De nieuwe Risicomonitor in de kinderopvang: verplicht, actueel en in praktijk

Een veilige en gezonde omgeving voor kinderen is een kernaspect in de kinderopvang. Om dit te waarborgen, is het verplicht voor kinderopvangorganisaties om een actueel en doorlopend veiligheids- en gezondheidsbeleid te hanteren. De Wet IKK stelt hier duidelijke eisen aan, en om organisaties te ondersteunen bij het opstellen en uitvoeren van dit beleid, is de nieuwe Risicomonitor gelanceerd. Vanaf 1 januari 2025 vervangt deze tool de oude versie volledig en is ze specifiek ontworpen om het beleid aan te scheren, te organiseren en in de praktijk te brengen. In deze artikel wordt ingegaan op de functies, voordelen, werking en verplichtingen rond de nieuwe Risicomonitor, op basis van de beschikbare informatie.

Inleiding

De Wet IKK stelt kinderopvangorganisaties verplicht om een actueel en in de praktijk levendig veiligheids- en gezondheidsbeleid te hanteren. Dit beleid moet niet alleen worden opgesteld, maar ook regelmatig worden bijgewerkt en uitgevoerd in samenwerking met medewerkers. Het is een doorlopend proces dat aandacht vraagt voor zowel grote als kleine risico’s. De nieuwe Risicomonitor is ontworpen om organisaties hierin te ondersteunen. Deze tool is vanaf 1 januari 2025 volledig gericht op het veiligheids- en gezondheidsbeleid en helpt bij het inplannen, uitvoeren en monitoren van activiteiten. Het doel is om het beleid niet alleen als een document te zien, maar als een onderdeel van het dagelijkse werk.

De verplichting volgens de Wet IKK

Volgens de Wet IKK is het verplicht voor elke kinderopvanglocatie om een actueel veiligheids- en gezondheidsbeleid te hebben. Dit beleid moet samen met de medewerkers worden uitgevoerd en regelmatig worden geëvalueerd. Het is niet genoeg om slechts een sterk inhoudelijk document op te stellen; het beleid moet ook in de praktijk worden toegepast. De Wet IKK benadrukt dus niet alleen het opstellen van beleid, maar ook het daadwerkelijk implementeren ervan. Dit vraagt veel van de organisatie, maar het is ook essentieel om de veiligheid en gezondheid van kinderen en medewerkers te waarborgen.

De nieuwe Risicomonitor: doel en werking

De nieuwe Risicomonitor is ontworpen om kinderopvangorganisaties te ondersteunen bij het opstellen, bijwerken en uitvoeren van hun veiligheids- en gezondheidsbeleid. De tool helpt bij het organiseren van de beleidscyclus, waardoor activiteiten als het kiezen van thema’s, het invullen van checklists en het inplannen van acties worden vergemakkelijkt. Zo kunnen organisaties hun werk verleggen naar medewerkers op de locatie, die het beleid aan kunnen scherpen en uitvoeren op basis van specifieke thema’s en werkvormen.

Een belangrijk kenmerk van de nieuwe Risicomonitor is dat ze volledig gericht is op het veiligheids- en gezondheidsbeleid. In tegenstelling tot de oude versie, die ook andere aspecten van het arbobeleid kon behandelen, is deze tool nu specifiek ontworpen voor de kinderopvang. Hierdoor is het beleid makkelijker te onderhouden, en kan het beter aansluiten bij de dagelijkse praktijk van kinderopvangcentra.

Voordelen van de nieuwe Risicomonitor

De nieuwe Risicomonitor biedt verschillende voordelen, zoals:

• Actueel beleid: Het beleid kan regelmatig worden bijgewerkt, zodat het altijd actueel blijft.
• Uniform beleid: Het is mogelijk om op organisatieniveau activiteiten klaar te zetten, waardoor het beleid over alle locaties uniform kan worden uitgevoerd.
• Overzichtelijkheid: De tool helpt bij het inzichtelijk maken van de voortgang van veiligheids- en gezondheidsactiviteiten op alle locaties.
• Samenwerking: Medewerkers kunnen actief meedenken en het beleid aanpassen aan de situatie op de locatie.
• Efficiëntie: Het beleid wordt geïntegreerd in het dagelijkse werk, waardoor het niet louter een papieren document blijft.

De oude Risicomonitor en de vernieuwing

De oude versie van de Risicomonitor had technische en gebruiksvriendelijkheidsproblemen, waardoor het voor sommige organisaties lastig was om effectief te werken met de tool. Daarnaast leverde de Wet IKK extra eisen op, zoals het actueel houden van beleid en het betrekken van medewerkers bij het proces. De nieuwe versie is daarom volledig vernieuwd en is nu gericht op het veiligheids- en gezondheidsbeleid voor de kinderopvang. De RI&E-tool (arbo-module) is hierbij vervallen, en de nieuwe Risicomonitor is alleen gericht op het beleid voor kinderen van 0 tot 12 jaar.

Gebruik in de praktijk

De Risicomonitor wordt gebruikt door kinderopvangorganisaties om het veiligheids- en gezondheidsbeleid op te stellen, te bijwerken en uit te voeren. De tool ondersteunt het hele proces, van het identificeren van risico’s tot het plannen van activiteiten. Medewerkers op de locatie kunnen checklists invullen, thema’s kiezen en werkvormen toepassen. Hierdoor draagt iedereen actief bij aan een veilige en gezonde omgeving voor kinderen.

Een voorbeeld van hoe de tool in de praktijk werkt is het inplannen van activiteiten zoals veiligheidscheck-ins, risicoevaluaties en trainingen. Deze activiteiten worden vervolgens gevolgd in de tool, zodat de organisatie altijd inzicht heeft in de voortgang. Daarnaast is het mogelijk om standaardactiviteiten op organisatieniveau klaar te zetten, zodat medewerkers direct aan de slag kunnen.

Verplichtheid en toepassing

De nieuwe Risicomonitor is verplicht voor alle kinderopvangorganisaties. Dit betekent dat het gebruik van deze tool verplicht is voor het opstellen en uitvoeren van het veiligheids- en gezondheidsbeleid. Het gebruik van de tool is verplicht vanaf 1 januari 2025, en alle hoofdcontactpersonen hebben sinds april 2025 de mogelijkheid om een nieuw account aan te maken. Voor organisaties die meerdere locaties hebben, is het mogelijk om activiteiten op organisatieniveau te plannen, zodat de medewerkers op de locatie direct aan de slag kunnen.

Kosten en abonnementen

De Risicomonitor is een betaalde tool, met een basisabonnement van €175. Dit is het organisatietarief plus één locatie. Voor elke extra locatie wordt €27,50 in rekening gebracht. Voor organisaties met meerdere locaties kan dit dus snel oplopen. Voorbeeld: een organisatie met 30 locaties betaalt €175 + (30-1) x €27,50 = €972,50. Het abonnement kan worden aangevraagd via de website van VeiligheidNL, waarbij een activatiemail wordt verstuurd na verificatie.

De Risicomonitor in andere sectoren

Hoewel de Risicomonitor specifiek is ontworpen voor de kinderopvang, is ze ook beschikbaar voor organisaties in de sectoren Sociaal Werk en Jeugdzorg. Deze tool ondersteunt ook in deze sectoren het opstellen van een veilige, gezonde en stimulerende omgeving voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Voor oudere leeftijdsgroepen is de tool niet geschikt, omdat de inhoud dan niet goed aansluit.

De rol van medewerkers

Een belangrijk aspect van het veiligheids- en gezondheidsbeleid is de betrokkenheid van medewerkers. Zij zijn verantwoordelijk voor het uitvoeren van het beleid op de locatie en moeten actief meedenken over risico’s en maatregelen. De Risicomonitor helpt hierin door checklists, thema’s en werkvormen aan te bieden, waarmee medewerkers het beleid kunnen aanpassen aan de situatie op de locatie. Hierdoor wordt het beleid niet alleen actueel, maar ook praktisch en toepasbaar in de dagelijkse praktijk.

De toekomst van het veiligheids- en gezondheidsbeleid

Met de nieuwe Risicomonitor wordt het veiligheids- en gezondheidsbeleid in de kinderopvang steeds actueller en praktisch toepasbaar. De tool helpt organisaties bij het opstellen, bijwerken en uitvoeren van het beleid, waardoor het beter aansluit bij de dagelijkse praktijk. Daarnaast wordt het beleid geïntegreerd in het werk van medewerkers, zodat het niet alleen een papieren document blijft. De toekomst van het veiligheids- en gezondheidsbeleid in de kinderopvang is dus gericht op samenwerking, actueelheid en praktische toepassing.

Conclusie

De nieuwe Risicomonitor is een essentieel instrument voor kinderopvangorganisaties om hun veiligheids- en gezondheidsbeleid op te stellen, bij te werken en in de praktijk te brengen. Vanaf 1 januari 2025 is deze tool verplicht, en is ze specifiek ontworpen om het beleid aan te sleren, te organiseren en in de praktijk te brengen. De tool helpt bij het identificeren van risico’s, het plannen van activiteiten en het monitoren van de voortgang. Medewerkers kunnen actief meedenken en het beleid aanpassen aan de situatie op de locatie. Hierdoor wordt het beleid niet alleen actueel, maar ook praktisch toepasbaar in de dagelijkse praktijk. De toekomst van het veiligheids- en gezondheidsbeleid in de kinderopvang is gericht op samenwerking, actueelheid en praktische toepassing.

Bronnen

1. De risicomonitor verandert vanaf 1 januari 2025
2. De risicomonitor: een actueel & uniform veiligheids- en gezondheidsbeleid
3. De meest gestelde vragen over de nieuwe risicomonitor
4. De risicomonitor verandert: 1 januari 2025
5. De nieuwe risicomonitor is live: VeiligheidNL
6. Arbobeleid en risico-inventarisatie en -evaluatie voor kinderopvang