Tegemoetkoming Eigen Bijdrage Kinderopvang: Een Overzicht voor Ouders en Verzorgers

De kosten van kinderopvang kunnen een aanzienlijke financiële last vormen voor ouders en verzorgers. Verschillende instanties bieden ondersteuning om deze kosten te verlichten. Dit artikel geeft een overzicht van de mogelijkheden voor een tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang, met name gericht op de gemeentelijke regelingen en de relatie tot de landelijke kinderopvangtoeslag. De informatie is gebaseerd op beleidsregels en regelingen van verschillende gemeenten, zoals Land van Cuijk en Capelle aan den IJssel, en relevante wetgeving.

Algemene Voorwaarden en Toegang tot Tegemoetkoming

Om in aanmerking te komen voor een gemeentelijke tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang, moet men in de meeste gevallen reeds recht hebben op kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst. Dit garandeert dat de tegemoetkoming alleen wordt verleend voor erkende vormen van kinderopvang, zoals kindercentra en gastouderopvang. Een ouder die geen kinderopvangtoeslag ontvangt, komt doorgaans niet in aanmerking voor een aanvullende tegemoetkoming van de gemeente.

Naast het recht op kinderopvangtoeslag, zijn er aanvullende voorwaarden waaraan men moet voldoen. In de gemeente Drechtsteden gelden bijvoorbeeld inkomensgrenzen. Men heeft recht op de tegemoetkoming als het inkomen lager is dan 130% van het wettelijk sociaal minimum, en het vermogen niet hoger is dan € 15.540. Daarnaast moet minimaal één van de volgende situaties van toepassing zijn: werken, een opleiding volgen, inburgeren, een startkwalificatie behalen tussen de 18 en 27 jaar, of een tienermoeder zijn die een opleiding volgt.

Doelgroepen en Specifieke Situaties

De tegemoetkoming is bedoeld voor verschillende doelgroepen. Zo kunnen ouders die een uitkering ontvangen op basis van de Wet werk en bijstand (WWB), de Wet Inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW), de Wet Inkomensvoorzieningen oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) of de Algemene nabestaandenwet (Anw), en deelnemen aan een re-integratietraject, in aanmerking komen. Ook jongeren onder de 18 jaar die een opleiding volgen en algemene bijstand ontvangen, kunnen een tegemoetkoming krijgen. Studenten en scholieren die ingeschreven zijn bij een erkende onderwijsinstelling komen eveneens in aanmerking.

Een specifieke situatie die aandacht verdient, is de zogenaamde ‘armoedeval’ bij uitstroom naar werk. Wanneer een uitkeringsgerechtigde aan het werk gaat, kan de eigen bijdrage aan de kinderopvang leiden tot een inkomensdaling. Om dit te voorkomen, kan de gemeente de tegemoetkoming in sommige gevallen doorbetalen tot en met de derde maand na de beëindiging van de uitkering. Dit geeft de ouder de tijd om te wennen aan de nieuwe situatie en eventueel alternatieve opvangmogelijkheden te vinden.

Hoogte van de Tegemoetkoming en Uurtarieven

De hoogte van de tegemoetkoming wordt bepaald door de eigen bijdrage aan de kinderopvang, maar is in de meeste gevallen beperkt tot 5% van de totale kosten. Dit betekent dat de gemeente maximaal 5% van de kosten van de kinderopvang vergoedt, bovenop de kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst.

De maximale uurtarieven voor kinderopvang die in aanmerking komen voor de tegemoetkoming, zijn vastgesteld. In 2013 bedroegen deze tarieven:

Het is belangrijk op te merken dat een uurprijs hoger dan het wettelijk maximum niet wordt meegenomen in de berekening van de tegemoetkoming.

Procedure en Verplichtingen

De tegemoetkoming wordt door de gemeente uitbetaald aan de ouder. De ouder kan de gemeente machtigen om de betalingen rechtstreeks aan het kindercentrum of gastouderbureau te doen, maar dit verandert niets aan de juridische relatie tussen de gemeente en de ouder. De betaling blijft een tegemoetkoming van de gemeente aan de ouder.

Een aanvraag voor de tegemoetkoming kan in principe tot uiterlijk drie kalendermaanden na de ingangsdatum van de kinderopvang worden ingediend. De definitieve hoogte van de tegemoetkoming wordt vastgesteld op basis van een jaaropgave van de werkelijke kosten van de kinderopvang.

Ouders hebben een inlichtingenplicht en zijn verplicht om alle gegevens te overleggen die nodig zijn voor het berekenen van de tegemoetkoming. Dit omvat onder andere een ondertekende offerte bij de aanvraag en de jaaropgave van de kinderopvanginstelling of het gastouderbureau bij de vaststelling. De gemeente kan ook besluiten de tegemoetkoming ambtshalve definitief vast te stellen.

Beleidsregels en Terugvordering

De vaststelling, herziening, intrekking en eventuele terugvordering van de tegemoetkoming zijn geregeld in de Algemene wet bestuursrecht. De gemeente kan de tegemoetkoming beëindigen of terugvorderen als de ouder onjuiste inlichtingen heeft verstrekt, bewijsstukken niet overlegt, of als er een onverschuldigde betaling is gedaan. De procedures voor terugvordering zijn vastgelegd in de Beleidsregels Terug- en invordering Participatiewet, IOAW en IOAZ van de betreffende gemeente.

Uitsluitingen en Specifieke Bepalingen

Er zijn enkele specifieke uitsluitingen en bepalingen. Zo wordt er geen tegemoetkoming verstrekt voor de kosten van kinderopvang tijdens schoolvakanties, indien de toekenning betrekking heeft op voor-, tussen- of naschoolse opvang.

Conclusie

De gemeentelijke tegemoetkoming in de kosten van kinderopvang is een belangrijke ondersteuning voor ouders en verzorgers met een laag inkomen. Om in aanmerking te komen, moet men voldoen aan bepaalde voorwaarden, waaronder het recht op kinderopvangtoeslag en een maximaal inkomen en vermogen. De hoogte van de tegemoetkoming is afhankelijk van de eigen bijdrage en is beperkt tot 5% van de totale kosten. Het is belangrijk om de specifieke regels en voorwaarden van de gemeente te raadplegen, aangezien deze kunnen verschillen. Door gebruik te maken van deze regelingen, kunnen ouders en verzorgers de financiële last van kinderopvang verlichten en ervoor zorgen dat hun kinderen de best mogelijke start krijgen.

Bronnen

1. Beleidsregels tegemoetkoming kosten kinderopvang Sociaal Medische Indicatie gemeente Land van Cuijk 2023
2. Regeling tegemoetkoming kosten kinderopvang gemeente Capelle aan den IJssel
3. Tegemoetkoming eigen bijdrage kinderopvang gemeente Zwijndrecht