De Opleiding tot Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker Kinderopvang: Een Uitgebreid Overzicht
september 5, 2025
De kwaliteit van kinderopvang in Nederland is de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd en bevindt zich internationaal gezien in een toppositie. De overheid stelt wetten en regels op om een goede en gezonde ontwikkeling van kinderen in een veilige omgeving te waarborgen, en de GGD voert in opdracht van gemeenten de controle uit op de naleving van deze eisen. Dit artikel geeft een overzicht van de inspectieprocedures, de aspecten die worden beoordeeld, en de recente ontwikkelingen in het toezicht op de kinderopvang.
Registratie en Inspectieprocedures
Kinderopvangorganisaties in Nederland moeten geregistreerd staan in het Landelijk Register Kinderopvang om in aanmerking te komen voor kinderopvangtoeslag. Dit geldt voor verschillende vormen van opvang, waaronder kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang, gastouderbureaus en individuele gastouders. Voordat een organisatie geregistreerd kan worden, vindt er een inspectie plaats door de GGD. Deze inspectie is niet enkel eenmalig; de GGD-inspecteur komt jaarlijks terug om te controleren of de locatie nog steeds voldoet aan de landelijke kwaliteitseisen.
Inspecties worden doorgaans onaangekondigd uitgevoerd. Tijdens een inspectiebezoek wordt de kinderopvangorganisatie getoetst aan verschillende criteria, waaronder pedagogische praktijk, de beroepskracht-kindratio, groepsgrootte, de kwalificaties van het personeel en de aanwezigheid van Verklaringen Omtrent Gedrag (VOG’s) voor alle medewerkers.
Beoordelingscriteria tijdens Inspecties
De inspecties richten zich op een breed scala aan aspecten die van invloed zijn op de kwaliteit van de kinderopvang. De GGD Amsterdam specificeert dat tijdens een inspectie onder andere wordt gekeken naar het pedagogisch beleidsplan en de praktische toepassing daarvan, de kwalificaties van het personeel en de verhouding tussen het aantal beroepskrachten en het aantal kinderen, het veiligheids- en gezondheidsbeleid en de implementatie daarvan, de ruimte en inrichting van de locatie, en de rechten van ouders en de communicatie met hen.
De Wet kinderopvang vormt de basis voor het onderzoek dat de toezichthouders uitvoeren. De belangrijkste onderwerpen die centraal staan zijn de pedagogische kwaliteit, de kwaliteit van het personeel, de samenstelling van de groepen, de veiligheid, de gezondheid en de betrokkenheid van ouders.
Risicogestuurd Toezicht en Inspectiecycli
Sinds 2012 is het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang meer risicogestuurd ingericht. Alle GGD’en werken met risicoprofielen om te bepalen welke locaties een verhoogde kans hebben op niet-naleving van de kwaliteitseisen. Deze risicoprofielen worden opgesteld op basis van het inspectie- en handhavingsverleden van de locatie en bepalen de vorm en mate van de volgende inspectie. Het is belangrijk te benadrukken dat een risicoprofiel geen inspectierapport is, maar een instrument om de inspectie te richten. Een inspectierapport geeft een oordeel over de kwaliteit op een bepaald moment, terwijl het risicoprofiel een inschatting is van de kans op problemen.
De inspectiecyclus omvat verschillende soorten onderzoeken: onderzoek voor en na registratie, jaarlijks onderzoek bij alle kinderopvanglocaties, incidenteel onderzoek naar aanleiding van meldingen van ouders of beroepskrachten, en nader onderzoek wanneer bij eerdere inspecties tekortkomingen zijn geconstateerd.
Continue Screening van Personeel
Om de veiligheid van kinderen te waarborgen, is de continue screening van medewerkers in de kinderopvang aangescherpt. Voorheen werd er alleen gescreend bij aanvang van de werkzaamheden, maar nu wordt voortdurend bijgehouden of een medewerker in aanraking komt met Justitie. Wanneer er sprake is van strafbare feiten, beoordeelt de Dienst Justis of de medewerker nog aan de eisen voor een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voldoet. Indien dit niet het geval is, wordt de GGD en de gemeente geïnformeerd, waarna zij actie zullen ondernemen.
Overleg en Overreding als Instrument
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft een procedure voor overleg en overreding ontwikkeld die toezichthouders kunnen inzetten vóór het opstellen van een concept inspectierapport. Deze procedure biedt houders van kinderopvanglocaties de mogelijkheid om lichte overtredingen op korte termijn op te lossen. Overleg houdt een gesprek in tussen de toezichthouder en de houder om een geconstateerde overtreding op te lossen, terwijl overreding inhoudt dat de toezichthouder de houder probeert te beïnvloeden om de tekortkoming op te lossen.
Meldingen van Ouders en Beroepskrachten
Ouders, medewerkers en andere betrokkenen kunnen een melding doen bij de Inspectie Kinderopvang als zij vermoeden dat de kwaliteit van de opvang niet aan de eisen voldoet. Meldingen kunnen ook anoniem worden gedaan. De GGD zal deze meldingen onderzoeken en eventueel een incidenteel onderzoek starten.
Verbetering van Kwaliteit en Toppositie Internationaal
Uit onderzoek blijkt dat de kwaliteit van de kinderopvang in Nederland de afgelopen jaren steeds verder is gestegen. De grootste kwaliteitsstijging is te zien bij aspecten die te maken hebben met emotionele kwaliteit, zoals de sfeer op de groep en de sensitiviteit van pedagogisch medewerkers. Nederland neemt nu internationaal gezien een toppositie in op het gebied van kinderopvang, met een algehele kwaliteit die vergelijkbaar of hoger is dan in landen als Denemarken, Finland, Noorwegen, Engeland en Australië.
Conclusie
De kwaliteit van kinderopvang in Nederland wordt continu bewaakt door de GGD in opdracht van de gemeenten. De inspectieprocedures zijn uitgebreid en omvatten een breed scala aan beoordelingscriteria, waaronder pedagogische kwaliteit, personeelskwalificaties, veiligheid en gezondheid. Recente ontwikkelingen, zoals risicogestuurd toezicht en continue screening van personeel, dragen bij aan een verdere verbetering van de kwaliteit en veiligheid van de kinderopvang. Ouders en beroepskrachten kunnen een belangrijke rol spelen in het waarborgen van de kwaliteit door meldingen te doen bij de Inspectie Kinderopvang wanneer zij vermoeden dat de eisen niet worden nageleefd. De Nederlandse kinderopvang bevindt zich momenteel in een sterke positie internationaal, mede dankzij de inspanningen van de sector en de continue aandacht voor kwaliteit.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
