Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
In de kinderopvang speelt de raad van toezicht (RvT) een centrale rol bij het strategisch beleid, de kwaliteit van de zorg en het toezicht op de organisatie. Deze functie is niet alleen een juridische verplichting, maar ook een essentieel onderdeel van goed bestuur en maatschappelijke verantwoordelijkheid. In dit artikel bespreken we de rol, functies en werking van de raad van toezicht binnen kinderopvangorganisaties, op basis van informatie uit diverse bronnen. We analyseren hoe de RvT in de praktijk functioneert, welke principes en waarden deze raad verder uitwerkt, en hoe transparantie en medezeggenschap een rol spelen in dit proces.
Wat is de taak van de raad van toezicht?
De raad van toezicht is een statutaire orgaan van een kinderopvangorganisatie. De RvT houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken binnen de organisatie. Daarnaast heeft de raad een klankbordfunctie en biedt advies aan het bestuur. De RvT is ook verantwoordelijk voor de werkgeversrol ten opzichte van de directeur-bestuurder. Deze functie is geregeld in de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen, en uitgewerkt in verschillende besluiten en regelingen die het wettelijke kader voor toezicht en handhaving vormen.
Volgens de informatie uit bron [6], houdt de RvT bij Dichtbij toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken binnen de stichting. Daarnaast vervult de raad van toezicht een klankbordfunctie en staat het bestuur met advies terzijde. De huidige RvT bestaat uit meerdere leden, waaronder een voorzitter en diverse andere leden, die actief betrokken zijn bij het beleid en de strategie van de organisatie.
De principes van toezicht
In verschillende bronnen worden principes benoemd die de raad van toezicht in de kinderopvang verder uitwerkt. Zo benoemt Bink in bron [3] de principes van toezicht: “betrokken”, “bevlogen”, “in beweging”, “transparant” en “vanuit vertrouwen”. Deze principes vormen een richtinggevende basis voor het toezichtsbeleid en de samenwerking binnen de organisatie.
Daarnaast benadrukt de Governance Code Kinderopvang, zoals verder uitgewerkt in bron [2], dat zowel de leden van de RvT als de bestuurders lid zijn van professionele organisaties. Deze organisaties onderschrijven de Governance Code Kinderopvang, die regels en handvatten bevat voor integer en transparant bestuur en toezicht. Transparantie en integriteit zijn dus essentiële waarden die centraal staan bij de functie van de raad van toezicht.
Samenwerking met andere orgaan en partijen
De raad van toezicht werkt nauw samen met andere orgaan en partijen binnen de kinderopvangorganisatie. Een voorbeeld hiervan is de medezeggenschap van ouders, medewerkers en de samenwerking met externe partijen zoals de gemeente of de Inspectie van het Onderwijs.
In bron [4] wordt beschreven hoe ouders een actieve rol spelen binnen Morgen. De ouderraad en oudercommissies spelen een actieve rol bij belangrijke beslissingen en zijn een waardevol klankbord. De ouderraad overlegt regelmatig met de bestuurder/directeur en de oudercommissies met de manager van de vestiging of de merkmanager. Dit benadrukt dat de medezeggenschap van ouders een integraal onderdeel is van het beleid en de strategie van de organisatie.
Daarnaast heeft Morgen een ondernemingsraad die alle medewerkers vertegenwoordigt. De ondernemingsraad is gesprekspartner voor de bestuurder/directeur over het ondernemingsbeleid en personeelsbelangen. De ondernemingsraad wordt in een vroeg stadium betrokken bij mogelijke veranderingen en bespreekt zowel wat wettelijk moet als wat voor de organisatie belangrijk is. De betrokkenheid en het vertrouwen tussen de ondernemingsraad en het bestuur zijn groot.
De rol van de raad van toezicht in strategisch beleid
De raad van toezicht is verantwoordelijk voor het strategisch beleid van de organisatie. In bron [1] benadrukt Susan de Jong, voorzitter van de RvT van SKRS, hoe waardevol maatschappelijke betrokkenheid is in deze rol. De RvT is een belangrijke sparringpartner voor de directeur-bestuurder en haar team, waarbij open communicatie en een collegiale sfeer centraal staan.
De RvT heeft meegedacht bij verschillende strategische keuzes van SKRS, zoals bij de begeleiding tijdens de coronapandemie, de uitbreiding van locaties en de ontwikkeling van de visie voor Integrale Kindcentra (IKC’s). Dit laat zien dat de raad van toezicht niet alleen een toezichthoudende functie heeft, maar ook actief meebeslist en strategisch advies geeft.
De invulling van de maatschappelijke opdracht
In bron [5] wordt aandacht besteed aan de maatschappelijke opdracht van de raad van toezicht. De Code Goed Toezicht voor onderwijsinstellingen en kinderopvangorganisaties benoemt zeven principes waarin de raad van toezicht zich moet inzetten. Deze principes gaan over de invulling van de maatschappelijke opdracht, de kwaliteit van de zorg en het toezicht op de organisatie.
Het jaarverslag van de raad van toezicht moet duidelijk maken hoe deze principes zijn uitgewerkt. De raad van toezicht moet verantwoording afleggen over alle zeven principes en aangeven hoe deze zijn uitgewerkt in de praktijk. Dit benadrukt dat de maatschappelijke opdracht een centrale rol speelt in het functioneren van de RvT.
De rol van de RvT als werkgever
Naast de functie van toezichthouder en sparringpartner, is de raad van toezicht ook werkgever van de directeur-bestuurder. In bron [3] wordt verder uitgewerkt hoe de RvT in Bink deze rol vervult. De RvT is verantwoordelijk voor de benoeming en beoordeling van de directeur-bestuurder en zorgt voor een duidelijke scheidingslijn tussen de rol van toezichthouder en werkgever.
De RvT is ook verantwoordelijk voor het beleid en de strategie van de organisatie. De raad van toezicht houdt toezicht op de uitvoering van het beleid en zorgt ervoor dat de gestelde doelen worden behaald. In bron [4] wordt verder uitgewerkt hoe de RvT in Morgen bijdraagt aan het strategisch beleid en de positie van de organisatie in de maatschappelijke omgeving.
De betrokkenheid van externe partijen
In de kinderopvang is de betrokkenheid van externe partijen zoals de gemeente en de Inspectie van het Onderwijs van belang. In bron [7] wordt beschreven hoe de gemeente verantwoordelijk is voor het toezicht op de kwaliteit van de kinderopvang en de handhaving van de kwaliteitseisen. De gemeente stelt jaarlijks een jaarverslag op over toezicht en handhaving, dat aan de gemeenteraad wordt aangeboden en digitaal wordt aangeleverd bij de Inspectie van het Onderwijs.
De wettelijke kaderregels vormen een essentieel onderdeel van het functioneren van de kinderopvang. De organisatie is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de zorg en moet zich houden aan de kwaliteitseisen. De gemeente is verantwoordelijk voor het toezicht en de handhaving van deze eisen.
De invulling van de maatschappelijke opdracht
In bron [5] wordt benadrukt dat de maatschappelijke opdracht van de raad van toezicht een essentieel onderdeel is van het functioneren van de organisatie. De Code Goed Toezicht benoemt zeven principes die de raad van toezicht moet uitwerken. Deze principes gaan over de invulling van de maatschappelijke opdracht, de kwaliteit van de zorg en het toezicht op de organisatie.
Het jaarverslag van de raad van toezicht moet duidelijk maken hoe deze principes zijn uitgewerkt. De raad van toezicht moet verantwoording afleggen over alle zeven principes en aangeven hoe deze zijn uitgewerkt in de praktijk. Dit benadrukt dat de maatschappelijke opdracht een centrale rol speelt in het functioneren van de RvT.
Conclusie
De raad van toezicht speelt een centrale rol in de kinderopvangorganisatie. De RvT houdt toezicht op het beleid van het bestuur en de algemene gang van zaken binnen de organisatie. Daarnaast vervult de raad van toezicht een klankbordfunctie en biedt advies aan het bestuur. De RvT is ook verantwoordelijk voor de werkgeversrol ten opzichte van de directeur-bestuurder.
De principes van toezicht, zoals transparantie, integriteit en medezeggenschap, zijn centraal in de werking van de RvT. De samenwerking met andere orgaan en partijen, zoals ouders, medewerkers en externe partijen, is van groot belang voor het functioneren van de organisatie. De RvT is verantwoordelijk voor het strategisch beleid en de positie van de organisatie in de maatschappelijke omgeving.
In het kader van de maatschappelijke opdracht is het jaarverslag van de raad van toezicht een essentieel instrument om te laten zien hoe de principes van de Code Goed Toezicht zijn uitgewerkt. De RvT is verantwoordelijk voor de verantwoording van het beleid en de strategie van de organisatie. De betrokkenheid van ouders, medewerkers en externe partijen benadrukt dat de RvT niet alleen een toezichthoudende functie heeft, maar ook een actieve rol speelt in het beleid en de strategie van de organisatie.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
