Toezicht en Handhaving Kinderopvang in de Gemeente Enschede

De gemeente Enschede speelt een cruciale rol in het waarborgen van de kwaliteit van kinderopvang. Dit omvat toezicht op de naleving van regelgeving, handhaving bij overtredingen en preventieve maatregelen om verantwoorde kinderopvang te bevorderen. Deze beleidsregels zijn van toepassing op alle vormen van kinderopvang, waaronder kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderopvang, evenals gastouderbureaus. De verantwoordelijkheid voor toezicht en handhaving is door het college van Burgemeester en Wethouders gedelegeerd naar afdelingshoofden en vervolgens naar medewerkers Toezicht en Handhaving Kinderopvang.

Wettelijke Basis en Definities

De basis voor het toezicht en de handhaving ligt in de Wet kinderopvang (Wko) en de bijbehorende regelgeving. Onder kinderopvang wordt verstaan het bedrijfsmatig of anders dan om niet verzorgen, opvoeden en bijdragen aan de ontwikkeling van kinderen tot de eerste dag van de maand waarop het voortgezet onderwijs voor die kinderen begint. De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang en het handhaven van de voorschriften uit de Wko.

Preventieve Maatregelen

De gemeente Enschede zet verschillende preventieve middelen in om houders van kinderopvangvoorzieningen te informeren en te begeleiden. Deze omvatten:

• Website en mailingen: Informatie over het toezicht- en handhavingsbeleid is beschikbaar op de gemeentelijke website (www.enschede.nl, zoek op Kwaliteit Kinderopvang). Het actuele handhavingsbeleid, toezichtinformatie en jaarverslagen worden hier gepubliceerd. Houders worden via e-mail geïnformeerd over wijzigingen in het beleid.
• Voorgesprek bij complexe aanvragen: Bij complexe aanvragen voor registratie, bijvoorbeeld wanneer meerdere vergunningen nodig zijn of er een handhavingsverleden is, kan een voorgesprek plaatsvinden. Dit is gericht op het bevorderen van verantwoorde kinderopvang vanaf het begin (werkwijze Streng aan de Poort).
• Houderbijeenkomst: (Details over de inhoud van deze bijeenkomsten zijn niet beschikbaar in de verstrekte documenten).

Toezicht door de GGD

De toezichthouders kinderopvang van de GGD voeren jaarlijks onderzoek uit bij alle kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderbureaus. Daarnaast wordt een steekproef van geregistreerde gastouderopvangvoorzieningen onderzocht. De toezichthouders fungeren als de ogen en oren van de gemeente en onderzoeken de naleving van de kwaliteitseisen. Zij adviseren de gemeente over de naleving, maar geven geen direct advies aan de houders van de opvangvoorzieningen.

De GGD voert de volgende onderzoeken uit:

• Onderzoek voor registratie: Beoordeling of de exploitatie redelijkerwijs zal plaatsvinden volgens de voorschriften van de Wko.
• Onderzoek na registratie: Binnen 3 maanden na registratie in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).
• Jaarlijks onderzoek: Bij alle kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderbureaus.
• Onderzoek voorzieningen voor gastouderopvang: Jaarlijks op basis van een steekproef, waarbij minimaal het wettelijk vereiste percentage van de voorzieningen wordt onderzocht.

Handhavingsmogelijkheden

Bij overtredingen van de regelgeving heeft het college van B en W verschillende handhavingsmogelijkheden:

• Informele middelen: Zoals een waarschuwing.
• Op herstel gerichte handhavingsmiddelen: Zoals een herstelsanctie.
• Bestraffende sancties.

Illegale Kinderopvang

Het starten van een kinderopvangvoorziening zonder schriftelijke toestemming tot exploitatie wordt beschouwd als illegale kinderopvang. De gemeente Enschede treedt streng op tegen illegale opvang. Dit kan leiden tot aangifte bij het Openbaar Ministerie en/of het opleggen van een bestuurlijke boete. Ook het voortzetten van de exploitatie na intrekking van de toestemming wordt als illegale opvang beschouwd.

Startdatum Exploitatie en Overige Wetgeving

De beslistermijn voor een aanvraag tot exploitatie is 10 weken, maar kan in bepaalde situaties worden verlengd. Aanvragers dienen hun aanvraag tijdig in te dienen, via het door de rijksoverheid vastgestelde aanvraagformulier (beschikbaar op www.rijksoverheid.nl en www.landelijkregisterkinderopvang.nl).

De gemeente Enschede toetst bij een nieuwe aanvraag niet alleen aan de eisen van de Wko, maar ook aan andere relevante wetgeving, zoals regelgeving omtrent brandveiligheid, bouwvoorschriften en bestemmingsplannen. Wanneer aan deze andere wetgeving nog niet is voldaan, kan de aanvrager worden verzocht de aanvraag in te trekken of de behandelingstermijn op te schorten. Indien blijkt dat de vergunningen in strijd zijn met de eisen uit de Wko, kan de aanvraag tot registratie worden afgewezen.

Herstelaanbod

De gemeente Enschede en de GGD Twente werken met de werkwijze 'herstelaanbod'. Dit houdt in dat de toezichthouder de houder van de kinderopvangvoorziening een aanbod doet om een geconstateerde overtreding binnen een bepaalde termijn (maximaal 4 weken) te herstellen. Dit gebeurt vóórdat het conceptrapport wordt opgesteld. Het herstelaanbod wordt niet aangeboden bij een onderzoek voor registratie of bij een nader onderzoek. In Enschede kan het herstelaanbod in ieder geval worden aangeboden bij kinderdagverblijven, buitenschoolse opvang en gastouderbureaus. Bij gastouderopvang kan, naar inzicht van de toezichthouder, overleg en overreding worden toegepast, vooral bij kleine overtredingen die snel kunnen worden opgelost.

Kwaliteitseisen

De kwaliteitseisen waaraan voldaan moet worden, zijn vastgelegd in de Wet kinderopvang en de bijbehorende regelgeving. De toezichthouder onderzoekt de naleving van deze eisen en legt de bevindingen vast in een inspectierapport.

Conclusie

De gemeente Enschede hecht groot belang aan de kwaliteit van kinderopvang en zet diverse middelen in om dit te waarborgen. Dit omvat preventieve maatregelen, toezicht door de GGD en handhaving bij overtredingen. De werkwijze 'herstelaanbod' wordt ingezet om overtredingen snel te beëindigen en de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. Het is essentieel dat houders van kinderopvangvoorzieningen zich bewust zijn van de regelgeving en de procedures voor registratie en exploitatie.

Bronnen

1. Gemeente Enschede - Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang
2. Gemeente Enschede - Beleidsregels handhaving Wet kinderopvang (vervallen)