Slaapapneu bij Kinderen: Herkenning, Oorzaken en Aanpak
juni 17, 2025
Psoriasis is een chronische inflammatoire huidaandoening die gekenmerkt wordt door duidelijk afgelijnde, rode en schilferige plekken. De aandoening komt voor bij zowel volwassenen als kinderen, en kan op elke leeftijd beginnen, met pieken tussen de 15-25 jaar en 50-60 jaar. Ongeveer 2-4% van de mannelijke en vrouwelijke bevolking is hierdoor getroffen. Psoriasis is multifactorieel en wordt beschouwd als een immuun-gemedieerde genetische huidaandoening. Dit artikel bespreekt de kenmerken, mogelijke oorzaken en behandelingsopties van psoriasis, gebaseerd op beschikbare informatie.
Wat is Psoriasis?
Psoriasis is een aandoening waarbij huidcellen zich snel vormen, binnen dagen in plaats van weken, door een defect in de signalering van het immuunsysteem. Dit resulteert in een ophoping van cellen op het huidoppervlak, wat leidt tot de vorming van plekken en plaques. De aandoening is chronisch en fluctueert in ernst. Hoewel psoriasis bij alle etnische groepen kan voorkomen, is het bijzonder frequent bij mensen van Europese afkomst. Ongeveer een derde van de patiënten met psoriasis heeft familieleden met dezelfde aandoening.
Oorzaken en Risicofactoren
Psoriasis is een complexe aandoening met een combinatie van genetische, omgevings- en gedragsfactoren. Genetica speelt een belangrijke rol, met meerdere genen die een verhoogd risico met zich meebrengen. De HLA-Cw6 allele is bijvoorbeeld geassocieerd met een vroege aanvang en ernstige, instabiele vorm van de ziekte. Omgevingsfactoren, zoals infecties (waaronder streptokokkeninfecties en HIV), roken, bepaalde medicijnen (bijvoorbeeld lithium, antimalariamiddelen, bètablokkers, terbinafine), huidtrauma en stress, kunnen psoriasis verergeren. Psoriasis komt vaker voor bij mensen in landen op hogere breedtegraden en verergert vaak in de winter, wat suggereert dat ultraviolette straling een rol speelt.
Verschillende Vormen van Psoriasis
Er zijn verschillende types psoriasis, waaronder:
- Plaque psoriasis: De meest voorkomende vorm, gekenmerkt door verhoogde, rode, schilferige plekken. Deze plekken kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar komen vaak voor op de ellebogen, knieën, hoofdhuid en romp. Bij mensen met een donkere huid kunnen de plaques dikker zijn met een meer uitgesproken zilverachtige schilfering en jeuk.
- Guttate psoriasis: Deze vorm wordt vaak uitgelokt door een streptokokkeninfectie en presenteert zich als kleine, druppelvormige plekken op de huid. Het kan spontaan verdwijnen binnen 3-4 maanden, maar kan ook overgaan in chronische plaque psoriasis bij ongeveer 25% van de gevallen.
- Scalp psoriasis: Psoriasis op de hoofdhuid, die kan variëren van milde schilfering tot dikke, verhoogde plaques.
- Nail psoriasis: Psoriasis die de nagels aantast, wat kan leiden tot verdikking, putjes, loslating van de nagel en pijn. De reactie op behandeling kan langzaam zijn door de trage nagelgroei.
- Palmoplantar psoriasis: Psoriasis die de handpalmen en voetzolen aantast, vaak met pijnlijke scheuren.
Diagnostische Methoden
Psoriasis wordt meestal gediagnosticeerd op basis van de klinische kenmerken. Een huidbiopsie kan worden overwogen om de diagnose te bevestigen. Bij de beoordeling van psoriasis wordt gekeken naar de ernst van de aandoening, de betrokken huidgebieden en de impact op het dagelijks leven. Validated tools, zoals de Psoriasis Area and Severity Index (PASI), worden gebruikt om de ernst van de psoriasis te beoordelen.
Behandelingsmogelijkheden
Er is geen genezing voor psoriasis, maar er zijn verschillende behandelingen beschikbaar om de symptomen te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren. De behandeling is afhankelijk van de ernst van de psoriasis en kan bestaan uit:
- Emollients en vochtinbrengende crèmes: Deze helpen de huid te hydrateren en de droogheid, schilfering en irritatie te verminderen.
- Topische corticosteroïden: Deze ontstekingsremmende crèmes zijn effectief bij het verminderen van de ontsteking en jeuk. Ze zijn niet erg effectief bij nagelpsoriasis.
- Topische vitamine D-analogen: Calcipotriol is een voorbeeld van een vitamine D-analoog die kan worden gebruikt bij chronische plaque psoriasis en hoofdhuidpsoriasis.
- Fototherapie: Behandeling met ultraviolet (UV) straling, vaak in combinatie met topische of systemische middelen.
- Systemische medicatie: Medicijnen die via de mond worden ingenomen of via injectie worden toegediend, zoals methotrexaat, ciclosporine en acitretine.
- Biologische therapieën: Deze medicijnen richten zich op specifieke componenten van het immuunsysteem en zijn vaak zeer effectief bij ernstige psoriasis.
Nieuwere behandelingen, zoals tapinarof en roflumilast, zijn recentelijk goedgekeurd en kunnen toegankelijker zijn voor patiënten met een matige vorm van de ziekte. Onderzoek naar de rol van het huid- en darmmicrobioom in de behandeling van psoriasis is gaande, maar tot op heden hebben probiotica geen bewezen effect.
Psoriasis en Comorbiditeiten
Patiënten met psoriasis hebben een verhoogd risico op het ontwikkelen van andere gezondheidsproblemen, zoals metabool syndroom (obesitas, hoge bloeddruk, dyslipidemie en insulineresistentie), cardiovasculaire aandoeningen en depressie. Levensstijlveranderingen, zoals gewichtsverlies, het verlagen van het cholesterolgehalte en het strak controleren van de bloedsuikerspiegel, kunnen het risico op cardiovasculaire gebeurtenissen bij patiënten met psoriasis verminderen.
Belang van Informatie en Ondersteuning
Het is belangrijk dat patiënten met psoriasis goed geïnformeerd zijn over hun huidaandoening en de beschikbare behandelingen. Ondersteuningsgroepen kunnen ook nuttig zijn voor mensen die met psoriasis leven. Regelmatige huidverzorging, onderhoudsbehandeling en het vermijden van triggers kunnen helpen om de ernst van de opflakkeringen te verminderen.
Conclusie
Psoriasis is een complexe, chronische huidaandoening die een aanzienlijke impact kan hebben op de kwaliteit van leven. De aandoening wordt gekenmerkt door een snelle celgroei en ontsteking van de huid, en kan verschillende vormen aannemen. Hoewel er geen genezing bestaat, zijn er diverse behandelingsopties beschikbaar om de symptomen te beheersen en de aandoening onder controle te houden. Een goede diagnose, individuele behandeling en adequate informatie zijn essentieel voor een optimale zorg voor patiënten met psoriasis.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
