Gezond Voedingsbeleid in de Kinderopvang: Een Basis voor een Gezonde Leefstijl
september 5, 2025
De kinderopvang in Nederland kampt met toenemende wachtlijsten, voornamelijk als gevolg van een tekort aan personeel. Dit probleem is met name acuut in de Randstad, maar is ook voelbaar in andere provincies. De GGD Amsterdam richt zich in 2023 op de gevolgen van dit personeelstekort voor de kwaliteit van de opvang, met speciale aandacht voor veiligheid, gezondheid, stabiliteit en de ontwikkeling van het kind.
Toename van Wachtlijsten
Uit rapporten blijkt dat er landelijk bij 70,5% van de kinderdagopvanglocaties een wachtlijst is. In bijna een derde (31,9%) van deze locaties geldt een wachtlijst voor alle dagen. De toename van de wachtlijsten wordt toegeschreven aan een combinatie van factoren, waaronder een tekort aan locaties en een tekort aan personeel. Ouderorganisatie BOinK wijst op een “jojobeleid” van de overheid, waarbij bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag in het verleden hebben geleid tot sluitingen van locaties en een beperkte instroom van nieuw personeel. Hoewel er nu meer geld beschikbaar is voor de toeslag, kan de groeiende vraag niet worden opgevangen door het gebrek aan voldoende opvangplekken. De wachttijden kunnen in sommige gebieden oplopen tot meer dan een jaar, met name in Amsterdam en Utrecht.
Personeelstekort en Regionale Verschillen
Het tekort aan personeel in de kinderopvang is een landelijk probleem, maar de ernst ervan verschilt per regio. Noord-Holland loopt voorop met een gemiddelde van 6,4 openstaande vacatures per werkzoekende in de sector, terwijl het landelijk gemiddelde op 4 ligt. Ook Zuid-Holland en Gelderland ondervinden aanzienlijke druk, ondanks lagere aantallen openstaande vacatures per werkzoekende. In de afgelopen vijf jaar zijn er in Nederland 29.400 banen bij de kinderopvang bijgekomen, wat de uitdaging om aan de gestegen vraag te voldoen vergroot. Er wordt gevreesd dat de tekorten verder zullen toenemen als de overheidsplannen om de opvang geheel gratis te maken doorgaan.
Financiële Aspecten van Kinderopvang
Kinderopvang is een aanzienlijke kostenpost voor ouders. Hoewel de kinderopvangtoeslag een deel van de kosten dekt, is dit niet altijd voldoende. In 37 van de 44 gemeenten ligt het uurtarief van de opvang hoger dan het maximale bedrag dat de toeslag vergoedt, waardoor ouders het verschil moeten bijbetalen. Amstelveen is de duurste gemeente voor kinderopvang, met jaarlijkse kosten van €1.171,80 bovenop de maximale vergoeding voor ouders met één kind dat twee dagen naar de opvang gaat. Andere Noord-Hollandse gemeenten, zoals Gooise Meren, Amsterdam en Laren, behoren ook tot de duurste. De goedkoopste gemeenten zijn Hoorn (€11,16 per jaar) en Zandvoort (€33,48 per jaar), waar in sommige gevallen alleen de inkomensafhankelijke bijdrage betaald hoeft te worden. Er is een pleidooi voor een maximumprijs voor kinderopvang om de kosten voor ouders te beheersen.
Toezicht en Kwaliteitseisen door de GGD Amsterdam
De GGD Amsterdam hecht groot belang aan de veiligheid en gezondheid bij kindercentra. Deze aspecten worden gewaarborgd door een goede beleidsvoering, waarbij risico’s uit de praktijk leiden tot passende maatregelen. Naast veiligheid en gezondheid, zijn het pedagogisch klimaat en voldoende personeel primaire kwaliteitseisen. De GGD Amsterdam onderzoekt bij ten minste 25% van de voorzieningen of aan deze eisen wordt voldaan. De specifieke invulling van het toezicht is afhankelijk van de kenmerken van de locatie, de organisatie en de inspectiehistorie.
Stabiliteit en Personeelsratio
In 2022 heeft de GGD Amsterdam bij elke voorziening de beroepskracht-kindratio beoordeeld in het kader van de stabiliteit, gezien de toenemende arbeidskrapte. In 2023 blijft de aanwezigheid van voldoende gekwalificeerd personeel een belangrijk onderdeel van het toezicht, met name wanneer er signalen zijn van knelpunten.
Focus op Ontwikkeling van het Kind en Pedagogische Kwaliteit
Het toezicht in 2023 richt zich op de gevolgen van de arbeidskrapte voor de kwaliteit van de opvang, met speciale aandacht voor de ontwikkeling van het kind. De GGD Amsterdam onderzoekt of wisselend personeel het zicht op de ontwikkeling van kinderen onder druk zet. Er wordt gekeken naar de maatregelen die de houder neemt om ervoor te zorgen dat beroepskrachten in staat zijn de ontwikkeling van kinderen te volgen, en of kinderen en ouders goed worden doorverwezen bij signalen of problemen in de opvoeding.
Flexibel Toezicht en Wettelijke Thema’s
De GGD Amsterdam hanteert sinds 2022 een flexibel toezicht, wat betekent dat de onderwerpen per onderzoek kunnen verschillen. Dit gebeurt aan de hand van wettelijk bepaalde thema’s: ontwikkeling van het kind en kwaliteit, veiligheid, gezondheid, stabiliteit en professionaliteit. De gemeenten en GGD hebben afspraken gemaakt over de invulling van dit toezicht.
Conclusie
De kinderopvangsector in Nederland staat onder druk door groeiende wachtlijsten en een tekort aan personeel. Dit probleem is met name acuut in de Randstad, maar is ook voelbaar in andere provincies. De GGD Amsterdam richt zich in 2023 op de gevolgen van dit personeelstekort voor de kwaliteit van de opvang, met speciale aandacht voor veiligheid, gezondheid, stabiliteit en de ontwikkeling van het kind. De financiële lasten van kinderopvang voor ouders zijn aanzienlijk, en er wordt gepleit voor een maximumprijs om de kosten te beheersen. Het is van cruciaal belang dat er passende maatregelen worden genomen om het personeelstekort aan te pakken en de kwaliteit van de kinderopvang te waarborgen, zodat alle kinderen toegang hebben tot een veilige en stimulerende leeromgeving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
