De Opleiding tot Gespecialiseerd Pedagogisch Medewerker Kinderopvang: Een Uitgebreid Overzicht
september 5, 2025
De samenwerking tussen basisscholen en kinderopvangorganisaties is in toenemende mate de standaard geworden, met als doel kinderen de best mogelijke ontwikkelingskansen te bieden. Deze samenwerking kent diverse vormen en wordt door zowel scholen, kinderopvangorganisaties als ouders als positief ervaren. Dit artikel beschrijft de huidige stand van zaken, de kenmerken van deze samenwerking, de ervaren meerwaarde en de knelpunten die nog overwonnen moeten worden.
De Standaard van Samenwerking
Uit onderzoek blijkt dat vrijwel alle basisscholen samenwerken met kinderopvangorganisaties. Ongeveer de helft van de scholen werkt samen met één specifieke organisatie, terwijl de andere helft samenwerkingen heeft met meerdere organisaties. Ook op bestuursniveau is er sprake van samenwerking, waarbij ongeveer 80% van de schoolbesturen en kinderopvangbestuurders aangeeft op dit niveau samen te werken. Deze brede betrokkenheid onderstreept het algemene besef van het belang van een goede afstemming tussen onderwijs en opvang.
Vormen van Samenwerking
De samenwerking tussen basisscholen en kinderopvangorganisaties kan verschillende vormen aannemen. De meest voorkomende kenmerken zijn:
- Het creëren van een soepele overgang van voor- naar vroegschools en van school naar kinderopvang.
- Het realiseren van doorgaande ontwikkelingslijnen voor kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar.
- Het dagelijks uitwisselen van informatie over kinderen tussen leerkrachten en pedagogisch medewerkers (warme overdracht).
- Het benutten van elkaars expertise.
- Structureel contact tussen professionals op de werkvloer.
- Regelmatig overleg op bestuurs- en directieniveau.
Qua huisvesting zit meer dan de helft van de onderzochte partijen samen in één gebouw, wat de mogelijkheden voor afstemming en samenwerking verder vergroot.
Afstemming van Visie en Doelen
Bijna twee derde van de onderzochte scholen en kinderopvangorganisaties heeft hun visie en doelen op elkaar afgestemd of gezamenlijk doelen geformuleerd. De belangrijkste gezamenlijke doelen zijn:
- Het creëren van een omgeving waarin elk kind zijn talenten naar vermogen kan ontwikkelen.
- Het voorkomen en tegengaan van mogelijke onderwijsachterstanden.
- Het bieden van betere zorg voor kinderen met extra ondersteuningsbehoeften.
Deze gezamenlijke focus op de ontwikkeling van het kind vormt de basis voor een effectieve samenwerking.
De Meerwaarde van Samenwerking
Zowel scholen als kinderopvangorganisaties zijn van mening dat de samenwerking positieve effecten heeft voor kinderen, ouders en professionals. De geconstateerde voordelen zijn:
- Een betere ontwikkeling van de kinderen.
- Meer plezier in het naar schoolgaan.
- Snellere hulp voor kinderen die zorg nodig hebben.
- Een betere combinatie van arbeid en zorg voor ouders.
- Meer duidelijkheid voor ouders over hun aanspreekpunt.
De samenwerking draagt dus bij aan zowel de individuele ontwikkeling van het kind als aan het welzijn van het gezin.
Innovatie en Kindercentra
De samenwerking met kinderopvang kan leiden tot innovatie van het onderwijsleerproces. Zo geeft ongeveer 40% van de schooldirecteuren aan dat de samenwerking leidt tot het doorbreken van het leerstofjaarklassensysteem en de invoering van gepersonaliseerd leren. Kinderopvangmanagers zijn hier minder vaak van overtuigd.
Steeds meer samenwerkende scholen en kinderopvangorganisaties profileren zich als kindercentrum. Uit onderzoek blijkt dat schooldirecteuren en kinderopvangmanagers van deze kindercentra over het algemeen meer tevreden zijn over de samenwerking dan degenen die geen specifieke benaming hanteren. Op kindercentra is er vaker sprake van:
- Samenwerking vanuit een gezamenlijke visie op ontwikkelen en leren.
- Een teamgevoel tussen leerkrachten, pedagogisch medewerkers en andere professionals.
- Structurele doorlopende ontwikkelingslijnen en integrale arrangementen van onderwijs en opvang.
- Meer interactie tussen professionals van verschillende disciplines.
- Een betere combinatie van arbeid en zorg voor ouders.
Trends in de Samenwerking (2016-2019)
De samenwerking tussen basisscholen en kinderopvang is tussen 2016 en 2019 intensiever geworden. Dit blijkt uit:
- Een groter aantal samenwerkingen in de consolidatiefase (waarbij de samenwerking al langer loopt en verder wordt uitgebouwd) in plaats van de opbouw- of startfase.
- Meer afstemming van visie en doelen.
- Meer overleg tussen medewerkers en een betere kennisdeling.
- Meer juridisch vastgelegde afspraken over samenwerking.
Deze trends wijzen op een groeiende professionalisering en verankering van de samenwerking.
Knelpunten en Uitdagingen
Ondanks de vele voordelen ervaren scholen en kinderopvangorganisaties ook knelpunten in de uitvoering van de samenwerking. De meest genoemde knelpunten zijn:
- Wet- en regelgeving die de samenwerking bemoeilijkt.
- De verschillen in cultuur en werkwijze tussen onderwijs en kinderopvang.
- Beperkte financiële middelen en de onmogelijkheid om deze te bundelen.
- Ongeschikte huisvesting voor samenwerking.
Het is belangrijk om deze knelpunten te adresseren om de samenwerking verder te verbeteren en te optimaliseren.
Werken in de Kinderopvang
Werken met kinderen wordt beschreven als een leuke en waardevolle bezigheid. Verschillende vormen van kinderopvang worden aangeboden, waaronder:
- Kinderdagopvang (0-4 jaar)
- Peuteropvang (2-4 jaar)
- Buitenschoolse opvang (4-13 jaar)
- VE (voorschoolse educatie) peuteropvang, gericht op kinderen die extra ondersteuning nodig hebben.
2Samen biedt mogelijkheden om te werken in deze verschillende vormen van opvang, ook voor mensen met een verouderd diploma of studenten. Een gemiddelde dag in de kinderopvang omvat spelen, ontdekken en het stimuleren van de ontwikkeling van het kind.
Specialistische Begeleiding
Voor kinderen met ontwikkelingsproblematiek biedt Loofles specialistische begeleiding in de vorm van BSO+ en intensieve ambulante gezinsbehandeling. Deze begeleiding richt zich op het creëren van een veilige en betrouwbare omgeving waarin kinderen hun talenten kunnen ontwikkelen en succeservaringen kunnen opdoen.
Conclusie
De samenwerking tussen onderwijs en kinderopvang is een positieve ontwikkeling die ten goede komt aan kinderen, ouders en professionals. De voordelen van deze samenwerking zijn duidelijk: een betere ontwikkeling van kinderen, meer plezier in het leren, snellere hulp voor kinderen die zorg nodig hebben en een betere balans tussen werk en privé voor ouders. Hoewel er nog knelpunten zijn, is de trend duidelijk: de samenwerking wordt intensiever en professioneler. Het is essentieel om de knelpunten aan te pakken en de samenwerking verder te stimuleren om zo de best mogelijke ontwikkelingskansen te bieden aan alle kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
