Gastouderopvang en Kinderdagverblijven: Een Vergelijking voor Ouders

De keuze voor kinderopvang is een belangrijke beslissing voor ouders. Er zijn verschillende opties beschikbaar, waaronder gastouderopvang en kinderdagverblijven. Beide vormen van opvang bieden zorg en stimulatie voor kinderen, maar er zijn significante verschillen in schaal, flexibiliteit, kosten en de omgeving waarin de opvang plaatsvindt. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste kenmerken van gastouderopvang en kinderdagverblijven, gebaseerd op beschikbare informatie.

Kleinschaligheid versus Grootschaligheid

Een fundamenteel verschil tussen gastouderopvang en kinderdagverblijven is de schaal van de opvang. Gastouderopvang wordt gekenmerkt door kleinschaligheid. Een gastouder vangt doorgaans maximaal zes kinderen op, waarvan een beperkt aantal jonger dan een bepaalde leeftijd. Concreet mag een gastouder maximaal zes kinderen opvangen, met een maximum van vijf kinderen onder de vier jaar, vier kinderen onder de twee jaar en twee kinderen onder de één jaar. Eigen kinderen jonger dan tien jaar en vriendjes of vriendinnetjes van de eigen kinderen tot twaalf jaar worden ook meegerekend in deze aantallen. Dit resulteert in een intieme en huiselijke sfeer, met meer individuele aandacht voor elk kind.

Kinderdagverblijven daarentegen bieden opvang in grotere groepen, vaak met meerdere pedagogisch medewerkers en verschillende groepen. Een kinderdagverblijf kan tot zestien kinderen per groep hebben, wat een goede voorbereiding op de grotere groepen op school kan zijn. De grotere groepsgrootte biedt kinderen meer contact met zowel volwassenen als andere kinderen.

Flexibiliteit en Openingstijden

Gastouderopvang staat bekend om zijn flexibiliteit. Gastouders zijn vaak flexibeler in hun openingstijden dan kinderdagverblijven, en kunnen in sommige gevallen opvang bieden in de avonden of weekenden. Ook kunnen gastouders flexibeler omgaan met late ophaaltijden, hoewel dit in sommige gevallen tot een boete kan leiden.

Kinderdagverblijven hebben doorgaans vaste openingstijden en minder flexibiliteit in de opvanguren. Hoewel er mogelijkheden zijn voor dagdelen, is de flexibiliteit over het algemeen beperkter dan bij gastouderopvang. Er is wel makkelijker vervanging op de groep mogelijk, maar dit kan leiden tot wisselende gezichten van de leidsters.

Kosten en Toeslag

Gastouderopvang is over het algemeen goedkoper dan een kinderdagverblijf. De kosten worden vaak per uur berekend, terwijl kinderdagverblijven vaak een tarief per dagdeel hanteren. In beide gevallen is er recht op kinderopvangtoeslag, waardoor de kosten voor ouders aanzienlijk kunnen worden verlaagd.

Veiligheid en Kwaliteit

Zowel gastouderopvang als kinderdagverblijven moeten voldoen aan bepaalde eisen op het gebied van veiligheid en kwaliteit. De GGD houdt toezicht op de veiligheid en kwaliteit van de geboden zorg, en opvanglocaties, inclusief de woningen van gastouders, moeten door de GGD goedgekeurd worden. De kosten voor een GGD-keuring kunnen variëren, van 19 euro in Stadskanaal tot 758 euro in Leusden.

Een veilige werkomgeving is essentieel voor zowel het kind als de gastouder. Een brandmelder is een verplichte voorziening in de opvanglocatie.

Sociale Interactie en Ontwikkeling

Kinderdagverblijven bieden kinderen meer mogelijkheden voor sociale interactie met leeftijdsgenoten en volwassenen. De grotere groepsgrootte stimuleert de sociale ontwikkeling en biedt kinderen de kans om te leren omgaan met verschillende mensen.

Gastouderopvang biedt daarentegen een meer intieme en huiselijke omgeving, met minder prikkels en meer individuele aandacht. Dit kan vooral gunstig zijn voor baby's en jonge kinderen die behoefte hebben aan een rustige en stabiele omgeving.

Pandfunctie en Locatie

Uit statistieken blijkt dat gastouderopvang overwegend in woningen wordt aangeboden, terwijl kinderdagverblijven vaker gebruikmaken van panden met een onderwijsfunctie of een functie voor bijeenkomsten. De verdeling van pandfuncties voor kinderopvang is in de loop der jaren enigszins verschoven, met een afname van woningen als opvanglocatie en een toename van onderwijs- en bijeenkomstfuncties.

In 2023 werd 3,7% van de gastouderopvang in woningen aangeboden, tegenover 5,5% in 2017. Tegelijkertijd steeg het percentage kinderdagverblijven in panden met een onderwijsfunctie van 45,3% in 2017 naar 48,2% in 2023.

Stabiliteit en Continuïteit

Gastouderopvang kan kwetsbaarder zijn voor schommelingen in de economie en de beschikbaarheid van gastouders. De kleinschaligheid van gastouderopvang kan het moeilijker maken om de weg naar Den Haag te vinden en invloed uit te oefenen op het beleid.

Een potentieel nadeel van gastouderopvang is de continuïteit van de opvang. Als de gastouder ziek is, is er mogelijk geen opvang beschikbaar. Kinderdagverblijven hebben doorgaans meer mogelijkheden om vervanging te regelen, maar dit kan leiden tot wisselende gezichten van de leidsters.

Trends in Kinderopvanggebruik

Statistische gegevens laten zien dat gastouderopvang in de periode 2011-2014 stabiel bleef, met ongeveer 7,9% van de kinderen tussen nul en drie jaar die gebruik maakten van deze vorm van opvang. In absolute getallen daalde het aantal kinderen in gastouderopvang van 58.000 in 2011 naar 50.000 in 2014, terwijl het totale aantal kinderen in deze leeftijdsgroep afnam van 737.000 naar 712.000.

Welke Optie is het Beste?

De beste keuze tussen gastouderopvang en een kinderdagverblijf hangt af van de individuele behoeften van het kind, de ouders en de gastouder. Gastouderopvang kan een goede optie zijn voor ouders die op zoek zijn naar flexibiliteit, een intieme sfeer en persoonlijke aandacht. Een kinderdagverblijf kan geschikter zijn voor ouders die behoefte hebben aan een grotere groepsgrootte, meer sociale interactie en een gestructureerde omgeving.

Het is belangrijk om de verschillende opties zorgvuldig te overwegen en een keuze te maken die past bij de specifieke situatie en wensen van het gezin.

Conclusie

Gastouderopvang en kinderdagverblijven zijn beide waardevolle vormen van kinderopvang, elk met hun eigen voor- en nadelen. Gastouderopvang biedt kleinschaligheid, flexibiliteit en een huiselijke sfeer, terwijl kinderdagverblijven grootschaligheid, meer sociale interactie en een gestructureerde omgeving bieden. De keuze tussen beide opties is afhankelijk van de individuele behoeften en voorkeuren van het kind en de ouders. Het is essentieel om de veiligheid en kwaliteit van de opvang te waarborgen door te controleren of de opvanglocatie goedgekeurd is door de GGD.

Bronnen

1. Gobmare
2. De Correspondent
3. Vipkids
4. CBS