Registratie en Toezicht op Kinderopvang in Nederland
september 5, 2025
De kinderopvangtoeslag is een inkomensafhankelijke bijdrage in de kosten van kinderopvang, bedoeld voor ouders die betaalde arbeid verrichten of tot een specifieke doelgroep behoren. Deze toeslag is bedoeld om de kosten van kinderopvang, zoals dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang, te verlichten. De uitbetaling van deze toeslag kan via de Belastingdienst of de Sociale Verzekeringsbank (SVB) verlopen, afhankelijk van de individuele situatie van de aanvrager.
In de meeste gevallen wordt de kinderopvangtoeslag door de Belastingdienst uitgekeerd. Echter, er zijn situaties waarin de SVB verantwoordelijk is voor de uitbetaling. Dit is met name het geval wanneer een gezin ook gezinsbijslag ontvangt uit het land waar zij wonen. De SVB toetst dan alle gezinsbijslagen die worden ontvangen om te bepalen de hoogte van de toeslag. Na elk jaar ontvangt de aanvrager een definitieve berekening van de Belastingdienst, waarin eventuele te veel of te weinig ontvangen bedragen worden verrekend. Meer informatie over de kinderbijslag is te vinden op de website van de SVB.
Voor ouders die gebruikmaken van buitenschoolse opvang (BSO) en geen kinderopvangtoeslag of gemeentelijke bijdrage ontvangen, bestaat er een speciale regeling: de tegemoetkoming kinderopvang zonder overheidsvergoeding (TTKZO). Deze tegemoetkoming is van toepassing op rekeningen van de BSO die zijn betaald tijdens de coronasluiting van 21 december 2021 tot en met 9 januari 2022. Aanvragen voor de TTKZO konden tussen 1 oktober en 1 december 2022 worden ingediend bij de SVB. Voor de aanvraag was het vereist om de betaalde rekeningen van de BSO en een “Verklaring Kinderopvang”, ondertekend door de betreffende kinderopvangorganisatie (zoals Puck&Co), te overleggen. De SVB neemt binnen acht weken na ontvangst van de aanvraag een beslissing.
Er zijn echter uitzonderingen op het recht op een TTKZO-tegemoetkoming. Ouders hebben geen recht op deze tegemoetkoming als er sprake is van gemeentelijke financiering voor de BSO (SMI), als de BSO in het kader van noodopvang werd aangeboden, of als er al een tegemoetkoming voor ouders met kinderopvangtoeslag (TTKO) over de periode van 21 december 2021 tot en met 9 januari 2022 is ontvangen.
Om in aanmerking te komen voor de kinderopvangtoeslag, moeten ouders aan bepaalde voorwaarden voldoen. Deze voorwaarden zijn onder meer dat de ouders betaalde arbeid verrichten of tot een doelgroep behoren, zoals studenten of deelnemers aan een traject om weer aan het werk te komen. De kinderen moeten worden opgevangen in een kinderopvanginstelling of door een gastouder die geregistreerd is in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).
De hoogte van de kinderopvangtoeslag is afhankelijk van verschillende factoren, waaronder het toetsingsinkomen van de ouder(s). Het toetsingsinkomen is het inkomen dat wordt gebruikt om te bepalen of en hoeveel toeslag wordt verstrekt. De hoogte van de toeslag varieert afhankelijk van het inkomen en het aantal kinderen.
De Belastingdienst maakt de kinderopvangtoeslag maandelijks over. De exacte betaaldata zijn te vinden op de website van de Belastingdienst. De toeslag wordt overgemaakt naar het rekeningnummer dat bij de aanvraag is opgegeven. Dit rekeningnummer kan worden bekeken en gewijzigd in de omgeving “Mijn Toeslagen”, waarvoor een DigiD nodig is.
Het kabinet werkt aan een nieuw stelsel voor de financiering van de kinderopvang, met als doel het stelsel eenvoudiger en betaalbaarder te maken voor ouders. In het nieuwe stelsel zal de overheidsvergoeding, die momenteel 96% bedraagt voor werkende ouders, direct aan de kinderopvangorganisaties worden uitgekeerd. Ouders betalen vervolgens een eigen bijdrage van 4% en eventuele extra kosten. Dit nieuwe stelsel wordt ontworpen en gebouwd door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) in samenwerking met DUO, Toeslagen, UWV en de SVB. De ambitie is om het nieuwe stelsel in 2025 te lanceren.
Het budget voor bijdragen aan medeoverheden is niet juridisch verplicht, maar wel bestuurlijk gebonden. Het betreft bijzondere uitkeringen aan Caribisch Nederland voor de uitvoering van het programma BES(t)4 Kids. De uitgaven op artikel 7 Kinderopvang zijn voor 99,5% juridisch verplicht voor het jaar 2022. De inkomensoverdrachten, zoals de uitkeringslasten kinderopvangtoeslag, zijn voor 100% juridisch verplicht. Subsidies, waaronder de subsidieregeling voor Caribisch Nederland, zijn voor 94% juridisch verplicht.
Statistieken laten zien dat het gebruik van kinderopvangtoeslag varieert afhankelijk van het verzamelinkomen van de ouders. Ouders met een verzamelinkomen tot 130% van het wettelijk minimumloon maken in relatief geringe mate gebruik van de toeslag. Het gebruik neemt toe naarmate het inkomen stijgt, met een piek bij ouders met een verzamelinkomen tussen 1,5 en 3 keer het modaal inkomen. Ouders met een verzamelinkomen van 3 keer het modaal inkomen of hoger maken ook gebruik van de toeslag, maar in iets mindere mate dan de groep met een inkomen tussen 1,5 en 3 keer het modaal.
De wettelijke maximum uurprijs voor kinderopvang varieert per type opvang. Voor dagopvang bedraagt de maximum uurprijs €8,50 in 2022, voor buitenschoolse opvang €7,31 en voor gastouderopvang €6,52. De gemiddelde tarieven van kinderopvanginstellingen liggen iets hoger dan de wettelijke maximum uurprijzen. De ouderbijdrage per uur is afhankelijk van het inkomen van de ouders. Voor ouders met een inkomen tot 130% van het wettelijk minimumloon bedraagt de bijdrage €0,38 per uur, voor ouders met een inkomen tussen 1,5 en 3 keer het modaal €1,72 per uur, en voor ouders met een inkomen van 3 keer het modaal of hoger €5,06 per uur.
Ouders die niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag, maar wel behoefte hebben aan kinderopvang vanwege psychische, sociale of lichamelijke problemen binnen het gezin, kunnen in aanmerking komen voor een sociaal-medische indicatie (SMI). Ook als een peuter niet in aanmerking komt voor opvang met kinderopvangtoeslag of voorschoolse educatie, kan er vanuit de gemeente een gesubsidieerd peuteraanbod beschikbaar zijn voor een aantal korte dagdelen per week.
De kinderopvangtoeslag is een belangrijke regeling die ouders helpt bij het financieren van kinderopvang. De uitbetaling van de toeslag kan via de Belastingdienst of de SVB verlopen, afhankelijk van de individuele situatie. Er zijn verschillende voorwaarden en regelingen van toepassing, waaronder de TTKZO voor ouders die tijdens de coronasluiting van de BSO kosten hebben gemaakt. Het kabinet werkt aan een nieuw stelsel voor de financiering van kinderopvang, met als doel het stelsel eenvoudiger en betaalbaarder te maken voor ouders. Het is belangrijk voor ouders om zich goed te informeren over de mogelijkheden en voorwaarden om optimaal gebruik te maken van de kinderopvangtoeslag.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet