. Zo worden promovendi, technologisch ontwerpers in opleiding en deelnemers aan het inburgeringstraject expliciet in aanmerking gebracht voor de toeslag. Het wetsvoorstel beoogt te zorgen dat alle ouders met recht op kinderopvangtoeslag een vergoedingspercentage van meer dan 33,3 procent ontvangen.

De verduidelijking van de voorwaarden betreft ook de openingstijden van de kinderopvang. Ouders hebben alleen recht op kinderopvangtoeslag voor uren die schriftelijk zijn overeengekomen, daadwerkelijk zijn betaald en plaatsvonden tijdens de daadwerkelijke openingstijden van de opvanglocatie. Dit is bedoeld om misverstanden en onduidelijkheden te voorkomen. Daarnaast wordt de vaste voet voor de kinderopvangtoeslag geschrapt.

Kwaliteitsverbetering Gastouderopvang

Een aangenomen wetsvoorstel is specifiek gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de gastouderopvang. Dit gebeurt door het stellen van pedagogische doelen, het beperken van het aantal gastouderbureaus waar een gastouder zich bij kan aansluiten (maximaal twee), en het verplicht stellen van coaching voor gastouders door pedagogisch beleidsmedewerkers.

Uit de Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang uit 2023 blijkt dat de pedagogische kwaliteit bij gastouders is verbeterd. In 2023 was er sprake van lage pedagogische kwaliteit bij 6% van de gastouders, terwijl dit in 2015 nog 30% was. De wet is primair bedoeld voor de gastouders die nog niet het gewenste kwaliteitsniveau hebben bereikt. Gastouders worden verplicht aanvullende trainingen te volgen gericht op het verbeteren van hun pedagogische vaardigheden en krijgen minimaal drie uur coaching.

Het aantal gastouders is de afgelopen acht jaar gehalveerd, wat de noodzaak van instroom benadrukt. Er bestaat echter zorg dat de nieuwe regels kunnen leiden tot verdere uitstroom van gastouders.

Vaccinatie en Kinderopvang

Er is een wetsvoorstel ingediend om de vaccinatiegraad in de kinderopvang te verhogen. De vaccinatiegraad bij jonge kinderen ligt onder de 90 procent, wat aanleiding geeft tot bezorgdheid. Het voorstel geeft kinderopvanglocaties de mogelijkheid om ongevaccineerde kinderen te weigeren, met name om baby's te beschermen die te jong zijn om zelf gevaccineerd te worden of om medische redenen niet gevaccineerd kunnen worden.

Het wetsvoorstel laat de keuze voor vaccinatie bij ouders, maar introduceert consequenties voor ongevaccineerde kinderen in de kinderopvang. De handhaving van dit beleid zou kunnen gebeuren door middel van een bewijs van vaccinatie, bijvoorbeeld een brief van het vaccinatieprogramma. Er wordt echter ook gesproken over de noodzaak van een register om fraude te voorkomen.

De Brancheorganisatie voor Kinderopvang benadrukt het belang dat de discussie over vaccinatie niet binnen de kinderopvang zelf plaatsvindt en pleit voor duidelijke richtlijnen. Er bestaat een risico dat ouders van ongevaccineerde kinderen zich buitengesloten voelen.

Financiële Aspecten en Uurprijzen

Het kabinet heeft een wetsvoorstel ingediend om de maximum uurprijzen voor kinderopvang in 2026 eenmalig niet te indexeren. Dit is een maatregel om de overheidsfinanciën in balans te brengen en levert een besparing op van jaarlijks € 254 miljoen.

Deze besparing wordt gerechtvaardigd door de recente en geplande investeringen in de kinderopvangtoeslag. In 2024 zijn de maximum uurprijzen met ruim € 500 miljoen verhoogd, en de meeste ouders ontvangen een hogere toeslag. Het kabinet investeert de komende jaren in totaal € 2,9 miljard in een hogere vergoeding voor kinderopvang.

Bescherming van Kwetsbare Kinderen

Het wetsvoorstel omtrent vaccinatie is mede ingediend om kinderen te beschermen die te jong zijn om deel te nemen aan het rijksvaccinatieprogramma of om medische redenen niet gevaccineerd kunnen worden. Er is geconstateerd dat er in het verleden baby's zijn overleden aan ziektes die voorkomen hadden kunnen worden door vaccinatie.

Conclusie

De recente wetsvoorstellen en beleidswijzigingen in de kinderopvang zijn gericht op het verbeteren van de kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid van de opvang. Verbeteringen in de kinderopvangtoeslag, kwaliteitsverbetering van de gastouderopvang, aandacht voor vaccinatie en financiële maatregelen zijn allemaal onderdeel van een breder streven om de best mogelijke opvang voor kinderen te realiseren. De implementatie van deze maatregelen zal de komende periode gevolgd moeten worden om de effectiviteit te beoordelen en eventuele bijstellingen te doen.

Bronnen

1. Wetsvoorstel verbetering kinderopvangtoeslag
2. Wijziging van de Wet kinderopvang in verband met verbetermaatregelen van de gastouderopvang
3. Internetconsultatie wetsvoorstel verbetering kinderopvangtoeslag
4. Wetsvoorstel vaccinatieplicht voor kinderopvang
5. Wijziging van de Wet kinderopvang afgerond
6. Wetsvoorstel niet-indexeren maximum uurprijzen kinderopvang