Toezicht op Kinderopvang: Kwaliteitseisen en Inspectieprocedures
september 5, 2025
De hygiëne en veiligheid binnen een kinderopvangomgeving zijn van essentieel belang voor de gezondheid en het welzijn van de kinderen. Een schone en frisse omgeving draagt bij aan een positieve leer- en ontwikkelingsomgeving. Deze richtlijnen zijn gebaseerd op aanbevelingen van het RIVM en andere relevante bronnen, en zijn bedoeld voor alle betrokkenen bij de kinderopvang, waaronder personeel, ouders en schoonmaakdiensten.
Handhygiëne: De Basis van Preventie
Handen wassen is de meest effectieve manier om de verspreiding van ziektekiemen te voorkomen. In de kinderopvang heeft handen wassen met water en vloeibare zeep de voorkeur boven het gebruik van handdesinfectiemiddelen voor kinderen. Handdesinfectiemiddelen zijn uitsluitend bestemd voor medewerkers en moeten buiten bereik van kinderen worden gehouden.
Handen moeten altijd worden gewassen:
- Wanneer ze zichtbaar vuil zijn.
- Wanneer ze plakkerig aanvoelen.
- Na een toiletbezoek.
- Na het verschonen van een luier.
- Na het afvegen van de billen van een kind.
- Bij contact met lichaamsvloeistoffen (hoesten, niezen, snot).
- Voor en na het bereiden of eten van voedsel.
- Voor het bereiden of aanraken van flesvoeding/moedermelk.
- Voor en na het verzorgen van een wond.
- Voor en na het aanbrengen van crème of zalf.
- Na schoonmaakwerkzaamheden en contact met vuil textiel of afval.
- Na het uittrekken van handschoenen.
- Na buitenactiviteiten (spelen, tuinieren).
- Na handcontact met dieren.
Indien handen niet zichtbaar vuil zijn en handen wassen niet mogelijk is, kunnen medewerkers hun handen desinfecteren met een toegelaten handdesinfectiemiddel. Het is belangrijk om kinderen te leren deze handhygiënepraktijken na te volgen.
Reiniging en Desinfectie van Oppervlakken
Een systematische reiniging en desinfectie van oppervlakken is cruciaal. Het reinigingsproces dient te beginnen met droge reiniging (stofzuigen, afstoffen) gevolgd door natte reiniging (met een sopje van een huishoudelijk schoonmaakmiddel of microvezeldoekjes). Bij het reinigen is het belangrijk om van schoon naar vuil en van hoog naar laag te werken. Vloeren kunnen worden gereinigd met een dweil of mop.
Zuigelingenvoeding en Flessenhygiëne
Bij het omgaan met zuigelingenvoeding, flessen en spenen is een strikte hygiëne vereist. Medewerkers moeten hun handen en polsen wassen met water en zeep voor het omgaan met flessen, spenen en zuigelingenvoeding. Flessen en spenen moeten zeer goed worden schoongemaakt, aangezien ziekteverwekkers zich gemakkelijk kunnen vermenigvuldigen in zuigelingenvoeding.
Het gebruik van flessen en spenen die in de vaatwasser, magnetron of door uitkoken kunnen worden gereinigd, wordt aanbevolen. Flessen en spenen moeten kindgebonden zijn. In sommige gevallen, bijvoorbeeld bij spenen van natuurrubber, kunnen de hygiënenormen niet volledig worden nageleefd. In dergelijke gevallen is een goed hygiënisch beleid in overleg met de ouders noodzakelijk.
Omgaan met Ziekte en Medische Zorg
Kinderen in de kinderopvang kunnen soms medische zorg nodig hebben. Bij het gebruik van thermometers is het belangrijk om thermometerhoesjes te gebruiken en de thermometer na elk gebruik schoon te maken en te desinfecteren volgens de instructies van de fabrikant.
Bij het verzorgen van wonden moeten medewerkers hun handen wassen voor en na de verzorging. Het gebruik van een spatel of tissue bij het aanbrengen van crème uit een pot wordt aanbevolen, en deze moeten na gebruik worden weggegooid. Bij het verzorgen van een bloedende wond of het opruimen van bloed moeten handschoenen worden gedragen.
Textielgebruik en Veiligheid
Het gebruik van textiel in de kinderopvang vereist aandacht voor veiligheid en hygiëne. Tot 3 jaar wordt het afraden om polyester dekbedden te gebruiken in verband met verstikkingsgevaar. Een katoenen deken in een goed sluitende dekbedhoes, die aan de onder- en zijkanten minimaal 10 cm onder het matras kan worden gestopt, is een veiliger alternatief. Dekentjes mogen niet dubbelgevouwen in een dekbedhoes worden gestopt.
Sieraden en Nagelbedekking
Sieraden kunnen ziekteverwekkers vasthouden, vooral bij risicohandelingen zoals het bereiden van voedsel, het verschonen van luiers, het helpen bij het toilet en het verzorgen van wonden. Het dragen van sieraden aan de handen en polsen wordt daarom afgeraden tijdens deze handelingen.
Contact met de GGD
Bij maag-darmklachten bij medewerkers is het raadzaam om contact op te nemen met de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst), afdeling Infectieziektebestrijding, voor advies over hoe hiermee om te gaan op de werkvloer. De GGD kan ook adviseren over eventuele extra maatregelen bij uitbraak van een infectieziekte.
Flexibiliteit in Schoonmaakplanning
De schoonmaak van een kinderopvang kan flexibel worden ingepland, afgestemd op de behoeften van de organisatie. Schoonmaak kan overdag plaatsvinden, terwijl de kinderen buiten spelen, of na openingstijden of in het weekend. Tijdens vakanties kan het schoonmaakteam worden ingezet voor periodieke schoonmaaktaken. Een schoonmaakplan op maat, opgesteld in overeenstemming met de richtlijnen van het RIVM, is essentieel.
Conclusie
Het handhaven van een hoge standaard van hygiëne en veiligheid in de kinderopvang is van groot belang voor de gezondheid en het welzijn van de kinderen. Door het volgen van de richtlijnen met betrekking tot handhygiëne, reiniging en desinfectie, zuigelingenvoeding, omgang met ziekte, textielgebruik en het inschakelen van de GGD, kan een veilige en gezonde omgeving worden gecreëerd waarin kinderen optimaal kunnen groeien en ontwikkelen. Een goede samenwerking tussen personeel, ouders en schoonmaakdiensten is hierbij essentieel.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
