Veiligheid en Gezondheid in de Kinderopvang: Een Overzicht van Eisen en Richtlijnen
september 5, 2025
De term ‘singeren’ is de afgelopen jaren steeds prominenter geworden binnen de kinderopvang. Dit concept, ontwikkeld en gepromoot door pedagoog en ontwikkelingspsycholoog Elly Singer, die recentelijk is overleden, benadrukt het belang van de beschikbaarheid en vindbaarheid van pedagogisch medewerkers voor jonge kinderen. Dit artikel beschrijft wat ‘singeren’ inhoudt, waarom het belangrijk is voor de ontwikkeling van kinderen, en hoe het in de praktijk gebracht kan worden.
Wat is Singeren?
Singeren betekent dat een pedagogisch medewerker bewust zichtbaar en bereikbaar is voor kinderen. Elly Singer legde uit dat kinderen, vooral de jongsten, behoefte hebben aan een duidelijke referentie in hun omgeving. Ze willen weten waar de volwassene is, zodat ze zich veilig voelen en de omgeving kunnen verkennen. Dit houdt in dat de medewerker op een vaste plek zit of staat, bijvoorbeeld op de grond, zodat kinderen gemakkelijk contact kunnen maken. Het is niet de bedoeling dat de medewerker constant rondloopt, waardoor kinderen steeds moeten zoeken naar waar hij of zij is. Dit zoeken kan verwarrend zijn en onzekerheid veroorzaken.
Singeren is meer dan alleen fysiek aanwezig zijn; het is een bewuste keuze om een ankerpunt te creëren voor kinderen. Het geeft hen de mogelijkheid om zelf de afstand te bepalen die ze aandurven, en om terug te keren naar de volwassene voor emotionele ondersteuning of om te checken of een situatie veilig is. Dit proces, bekend als ‘social referencing’, is cruciaal voor de ontwikkeling van zelfvertrouwen en exploratiegedrag.
Het Belang van Veiligheid en Nabijheid
De behoefte aan een vaste basis is diep geworteld in de ontwikkeling van jonge kinderen. Ze willen weten dat er iemand is die voor hen zorgt en die ze kunnen vertrouwen. Door te ‘singeren’ biedt de pedagogisch medewerker deze veiligheid en nabijheid. Dit stelt kinderen in staat om zich vrijer te voelen om te spelen, te ontdekken en te leren.
Wanneer een medewerker constant in beweging is, kunnen kinderen zich onzeker voelen en gaan ‘fladderen’, wat betekent dat ze van de ene activiteit naar de andere springen zonder zich echt te concentreren. Een vaste aanwezigheid van de medewerker creëert rust en stabiliteit, waardoor kinderen zich beter kunnen concentreren op hun spel en interacties met anderen.
Singeren in de Praktijk
Het implementeren van ‘singeren’ in de kinderopvang vereist een bewuste inspanning van de pedagogisch medewerkers. Het betekent dat ze hun eigen behoeften om actief te zijn en taken te voltooien, even opzij moeten zetten en zich focussen op de behoeften van de kinderen. Dit kan in het begin wennen zijn, maar het levert uiteindelijk een positief effect op de sfeer en de kwaliteit van de opvang.
Een praktische toepassing van ‘singeren’ is om tijdens het vrije spel bewust op een vaste plek te zitten, bijvoorbeeld op de grond tussen de kinderen. Van daaruit kan de medewerker observeren wat de kinderen doen, ingrijpen indien nodig, en reageren op hun signalen. Het is belangrijk om een open en uitnodigende houding aan te nemen, zodat kinderen zich vrij voelen om contact te maken.
Singeren en Spelbetrokkenheid
Elly Singer benadrukte dat de omgeving een belangrijke rol speelt in de spelbetrokkenheid van kinderen. Ze maakte onderscheid tussen de fysieke omgeving (de inrichting van de ruimte en de beschikbare materialen) en de sociale omgeving (de interacties met andere kinderen en de rol van de professional). Door te ‘singeren’ beïnvloedt de medewerker de sociale omgeving positief.
Volgens de visie van Reggio Emilia zijn er drie pedagogen: de kinderen zelf (die het meest van elkaar leren), de volwassenen, en de omgeving. Door een rustige en stabiele aanwezigheid te bieden, fungeert de medewerker als een tweede pedagoog, die de kinderen ondersteunt en begeleidt in hun spel.
De Rol van de Pedagogisch Medewerker
Het werkwoord ‘singeren’ is inmiddels gemeengoed geworden in de kinderopvangsector. Het impliceert een bewuste keuze om rustig op één plek te zitten, te observeren en te ontdekken wat de kinderen doen. Het gaat erom dat de medewerker er gewoon is voor de kinderen, en dat dit niet als een gemakkelijke taak wordt beschouwd.
De pedagogisch medewerker die ‘singeren’ toepast, is een actieve observator die de behoeften van de kinderen signaleert en daarop inspeelt. Hij of zij is een ankerpunt voor de kinderen, en biedt hen de veiligheid en nabijheid die ze nodig hebben om te groeien en te ontwikkelen.
Singeren en de Toekomst van de Kinderopvang
Het werk van Elly Singer heeft een blijvende impact gehad op de kinderopvang. Haar onderzoek en inzichten hebben geleid tot een hernieuwde focus op het welzijn van het jonge kind. Het concept ‘singeren’ is een concrete toepassing van haar visie, en biedt pedagogisch medewerkers een praktische manier om de ontwikkeling van kinderen te ondersteunen.
Hoewel Elly Singer helaas is overleden, leeft haar nalatenschap voort in het werk van de vele professionals die haar ideeën omarmen en toepassen in hun dagelijkse praktijk. Het is belangrijk om haar werk te blijven eren en verder te ontwikkelen, zodat we de best mogelijke opvang kunnen bieden aan jonge kinderen.
Conclusie
‘Singeren’ is een essentieel onderdeel van kwalitatief hoogwaardige kinderopvang. Door bewust zichtbaar en bereikbaar te zijn voor kinderen, creëren pedagogisch medewerkers een veilige en stimulerende omgeving waarin kinderen zich vrij kunnen ontwikkelen. Het concept, ontwikkeld door Elly Singer, benadrukt het belang van nabijheid, rust en stabiliteit, en biedt een praktische manier om de spelbetrokkenheid en het welzijn van jonge kinderen te bevorderen. Het is een waardevolle toevoeging aan de toolkit van elke professionele opvoeder.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
