Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
De pedagogische visie van Reggio Emilia is sinds de jaren 1950 ontwikkeld in de stad Reggio Emilia in Italië. In Amsterdam heeft deze benadering zich verankerd in verschillende kinderopvangcentra, waaronder Hestia. Deze visie legt de nadruk op het competentiegevoel van het kind, op creativiteit, en op het ontdekken van de wereld. Het is een aanpak die kinderen niet alleen begeleidt in hun ontwikkeling, maar ook inspiratief en ruimtelijk stimuleert. In dit artikel worden de principes van de Reggio Emilia-benadering in de kinderopvang in Amsterdam besproken, met een focus op de praktijk van Hestia, een instelling die deze visie verder ontwikkeld en in haar dagelijks werk toepast.
Wat is de Reggio Emilia-benadering?
De Reggio Emilia-benadering is een pedagogische stijl die zich richt op de unieke persoonlijkheid en mogelijkheden van elk kind. Deze visie is gebaseerd op het geloof dat kinderen niet lege bladen zijn, maar al veel in zich dragen en kunnen leren door te observeren, te experimenteren en zich te uiten. De rol van de pedagogisch medewerker is om deze ontdekkingen en uitdrukkingen te ondersteunen, te observeren en te documenteren. In plaats van een vaste lesplanning te volgen, ontwikkelt zich de leeromgeving in het teken van de interesses en behoeftes van de kinderen.
In de Reggio Emilia-benadering is de leeromgeving zelf ook een "lerende". Dit betekent dat de fysieke ruimte waarin kinderen verblijven, een actieve rol speelt in hun leren en groeien. De ruimtes zijn zorgvuldig ingericht om kinderen te stimuleren tot creatief denken, samenwerking en zelfontdekking. Het gebruik van natuurlijke materialen, licht, kleur en de aanwezigheid van kunst en creatieve toepassingen zijn essentiële elementen van deze benadering.
Reggio Emilia in de praktijk van Hestia in Amsterdam
Hestia is sinds 2003 actief in Amsterdam en werkt volgens de pedagogische visie van Reggio Emilia. De instelling heeft verschillende locaties in de stad, waaronder in de Rivierenbuurt en in Amstelveen. De nadruk ligt op het respecteren van de autonomie van kinderen, hun vrijheid van leren en hun verbinding met de natuur. Hestia ziet kinderen als competent, betrokken en creatief, en ondersteunt hen in hun individuele groei.
Natuur en buitenspelen als onderdeel van het pedagogisch beleid
Een belangrijk aspect van de visie van Hestia is de nadruk op de natuur. Kinderen zijn regelmatig in de buitenruimte, ook wanneer het slecht weer is. Ze dragen geschikt kleding en leren zo de omstandigheden van de buitenwereld aan. De instelling werkt met een eigen moestuin en een bomenrijk gebied, waar kinderen dieren, planten en de natuur kunnen bestuderen. Hierdoor ontwikkelen kinderen bewustwording van hun omgeving en een respect voor de natuur.
De locatie in Amstelveen, bijvoorbeeld, is gevestigd in het Amstelland Ziekenhuis en heeft een atelier, theaterruimte, greenery en een grote tuin. Deze ruimtes zijn speciaal ingericht om de visie van Reggio Emilia in de praktijk te brengen. De ruimtes zijn ontworpen zodat kinderen vanuit elke hoek de buitenwereld kunnen zien, wat hun verbinding met de omgeving versterkt.
Creativiteit en zelfexpressie
Creativiteit is een kernaspect van de Reggio Emilia-benadering. Kinderen worden aangemoedigd om hun gedachten en ideeën uit te drukken via kunst, muziek, drama en andere vormen van creatieve uitdrukking. In Hestia zijn er regelmatig projecten waarin kinderen samenwerken aan een thema, bijvoorbeeld over water, kleur of dieren. Deze projecten worden geïnitieerd door de observatie van de pedagogisch medewerkers op de interesses en behoeftes van de kinderen.
De ruimtes in Hestia zijn ingericht met diverse materialen en tools die kinderen kunnen gebruiken om hun creativiteit te ontwikkelen. Er zijn spiegels, kapstokken en werkplekken die gericht zijn op het creëren van een rustgevende en overzichtelijke omgeving. De werken van de kinderen worden zichtbaar gemaakt op ooghoogte, zodat ze hun creaties kunnen delen en ook andere kinderen er inspiratie uit kunnen halen.
Observeren en documenteren
De pedagogisch medewerkers in Hestia observeren dagelijks de activiteiten van de kinderen en documenteren deze met behulp van foto’s, notities en films. Deze documentatie helpt bij het begrijpen van de ontwikkeling van elk kind en biedt inzicht in hun interesses en groei. Het is ook een manier om ouders te informeren over wat hun kind doet in de opvang en hoe ze kunnen ondersteunen in de ontwikkeling van hun kind.
Het documenteren is niet alleen bedoeld voor communicatie met ouders, maar ook om het leerproces van de kinderen zichtbaar te maken. Hierdoor worden de kinderen zich bewust van hun eigen groei en kunnen ze reflecteren op hun werk. Dit stimuleert hun zelfbeeld en motivatie.
De rol van de leeromgeving
In de Reggio Emilia-benadering is de leeromgeving een actieve partner in het leerproces. De ruimtes zijn zorgvuldig ingericht om kinderen te stimuleren tot ontdekking en creatieve denken. De inrichting van de ruimtes in Hestia is bijvoorbeeld geïnspireerd op de drie ruimtes die Loris Malaguzzi, de grondlegger van Reggio Emilia, belangrijk vond: de speelplaats, het lokaal en de tuin.
De speelplaats en de tuin zijn ruimtes waar kinderen vrij kunnen bewegen, experimenteren en leren door te doen. De speelruimtes zijn uitgerust met materialen die kinderen kunnen gebruiken om hun ideeën te verwerken en hun creativiteit te tonen. De kleur, lichtinval en materialen zijn zorgvuldig gekozen om een warme en uitnodigende sfeer te creëren.
Pedagogische visie en ondersteuning van de autonomie
De visie van Hestia is ook gericht op het ondersteunen van de autonomie van kinderen. Kinderen krijgen veel vrijheid om te kiezen wat ze doen en hoe ze leren. Ze worden aangemoedigd om zelf beslissingen te nemen en verantwoordelijkheid te nemen voor hun handelen. De pedagogisch medewerkers ondersteunen kinderen in hun keuzes en geven hen de ruimte om fouten te maken en te leren daarvan.
De autonomie van kinderen is ook een essentieel onderdeel van de Reggio Emilia-benadering. Kinderen worden gezien als actieve leerlingen die hun eigen pad kiezen. De pedagogisch medewerkers zijn geen autoriteiten, maar eerder gidsen die kinderen begeleiden in hun ontdekkingen.
De rol van ouders en de samenwerking
Hoewel de visie van Reggio Emilia sterk gericht is op het kind, is ook de rol van ouders belangrijk. Ouders worden gezien als partners in de opvoeding en het leerproces van hun kind. Hestia stimuleert een open communicatie met ouders en biedt regelmatig gelegenheden voor samenwerking, zoals bijeenkomsten, projecten en activiteiten.
Ouders worden ook geïnformeerd over de visie van de opvang en hoe deze zich vertaalt in de dagelijkse praktijk. Ze krijgen informatie over de projecten waar hun kind aan meedoet en hoe ze deze kunnen ondersteunen thuis. Hierdoor ontstaat een samenhangende leeromgeving die binnen- en buiten de opvang aanwezig is.
Samenvatting
De pedagogische visie van Reggio Emilia is een krachtige benadering die kinderen centraal stelt in het leerproces. In Amsterdam is deze visie verankerd in instellingen zoals Hestia, waar kinderen worden gestimuleerd tot creatief denken, samenwerking en zelfontdekking. De nadruk op de natuur, buitenspelen, creativiteit en autonomie is essentieel voor de visie van deze kinderopvang. De leeromgeving speelt een actieve rol in het ontwikkelingsproces van kinderen, en de samenwerking met ouders versterkt het effect van de pedagogische benadering.
Reggio Emilia is niet alleen een stijl van onderwijs, maar ook een manier van denken over kinderen en hun ontwikkeling. Door kinderen te zien als competent, creatief en betrokken, wordt hun leren en groeien ondersteund op een manier die inspirerend en betekenisvol is.
Bronnen
- Pedagogische benaderingen in de kinderopvang: Montessori, Reggio Emilia en meer in Amsterdam
- Hestia Amsterdam: kinderopvang in de Rivierenbuurt en Amstelveen
- De leukste kinderopvang in Amsterdam: wat maakt het verschil?
- Pedagogische visie Reggio Emilia
- Hestia Kinderdagverblijf in Amstelveen
- IJsterk locatie De Platanen
- Hestia Kinderdagopvang en Reggio Emilia
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
