Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
In de kinderopvang draait alles om de veiligheid en het welzijn van kinderen. Een essentiële maatregel om dit te waarborgen is de Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG). Deze verklaring is verplicht voor iedereen die werkt of structureel aanwezig is in de kinderopvang. Het doel van de VOG is om te garanderen dat personen die in contact komen met kinderen, geen strafbare feiten hebben gepleegd die een risico vormen voor de kinderen. Deze verklaring is daardoor een kernonderdeel van de veiligheid in de kinderopvang. In dit artikel worden de regels rond de VOG en het Personenregister Kinderopvang (PRK) besproken, inclusief wie er betrokken zijn, hoe de verklaring verkregen wordt, en wat er gebeurt als een medewerker niet aan de eisen voldoet.
De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) is een officiële verklaring die uitgegeven wordt door de Nederlandse overheid. Het document bevat informatie over eventuele strafbare feiten waar iemand in het verleden aanwezig is geweest. Voor de kinderopvang is de VOG een wettelijke eis voor iedereen die werkt of structureel aanwezig is bij kinderen. De verklaring dient om te bepalen of de persoon in kwestie geschikt is om betrokken te zijn bij kinderen.
De VOG is verplicht voor vaste medewerkers, gastouders, hun huisgenoten, stagiaires, uitzendkrachten en vrijwilligers. Ook mensen die structureel aanwezig zijn op externe locaties waar activiteiten van de kinderopvang plaatsvinden, moeten een VOG aanvragen. Deze brede inschrijfplicht is ingevoerd omdat kinderen op dergelijke locaties, zoals een sportcentrum, extra kwetsbaar zijn.
Het Personenregister Kinderopvang (PRK) is een centraal register waarin iedereen ingeschreven staat die werkt of woont op een locatie waar kinderen worden opgevangen. Het register dient als een veiligheidsmaatregel om te controleren of personen geschikt zijn om in de kinderopvang te werken. Iedereen die zich inschrijft in het PRK, moet een VOG hebben. Deze verklaring moet niet ouder zijn dan twee maanden.
Het PRK voert continue controles uit op eventuele strafbare feiten die een belemmering vormen voor het werken met kinderen. Deze controles zijn automatisch en gebeuren op regelmatige basis. Als er nieuwe informatie beschikbaar komt over een medewerker, wordt deze automatisch verwerkt in het register. Dit betekent dat iedereen die in de kinderopvang werkt, continu in de gaten blijft.
De inschrijfplicht voor het PRK geldt voor iedereen die werkt in de kinderopvang. Dit omvat ook gastouders, vrijwilligers, uitzendkrachten en stagiaires. Daarnaast moet iedereen die structureel aanwezig is op een kindercentrum of op externe locaties waar activiteiten van de kinderopvang plaatsvinden, zich in het register inschrijven. Structurele aanwezigheid houdt in dat iemand minimaal een half uur per drie maanden op de locatie is.
Bijvoorbeeld, een tuinman die wekelijks op een kinderdagverblijf werkt, moet zich in het PRK inschrijven. Ook een vriendin die dagelijks op bezoek komt bij een gastoudergezin, moet zich registreren. Eénmalige of korte klussen, zoals een klus die minder dan twee weken duurt, vallen buiten de inschrijfplicht. Meer informatie over wie wel of niet ingeschreven moet worden, is te vinden in de Denklijn Personenregister Kinderopvang.
De VOG wordt aangevraagd via Justis, een online platform van de overheid. Het is belangrijk dat zowel de werkgever als de medewerker duidelijk weten wie de VOG aanvraagt. In veel gevallen is het de werkgever die dit doet. Als de werkgever dit niet doet, moet de medewerker zelf de VOG aanvragen.
Het aanvragen van de VOG is een eenvoudig proces. Eerst moet een aanvraagformulier worden ingevuld, waarna het verzoek wordt verwerkt. Meestal ontvangt men de VOG binnen één tot vier weken per post. Het is belangrijk om rekening te houden met de looptijd, omdat de VOG niet ouder mag zijn dan twee maanden. Daarnaast geldt dat de VOG niet ouder mag zijn dan zes maanden voor mensen die werken in het onderwijs, wat een belangrijk verschil is tussen de regels in de kinderopvang en het onderwijs.
Hoewel zowel in de kinderopvang als in het onderwijs een VOG verplicht is, zijn er duidelijke verschillen tussen de regels. In de kinderopvang geldt dat medewerkers continu worden gescreend via het Personenregister Kinderopvang (PRK). Dit betekent dat iedereen die in het PRK staat, automatisch ondergaat dat het systeem op zoek gaat naar eventuele strafbare feiten die een belemmering vormen voor het werken met kinderen.
In het onderwijs is de aanvraag van een VOG eenmalig, meestal aan het begin van een stage of baan. Daarnaast mag een VOG in het onderwijs niet ouder zijn dan zes maanden, terwijl in de kinderopvang de geldigheid slechts twee maanden bedraagt. Bovendien is de screening in het onderwijs beperkt tot het werken in dat specifieke veld, terwijl in de kinderopvang de eisen strenger zijn. De werkgever speelt in beide gevallen een belangrijke rol bij het aanvragen van de VOG.
Als een medewerker geen geldige VOG heeft, mag hij of zij niet werken in de kinderopvang. Dit geldt ook als de VOG ouder is dan twee maanden. In dergelijke gevallen zet de werkgever de medewerker op non-actief. De medewerker moet dan een nieuwe VOG aanvragen. Als de VOG niet wordt verleend, mag de medewerker niet blijven werken in de kinderopvang. Deze maatregel is bedoeld om te zorgen dat alleen personen die geschikt zijn, in contact komen met kinderen.
Het is daarom van belang dat zowel werkgevers als medewerkers goed op de hoogte zijn van de regels rond de VOG. Een vertraging in het aanvragen of ontvangen van de verklaring kan leiden tot een onderbreking van de werkzaamheden. Daarom is het verstandig om vroegtijdig te beginnen met het aanvragen van de VOG, vooral gezien de looptijd van een tot vier weken.
Voor wie wil starten met een eigen kinderopvang is de VOG ook een verplichte eis. Iedereen die betrokken is bij de organisatie van de kinderopvang, inclusief de eigenaar, moet een VOG aanvragen. Daarnaast moet de kinderopvangorganisatie worden aangemeld bij de Geschillencommissie Kinderopvang. Pas wanneer deze stappen zijn voltooid, is het mogelijk om zich in te schrijven bij de gemeente. De gemeente bepaalt of de organisatie aan de wettelijke eisen voldoet en mag starten met de kinderopvang.
Een kinderopvangorganisatie moet ook een klachtenregeling opstellen. Deze regeling dient om te zorgen dat ouders en andere betrokkenen klachten kunnen indienen en deze op een eerlijke en transparante manier worden afgehandeld. Daarnaast moet het management van de kinderopvang op de hoogte blijven van eventuele wijzigingen in de organisatie. Wijzigingen moeten schriftelijk aan de gemeente worden gemeld via de juiste formulieren.
De Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) en het Personenregister Kinderopvang (PRK) zijn essentiële onderdelen van de veiligheid in de kinderopvang. Zowel medewerkers als werkgevers zijn verantwoordelijk voor het naleven van de regels rond deze maatregelen. De VOG is verplicht voor iedereen die werkt of structureel aanwezig is bij kinderen, en moet binnen twee maanden zijn aangevraagd. Het PRK voert continue controles uit om te zorgen dat alleen geschikte personen betrokken zijn bij kinderen.
Het aanvragen van de VOG is een eenvoudig proces, maar het is belangrijk om rekening te houden met de looptijd. Ook is het verstandig om de regels goed te begrijpen, zowel voor wie werkt in de kinderopvang als voor wie wil starten met een eigen kinderopvang. Door de regels rond de VOG en het PRK goed te volgen, draagt men bij aan een veilige en betrouwbare omgeving voor kinderen.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet