Gezond Voedingsbeleid in de Kinderopvang: Een Basis voor een Gezonde Leefstijl
september 5, 2025
De samenwerking tussen basisscholen en kinderopvangorganisaties is een onderwerp van toenemende aandacht, met als doel een positieve impact te creëren op de ontwikkeling van kinderen en de ondersteuning van ouders. Uit onderzoek blijkt dat een intensievere samenwerking tussen deze partijen een breed scala aan voordelen oplevert, variërend van een betere aansluiting tussen de verschillende leerfasen tot een verbeterde combinatie van werk en privé voor ouders. Dit artikel beschrijft de verschillende vormen van samenwerking, de voordelen die hiermee gemoeid zijn, en de knelpunten die het implementeren van deze samenwerking kunnen belemmeren.
Vormen van Samenwerking
De samenwerking tussen basisscholen en kinderopvang kan diverse vormen aannemen. Een belangrijk aspect is het creëren van een soepele overgang van de voorschoolse naar de vroegschoolse fase en van de school naar de kinderopvang. Dit vereist een goede afstemming van de pedagogische aanpak en de leerdoelen. Daarnaast is het realiseren van doorgaande ontwikkelingslijnen voor kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar een cruciaal element. Dit houdt in dat de ontwikkeling van een kind continu wordt gevolgd en gestimuleerd, ongeacht de setting waarin het zich bevindt.
Een dagelijkse warme overdracht van informatie tussen leerkrachten en pedagogisch medewerkers is essentieel voor een effectieve samenwerking. Hierbij worden belangrijke observaties en bevindingen over het kind gedeeld, zodat er een consistent beeld ontstaat van de behoeften en mogelijkheden van het kind. Het gebruikmaken van elkaars expertise is eveneens van groot belang. Leerkrachten kunnen bijvoorbeeld pedagogisch medewerkers adviseren over de ontwikkeling van specifieke vaardigheden, terwijl pedagogisch medewerkers leerkrachten kunnen informeren over de behoeften van jonge kinderen.
Structureel contact tussen professionals op de werkvloer en regelmatig overleg op bestuurs- en directieniveau dragen bij aan een effectieve samenwerking. Dit zorgt ervoor dat de samenwerking niet beperkt blijft tot individuele contacten, maar dat er een structurele basis is voor kennisuitwisseling en afstemming. Meer dan de helft van de onderzochte partijen geeft aan samen in één gebouw te zitten, wat de mogelijkheden voor samenwerking verder vergroot.
Voordelen van Samenwerking
Zowel scholen als kinderopvangorganisaties zijn van mening dat wederzijdse samenwerking positief uitpakt voor zowel het kind als de ouders. De voordelen hiervan zijn divers. Zo constateren ze een betere ontwikkeling van de kinderen, meer plezier in het naar schoolgaan, snellere hulp voor kinderen die zorg nodig hebben, een betere combinatie van arbeid en zorg bij de ouders, en meer duidelijkheid voor ouders over hun aanspreekpunt.
Samenwerking kan leiden tot innovatie van het onderwijsleerproces. Voorbeelden hiervan zijn het doorbreken van het leerstofjaarklassensysteem en de invoering van gepersonaliseerd leren. Dit betekent dat het onderwijs wordt afgestemd op de individuele behoeften en mogelijkheden van elk kind. Kindercentra, die samenwerken onder een gezamenlijke visie op ontwikkelen en leren, rapporteren over het algemeen een hogere tevredenheid over de samenwerking dan partners die geen specifieke benaming hebben. Zij ervaren vaker dat leerkrachten, pedagogisch medewerkers en andere professionals als één team functioneren, dat er sprake is van structurele doorlopende ontwikkelingslijnen en integrale arrangementen van onderwijs en opvang, en dat er meer interactie is tussen professionals van verschillende disciplines.
Integrale Samenwerking en de Wet OKE
Een vorm van samenwerking die steeds meer aandacht krijgt, is de integrale samenwerking, waarbij peuterspeelzaal en kinderopvang volledig geïntegreerd zijn in één integraal kindcentrum. Deze vorm van samenwerking wordt gestimuleerd door de Wet OKE (Wet op de kwaliteit van de kinderopvang en het onderwijs). De gemeente heeft een regierol in het bevorderen van deze samenwerking en het zorgen voor een goede afstemming tussen de verschillende partijen.
De intensievere samenwerking tussen peuterspeelzaalwerk en kinderopvang wordt bevorderd door harmonisatie op inhoud en kwaliteit. Gemeenten kiezen vaak voor model 2, waarbij zoveel mogelijk ontschotting van de kinderopvang en het peuterspeelzaalwerk plaatsvindt in de vorm van gecombineerde groepen vanaf de leeftijd van drie jaar. Toezicht en handhaving op basis van de kwaliteitseisen VVE (Voor- en vroegschoolse educatie) vanuit de Wet OKE zijn essentieel voor het waarborgen van de kwaliteit van de opvang.
Knelpunten en Uitdagingen
Ondanks de vele voordelen zijn er ook knelpunten en uitdagingen bij het implementeren van samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs. Zo ervaren professionals vaak problemen op het gebied van wet- en regelgeving, de gescheiden werelden van onderwijs en kinderopvang, beperkte financiën en de onmacht om die te bundelen, en ongeschikte huisvesting voor samenwerking.
De verschillen in wet- en regelgeving tussen onderwijs en kinderopvang kunnen de samenwerking bemoeilijken. Zo gelden er bijvoorbeeld verschillende eisen op het gebied van personeelsformatie en kwalificatie. De gescheiden werelden van onderwijs en kinderopvang, met hun eigen cultuur en tradities, kunnen eveneens een obstakel vormen. Het is belangrijk dat professionals elkaar begrijpen en respecteren, en dat ze bereid zijn om van elkaar te leren.
Beperkte financiën en de onmacht om die te bundelen vormen een belangrijke uitdaging. Samenwerking vereist investeringen in bijvoorbeeld personeel, huisvesting en materialen. Het is belangrijk dat er voldoende financiële middelen beschikbaar zijn om deze investeringen te kunnen doen. Ongeschikte huisvesting kan de samenwerking eveneens belemmeren. Het is belangrijk dat er voldoende ruimte is voor zowel onderwijs als opvang, en dat de ruimtes geschikt zijn voor de verschillende activiteiten die worden aangeboden.
Toekomstperspectief
De samenwerking tussen basisscholen en kinderopvangorganisaties is een ontwikkeling die zich voortzet. De intensievere samenwerking ten opzichte van 2016, waarbij de samenwerking vaker in de consolidatiefase verkeert en de visie en doelen vaker op elkaar zijn afgestemd, geeft aan dat er een positieve trend is. Het is belangrijk dat gemeenten, scholen en kinderopvangorganisaties blijven investeren in deze samenwerking, zodat kinderen optimaal kunnen profiteren van de voordelen die het biedt.
De focus op doorlopende leer- en ontwikkelingslijnen, de integratie van peuterspeelzaalwerk en kinderopvang, en de aandacht voor de kwaliteit van VVE zijn belangrijke elementen in deze ontwikkeling. Door de samenwerking te intensiveren en de knelpunten aan te pakken, kan een optimale leeromgeving worden gecreëerd voor alle kinderen.
Conclusie
De samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs biedt aanzienlijke voordelen voor kinderen, ouders en professionals. Door het creëren van een soepele overgang tussen de verschillende leerfasen, het realiseren van doorgaande ontwikkelingslijnen, en het gebruikmaken van elkaars expertise, kan de ontwikkeling van kinderen optimaal worden gestimuleerd. Hoewel er knelpunten en uitdagingen zijn, is er een positieve trend zichtbaar in de intensivering van de samenwerking. Door te blijven investeren in deze samenwerking en de knelpunten aan te pakken, kan een optimale leeromgeving worden gecreëerd voor alle kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
