De Opleiding tot Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker Kinderopvang: Een Uitgebreid Overzicht
september 5, 2025
De kinderopvang is onderworpen aan strikte regelgeving om de kwaliteit en veiligheid van de opvang te waarborgen. Deze regelgeving omvat zowel de financiering van de kinderopvang als de eisen voor het verlenen van toestemming tot exploitatie, het toezicht en de handhaving. Verschillende wetten en besluiten vormen de basis voor deze regelgeving, waaronder de Wet kinderopvang, het Besluit kwaliteit kinderopvang, en beleidsregels handhaving. Het toezicht en de handhaving zijn essentieel voor verantwoorde en veilige kinderopvang, waarbij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) de stelselverantwoordelijkheid draagt.
Wettelijke Basis en Regelgeving
De Wet kinderopvang regelt de algemene kaders voor de kinderopvang, inclusief de financiering, toestemming tot exploitatie, en de kwaliteitseisen. Het Besluit kwaliteit kinderopvang (een Algemene Maatregel van Bestuur) specificeert de nadere regels en kwaliteitseisen die in de Wet kinderopvang zijn vastgelegd. Deze eisen omvatten verantwoorde opvang, een pedagogisch beleidsplan, veiligheids- en gezondheidsbeleid, een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, beroepskracht-kindratio’s, stabiliteitseisen en eisen aan de ruimtes. Gemeenten stellen beleidsregels op voor de handhaving van deze wetgeving, zoals de ‘Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang 2018’ (bron 1, 3).
Toezicht en Handhaving
Het toezicht op de kinderopvang is een cruciale waarborg voor de kwaliteit en veiligheid. Toezichthouders onderzoeken de naleving van de vastgestelde kwaliteitseisen en leggen hun bevindingen vast in inspectierapporten (bron 1, 2). Bij overtredingen van de regelgeving kan het bevoegd gezag verschillende handhavingsmiddelen inzetten. Deze middelen variëren van informele waarschuwingen tot herstelsancties en bestraffende sancties (bron 1, 2, 3). Een herstellend traject wordt in beginsel gestart bij geconstateerde niet-naleving, met stappen als aanwijzing, last onder dwangsom, exploitatieverbod en uiteindelijk intrekking van de toestemming tot exploitatie (bron 1).
Specifieke Kwaliteitseisen en Risicohandelingen
De kwaliteitseisen in de kinderopvang zijn breed en omvatten diverse aspecten van de dagelijkse praktijk. Bepaalde handelingen worden als risicovol beschouwd en vereisen extra aandacht. Voorbeelden hiervan zijn het bereiden en geven van voedsel, het verschonen van luiers, het helpen van kinderen bij het toiletgebruik en het verzorgen van wonden (bron 4).
Hygiëne en Handen wassen
Handen wassen met water en vloeibare zeep wordt in de kinderopvang als de voorkeursmethode voor handhygiëne beschouwd boven het gebruik van handdesinfectiemiddel (bron 4). Het dragen van handschoenen wordt over het algemeen niet aangeraden, tenzij er een verhoogde kans op besmetting is of op advies van de GGD (bron 4). Onderzoek toont aan dat dragers van kunstnagels vaker en meer ziekteverwekkende micro-organismen op hun handen hebben dan medewerkers zonder kunstnagels (bron 4).
Omgaan met Dieren
Bij de omgang met dieren in de kinderopvang gelden specifieke hygiënenormen om de gezondheid van de kinderen te beschermen (bron 5). Alle dieren moeten ingeënt zijn tegen ziekten. Kinderen moeten leren hoe ze veilig met dieren om kunnen gaan om aanvallen, bijten of krabben te voorkomen. Ze mogen nooit alleen met dieren worden gelaten en mogen dieren niet kussen. Toegang tot dierenvoer moet worden beperkt en het dierenvoer moet goed worden bewaard. Het voeren van dieren mag alleen onder toezicht van een volwassene plaatsvinden. Kinderen moeten worden wegehouden van kattenbakken en andere dierenuitwerpselen. Zwangere werknemers mogen geen kattenbakken verschonen. Na contact met dieren is het essentieel om de handen grondig te wassen met water en zeep (bron 5).
Beleidsregels en Handhavingsprocedures
Gemeenten stellen beleidsregels op voor de handhaving van de Wet kinderopvang. Deze beleidsregels beschrijven de procedures die worden gevolgd bij overtredingen en de mogelijke sancties die kunnen worden opgelegd (bron 1, 3). Het handhavingsbeleid is gericht op het beëindigen van overtredingen en het voorkomen van herhaling. Het college kan verschillende handhavingsmiddelen inzetten, waaronder waarschuwingen, herstelsancties en bestraffende sancties (bron 1, 2, 3).
Afwegingsoverzicht en Prioritering
In sommige gemeenten wordt een afwegingsoverzicht gehanteerd waarin de kwaliteitseisen zijn geclusterd en voorzien van een prioritering en een indicatie van de hoogte van de bestuurlijke boete bij overtreding (bron 1). Dit overzicht dient als leidraad voor de toezichthouders bij de beoordeling van de naleving van de regelgeving.
Conclusie
De kinderopvang is onderworpen aan een uitgebreid stelsel van wetten, besluiten en beleidsregels om de kwaliteit en veiligheid van de opvang te waarborgen. Het toezicht en de handhaving zijn essentieel voor het naleven van deze regelgeving. Specifieke aandacht is vereist voor risicovolle handelingen, zoals de omgang met voedsel, luiers, en dieren, en voor het handhaven van goede hygiënepraktijken. Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de handhaving van de wetgeving en stellen beleidsregels op die de procedures en sancties beschrijven. Het naleven van de kwaliteitseisen is cruciaal voor het bieden van een veilige en verantwoorde opvangomgeving voor kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
