Gezond Trakteren op de Kinderopvang: Tips en Ideeën voor een Verantwoord Feestje
september 5, 2025
De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een wettelijke verplichting voor organisaties die met ouders en kinderen werken, waaronder de kinderopvang. Deze code biedt een stappenplan voor professionals om te handelen bij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het doel is niet primair om direct een melding te doen, maar om cliënten bewust te maken van de zorg die beschikbaar is en hen te motiveren hulp te accepteren. Dit artikel beschrijft de meldcode, de stappen die professionals moeten volgen, en de context van deze verplichting binnen de kinderopvang.
Wettelijke Verplichting en Doelstelling
Sinds 1 juli 2013 is het voor organisaties die met ouders en kinderen werken wettelijk verplicht om de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling toe te passen. Deze verplichting geldt specifiek voor professionals in sectoren zoals de gezondheidszorg, het onderwijs, de kinderopvang, de maatschappelijke ondersteuning, de jeugdhulp en de justitie. Werkgevers binnen deze sectoren zijn verantwoordelijk voor het vaststellen, implementeren en bevorderen van de kennis van de meldcode onder hun werknemers. De meldcode is bedoeld als een leidraad voor professionals bij het beoordelen van situaties en het bepalen of een melding bij Veilig Thuis noodzakelijk is.
Sectoren Waar de Meldcode Geldt
De meldcode is van toepassing op een breed scala aan professionals. Naast de eerder genoemde sectoren, geldt de wet ook voor vrij gevestigde beroepskrachten in de individuele gezondheidszorg, zoals artsen, verpleegkundigen, en psychologen. Dit betekent dat alle professionals die direct of indirect met kinderen en ouders werken, zich bewust moeten zijn van de meldcode en de bijbehorende procedures.
De Vijf Stappen van de Meldcode
De meldcode bestaat uit een stappenplan van vijf stappen die professionals moeten volgen bij vermoedens van huiselijk geweld en/of kindermishandeling. Deze stappen zijn bedoeld als een leidraad bij het besluit om wel of niet een melding te doen bij Veilig Thuis.
Stap 1: Het in kaart brengen van signalen
De eerste stap is het systematisch verzamelen en registreren van signalen die wijzen op mogelijk huiselijk geweld of kindermishandeling. Dit omvat het observeren van gedrag, het luisteren naar gesprekken en het noteren van eventuele fysieke aanwijzingen.
Stap 2: Advies vragen
Na het in kaart brengen van signalen is het belangrijk om advies te vragen aan een collega en een aandachtsfunctionaris. Dit biedt een mogelijkheid om de situatie te bespreken, verschillende perspectieven te overwegen en een weloverwogen beslissing te nemen.
Stap 3: Gesprek met de ouder(s) én kind
De derde stap omvat het voeren van een gesprek met zowel de ouder(s) als het kind. Dit gesprek moet op een respectvolle en open manier worden gevoerd, met als doel om meer informatie te verzamelen en de situatie beter te begrijpen. De verbeterde meldcode benadrukt de participatie van kinderen en het belang van het kind als eerste overweging.
Stap 4: Wegen van geweld en/of kindermishandeling
In deze stap wordt de ernst van de situatie beoordeeld en wordt er een afweging gemaakt of er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling. Het afwegingskader, dat sinds 2019 verplicht is, helpt professionals bij het bepalen of een melding noodzakelijk is en welke vorm van hulp het meest geschikt is.
Stap 5: Beslissen met Veilig Thuis
De laatste stap is het nemen van een beslissing over het al dan niet melden van de situatie bij Veilig Thuis. Deze beslissing moet worden genomen in overleg met de relevante instanties en op basis van een zorgvuldige afweging van alle beschikbare informatie.
Het Afwegingskader en de Radarfunctie bij Veilig Thuis
De verbeterde meldcode, geïntroduceerd in 2019, bevat een afwegingskader in stap 4 en 5. Dit kader bestaat uit vijf vragen die professionals helpen bij het beoordelen van de situatie en het bepalen of een melding noodzakelijk is. Daarnaast is er bij Veilig Thuis een radarfunctie toegevoegd om signalen te combineren en om eerder onveilige situaties in beeld te krijgen.
De Rol van de Aandachtsfunctionaris
Elke organisatie binnen de genoemde beroepsgroepen heeft een aandachtsfunctionaris. Deze functionaris kan vragen beantwoorden over de meldcode en helpen bij het interpreteren van de stappen. De toolkit Aandachtsfunctionaris biedt verschillende documenten die de aandachtsfunctionaris kunnen ondersteunen in hun rol.
Het Protocol en de Combinatie van Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
Het handelingsprotocol huiselijk geweld en kindermishandeling is gebaseerd op de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Het protocol behandelt zowel huiselijk geweld als kindermishandeling, omdat de combinatie van beide altijd als kindermishandeling wordt beschouwd. De handelwijze bij huiselijk geweld is dus identiek aan die bij kindermishandeling of een vermoeden daarvan.
Tools en Ondersteuning
Er zijn verschillende tools beschikbaar om professionals te ondersteunen bij het werken met de meldcode. Dit omvat de toolkit Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling, de app Meldcode Kindermishandeling (beschikbaar voor iOS en Android), en de publicatie ‘Wijzer met de meldcode’ die 12 vraagstukken belicht met handige tips en aanbevelingen.
Week tegen Kindermishandeling en Activiteiten
Gedurende de Week tegen Kindermishandeling vinden er diverse activiteiten plaats, zoals webinars en workshops, die professionals de mogelijkheid bieden om hun kennis en vaardigheden op het gebied van kindermishandeling te verbeteren.
Belang van Openheid en Samenwerking
De meldcode benadrukt het belang van openheid naar het gezin toe en het betrekken van het gezin en andere professionals bij het proces. Het doel is om samen te werken aan een veilige omgeving voor het kind en om de cliënten te motiveren hulp te accepteren bij vastgestelde problemen.
Conclusie
De meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een essentieel instrument voor professionals in de kinderopvang en andere relevante sectoren. Het biedt een gestructureerd stappenplan voor het identificeren en aanpakken van situaties van huiselijk geweld en kindermishandeling. Door het volgen van de stappen en het benutten van de beschikbare tools en ondersteuning, kunnen professionals bijdragen aan de veiligheid en het welzijn van kinderen. De wettelijke verplichting om de meldcode te implementeren en te gebruiken onderstreept het belang dat de overheid hecht aan de bescherming van kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
