Veranderingen in Verlofregelingen voor Pedagogisch Medewerkers in de Kinderopvang

De sector kinderopvang heeft de afgelopen jaren significante veranderingen ondergaan in de arbeidsvoorwaarden, met name met betrekking tot verlofregelingen. Deze veranderingen zijn voortgekomen uit de overgang van de CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening naar de CAO Kinderopvang, en hebben impact op de rechten van pedagogisch medewerkers, waaronder het seniorenverlof. Dit artikel biedt een overzicht van de huidige verlofregelingen, met speciale aandacht voor de overgangsregelingen en de rechten van medewerkers die eerder onder de CAO Welzijn vielen.

De Overgang van CAO Welzijn naar CAO Kinderopvang

Per 1 januari 2014 is een verplichte overgang plaatsgevonden van de sector/CAO Welzijn en Maatschappelijke Dienstverlening naar de sector/CAO Kinderopvang. Deze overgang heeft voor veel pedagogisch medewerkers geleid tot het inleveren van bepaalde verworven rechten, waaronder het seniorenverlof. De vraag die vaak opkomt, is in hoeverre deze rechten behouden blijven of overdraagbaar zijn naar de nieuwe CAO.

De juridische beoordeling van de situatie geeft aan dat de seniorenregeling, zoals die bestond onder de CAO Kinderopvang, niet van toepassing is op medewerkers die op 30 april 2010 geen gebruik maakten van deze regeling, noch in dienst waren bij een werkgever die onder de CAO Kinderopvang viel. Dit betekent dat medewerkers die voor die datum niet aan deze criteria voldeden, mogelijk geen recht meer hebben op seniorenverlof, zelfs als ze voorheen onder de CAO Welzijn in dienst waren.

Seniorenverlof: Overgangsregelingen en Verwachte Rechten

Ondanks de algemene regel, bestaat er een overgangsregeling voor medewerkers die eerder onder de CAO Welzijn vielen. Deze regeling, vastgelegd in Bijlage 5 van de CAO Sociaal Werk, bepaalt dat medewerkers die onder de oude CAO seniorenverlof hadden, dit in bepaalde gevallen kunnen behouden.

Er zijn twee scenario's:

• Inzet van stijging eindejaarsuitkering: Als een medewerker onder de CAO Sociaal Werk ervoor heeft gekozen om de stijging van de eindejaarsuitkering in te zetten voor extra uren seniorenverlof, behoudt deze het oorspronkelijke aantal uren plus de extra uren. Het percentage dat is ingezet voor extra verlof wordt wel verrekend met de compensatietoeslag.
• Geen inzet van stijging eindejaarsuitkering: Als de medewerker geen gebruik heeft gemaakt van de mogelijkheid om de stijging van de eindejaarsuitkering in te zetten voor extra verlof, behoudt deze het oorspronkelijke aantal basisuren seniorenverlof en heeft recht op de volledige compensatietoeslag.

Het is belangrijk op te merken dat er geen sprake is van een automatisch recht op seniorenverlof op grond van een verworven recht, tenzij aan de voorwaarden van de overgangsregeling wordt voldaan. Als een medewerker niet voldoet aan deze regeling, heeft deze geen recht op seniorenverlof, ongeacht de dienstjaren of eerdere regelingen.

Andere Verlofsoorten binnen de CAO Kinderopvang

Naast seniorenverlof zijn er diverse andere verlofsoorten waar pedagogisch medewerkers recht op kunnen hebben binnen de CAO Kinderopvang. Deze omvatten:

• Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof: Deze verlofsoorten zijn geregeld in hoofdstuk 3 van het Werkgevers- en Werknemersrecht (WAZO) en kennen specifieke voorwaarden en duur.
• Ouderschapsverlof: Eveneens geregeld in het WAZO, biedt ouderschapsverlof de mogelijkheid om verlof op te nemen voor de zorg van een kind.
• Adoptieverlof en verlof bij opname van een pleegkind: Medewerkers hebben recht op vier weken betaald verlof bij adoptie of pleegzorg, gedurende een periode van 26 weken.
• Verlof voor een onverwachte noodsituatie (calamiteitenverlof): Dit verlof is bedoeld voor situaties die onvoorzien zijn en directe actie vereisen.
• Geboorteverlof: Medewerkers hebben recht op verlof bij de geboorte van een kind.
• Kortdurend en langdurend zorgverlof: Deze verlofsoorten zijn bedoeld voor de zorg van zieke of hulpbehoevende familieleden.

Mantelzorg en Verlof

De CAO Kinderopvang besteedt ook aandacht aan mantelzorg. Werkgevers en werknemers worden aangemoedigd om in overleg afspraken te maken over de combinatie van werk en mantelzorg. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat de medewerker tijdelijk minder uren gaat werken, waarbij extra gewerkte uren of plus-uren kunnen worden ingezet. De gemaakte afspraken dienen schriftelijk te worden vastgelegd, met vermelding van de duur van de mantelzorg, het aantal uren per week/dag, en de manier waarop de mantelzorg wordt gecombineerd met het werk.

Buitengewoon Verlof

Naast de reguliere verlofsoorten is er ook de mogelijkheid tot buitengewoon verlof. Dit kan worden verleend voor specifieke situaties, zoals:

• Deelname aan cursussen gericht op jeugd- en jongerenwerk: Voor het leiden of volgen van cursussen die relevant zijn voor vrijwilligerswerk met jeugd.
• Leiding geven aan jeugdkampen of kindervakantie-activiteiten: Voor hoofdleiders en assistenten van jeugdkampen.
• Bijzondere gebeurtenissen: In sommige gevallen kan de werkgever buitengewoon verlof verlenen voor andere bijzondere gebeurtenissen, afhankelijk van de situatie en de beoordeling van de werkgever.

Verlof bij Jeugd- en Jongerenwerk

Ambtenaren kunnen buitengewoon verlof met behoud van salaris en salaristoelagen krijgen voor het leiden of volgen van cursussen gericht op vrijwilligers die zich bezighouden met jeugd- en jongerenwerk, het leiden van een jeugdkamp of kindervakantie-activiteit als hoofdleider, of het assisteren van de hoofdleider op basis van een bepaalde ratio van vrijwilligers per deelnemers. Cursussen moeten uitgaan van erkende organisaties en ten minste drie dagen duren. Jeugdkampen moeten worden georganiseerd door erkende jeugd- of sportorganisaties of instellingen die zich richten op de jeugd.

Verlof bij Familieomstandigheden

Bij bepaalde familieomstandigheden, zoals de geboorte van een kind, ziekte van een familielid, of overlijden van een naaste, kunnen medewerkers recht hebben op verlof. Zo hebben vaders recht op twee dagen betaald verlof na de bevalling van hun partner, en kunnen ze aanspraak maken op drie dagen onbetaald ouderschapsverlof. Bij ernstige ziekte of onverwachte noodsituaties van bepaalde familieleden kan verlof worden verleend, waarbij de duur en de betaling afhankelijk zijn van de situatie en de afspraken met de werkgever.

Conclusie

De verlofregelingen voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang zijn complex en onderhevig aan veranderingen. De overgang van de CAO Welzijn naar de CAO Kinderopvang heeft geleid tot aanpassingen in de rechten op seniorenverlof, waarbij overgangsregelingen van toepassing zijn op medewerkers die eerder onder de oude CAO vielen. Naast seniorenverlof zijn er diverse andere verlofsoorten beschikbaar, waaronder verlof voor zwangerschap, ouderschap, adoptie, zorg, en bijzondere omstandigheden. Het is essentieel voor pedagogisch medewerkers om zich goed te laten informeren over hun rechten en de geldende regelingen, en om tijdig afspraken te maken met hun werkgever over verlof en mantelzorg.

Bronnen

1. Rechtswinkel
2. Officiële Bekendmakingen
3. Lokale Regelgeving Overheid