Kinderopvangtoeslag: Een Overzicht voor Ouders
september 5, 2025
De kinderopvangsector ondergaat voortdurende veranderingen, zowel op landelijk als gemeentelijk niveau. Dit artikel biedt een overzicht van recente ontwikkelingen met betrekking tot toezicht, aanvraagprocedures en overnames van kinderopvanglocaties, gebaseerd op beschikbare regelgeving en beleidsdocumenten. Het is bedoeld om ouders, opvanglocaties en andere betrokkenen te informeren over de actuele situatie en de te verwachten procedures.
Flexibilisering van Inspectieactiviteiten
Sinds 1 januari 2022 is er een verschuiving gaande in de manier waarop de GGD’en toezicht houden op de kinderopvang. Deze verandering, bekend als de flexibilisering van de inspectieactiviteit, introduceert meer flexibiliteit in het toezicht en vermindert het aantal verplichte en vaste onderwerpen dat tijdens inspecties aan bod komt. Deze aanpassing is ingegeven door de wens om het toezicht beter af te stemmen op de specifieke behoeften van individuele opvanglocaties en gemeenten.
Gedurende een overgangsperiode van twee jaar bepalen GGD’en en gemeenten gezamenlijk welke onderwerpen tijdens inspecties worden onderzocht. Dit betekent dat de onderzoekitems per locatie, gemeente, GGD en jaar kunnen variëren. Ondanks deze flexibilisering blijft de omvang van het toezicht gelijk en blijven de kwaliteitseisen ongewijzigd. De GGD GHOR Nederland speelt een ondersteunende rol bij deze vernieuwing en adviseert het ministerie van SZW. De werkwijze ‘Strenge aan de Poort’ zorgt ervoor dat een nieuwe opvanglocatie alleen kan starten als er geen twijfels bestaan over de veiligheid en gezondheid van de opvang.
Toezicht op Kinderopvang: Focuspunten
Het toezicht op kinderopvang richt zich op de vraag of de opvang bijdraagt aan de persoonlijke en sociale ontwikkeling van het kind, hoe de veiligheid van de kinderen is gewaarborgd, en hoe de binnen- en buitenruimtes zijn ingericht. De Wet kinderopvang (Wko) stelt dat een houder van een kindercentrum verantwoorde kinderopvang moet bieden in een veilige en gezonde omgeving.
Procedures bij Aanvraag tot Exploitatie
Een aanvraag tot exploitatie van een kinderopvanglocatie wordt behandeld als een nieuwe aanvraag, ongeacht of het om een nieuwe voorziening gaat of om een overname. Dit betekent dat er een grondige toetsing plaatsvindt om te beoordelen of aan alle kwaliteitseisen wordt voldaan. De gemeente beoordeelt de naleving van de kwaliteitseisen en houdt rekening met de handhavingshistorie van de nieuwe houder.
Nieuwe Voorziening
Bij een nieuwe aanvraag tot exploitatie bepaalt de gemeente op basis van het onderzoek de startdatum van de exploitatie. Binnen drie maanden na registratie beoordeelt de toezichthouder of de kinderopvangvoorziening in de praktijk voldoet aan de kwaliteitseisen, met name op het gebied van veiligheid, gezondheid, pedagogisch beleid, personeelsinzet en de manier waarop de kinderen worden opgevangen.
Afwijzing van Aanvraag
Indien een aanvraag tot exploitatie wordt afgewezen, kan de houder een nieuwe aanvraag indienen. Hiervoor moet wel sprake zijn van nieuwe feiten en omstandigheden die bij de nieuwe aanvraag worden vermeld. Alleen in dat geval wordt de nieuwe aanvraag in behandeling genomen.
Houderwijziging: Overname van Kinderopvanglocaties
Een overname van een kinderopvanglocatie is een proces dat zorgvuldige afstemming tussen de oude en nieuwe eigenaar vereist om de continuïteit van de opvang te waarborgen. De houderwijziging wordt ingediend via een door de rijksoverheid vastgesteld wijzigingsformulier, beschikbaar op www.rijksoverheid.nl en www.landelijkregisterkinderopvang.nl.
De gemeente behandelt een overname als een nieuwe aanvraag en toetst streng of aan alle kwaliteitseisen wordt voldaan. De naleving van de kwaliteitseisen bij andere kinderopvangvoorzieningen en de handhavingshistorie van de nieuwe houder worden meegewogen. Hoewel de overname als een nieuwe aanvraag wordt behandeld, wordt er rekening gehouden met de tijd die de nieuwe houder nodig heeft om eventuele bestaande tekortkomingen te verhelpen. Leges worden in rekening gebracht voor de behandeling van de overname.
Verhuizing van Kinderopvanglocaties
Een verhuizing van een kindercentrum of voorziening voor gastouderopvang wordt eveneens behandeld als een nieuwe aanvraag.
Kindercentrum of Voorziening voor Gastouderopvang
Bij een verhuizing moet bij de gemeente een wijzigingsverzoek tot intrekking van de toestemming tot exploitatie van de oude locatie worden ingediend, evenals een nieuwe aanvraag tot exploitatie voor de nieuwe locatie.
Gastouderbureau
Voor gastouderbureaus geldt een andere procedure. Wettelijk is vastgelegd dat een gastouderbureau geen nieuwe aanvraag tot exploitatie hoeft in te dienen bij een adreswijziging. Er moet wel een wijzigingsverzoek worden ingediend om het vestigingsadres te wijzigen. Indien de verhuizing naar een andere gemeente is, wordt het wijzigingsverzoek doorgestuurd naar de beoogde gemeente, die eventueel advies kan inwinnen bij de GGD voordat een besluit wordt genomen.
Handhaving en Afwegingsmodel
De gemeente hanteert een maatwerkbenadering bij handhaving, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke omstandigheden van elk geval. Er zijn verschillende handhavingsmiddelen beschikbaar, waaronder herstelaanbod, schriftelijke bevelen en boetes.
Een afwegingsmodel, opgenomen als bijlage bij de beleidsregels, wordt gebruikt om te bepalen of een boete kan worden opgelegd en wat de hoogte daarvan is, evenals de hoogte van een last onder dwangsom en de maximale hersteltermijn.
Landelijke en Gemeentelijke Ontwikkelingen
De Wet kinderopvang is sinds 2005 van toepassing en heeft sindsdien verschillende wijzigingen ondergaan. Zo zijn peuterspeelzalen in 2018 opgeheven en is in datzelfde jaar het personenregister kinderopvang ingevoerd om de continue screening in de kinderopvang te versterken. De wetgeving is in 2018 en 2019 aangepast dankzij de Wet innovatie en kwaliteit kinderopvang, met als doel efficiënter toezicht en handhaving te realiseren.
Sinds 2019 werkt de gemeente met herstelaanbod, wat heeft geleid tot kortere lijnen tussen de GGD en de houder. Ook is de gemeente gestart met de werkwijze ‘Strenge aan de Poort’. De gemeenten in de regio Land van Cuijk werken nauw samen en stemmen landelijke ontwikkelingen gezamenlijk af.
Conclusie
De kinderopvangsector is voortdurend in beweging, met veranderingen in toezicht, aanvraagprocedures en handhaving. De flexibilisering van de inspectieactiviteit biedt meer ruimte voor maatwerk, terwijl de procedures bij overnames en verhuizingen zorgvuldig zijn vastgelegd om de continuïteit en kwaliteit van de opvang te waarborgen. Het is belangrijk voor ouders en opvanglocaties om op de hoogte te blijven van deze ontwikkelingen en de bijbehorende regelgeving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
