Scheelzien bij Kinderen: Oorzaken, Herkenning en Behandeling
juni 17, 2025
Nierstenen zijn een vervelende en pijnlijke aandoening, maar geven zelden blijvende nierschade. Wie een keer een niersteen heeft gehad, heeft wel een grotere kans om het nog een keer te krijgen; de helft van de mensen krijgt binnen 7 tot 8 jaar opnieuw een niersteen. De vorming van nierstenen wordt beïnvloed door diverse factoren, waaronder voeding, hydratatie en genetische aanleg. Hoewel nierstenen vaker voorkomen bij volwassenen, kunnen ze ook bij kinderen voorkomen, hoewel dit zeldzamer is. De incidentie bij kinderen neemt wereldwijd toe, mede door veranderingen in dieet en een toename van obesitas.
Wat zijn nierstenen?
Nierstenen zijn kristalvormige afwijkingen die in de nier ontstaan. Deze kristallen ontstaan doordat in de urine te veel afvalstoffen zitten, waardoor deze kristalliseren. De meeste nierstenen bestaan uit calcium en kristallen van oxalaat- of urinezuur. Kleine nierstenen kunnen ongemerkt met de urine worden uitgescheiden, terwijl grotere stenen vast kunnen komen te zitten in de urineleider, wat ernstige pijn kan veroorzaken. De nieren filteren afvalstoffen uit het bloed en verwijderen deze via de urine. Wanneer er te veel moeilijk oplosbare zouten en mineralen in de urine zitten, kunnen deze kristallen vormen die samenklonteren tot een steentje.
Symptomen van nierstenen
De symptomen van nierstenen variëren afhankelijk van de grootte en locatie van de steen. Vaak merken mensen aanvankelijk niets van de aanwezigheid van nierstenen. Echter, wanneer nierstenen naar beneden zakken en vast komen te zitten in de urineleider, kunnen ze klachten veroorzaken. Een veelvoorkomend symptoom is plotselinge, heftige pijn in de zij of onderbuik, die in golven komt. Deze pijn, ook wel niersteenkoliek genoemd, is zo heftig dat het moeilijk is om stil te zitten of te liggen. Andere mogelijke klachten zijn misselijkheid, overgeven, zweten, bloed in de urine en een frequente aandrang om te plassen.
Oorzaken en Risicofactoren
Er zijn verschillende factoren die de kans op nierstenen kunnen vergroten. Een belangrijke factor is onvoldoende vochtinname. Te weinig drinken leidt tot een hogere concentratie van afvalstoffen in de urine, wat de kristalvorming bevordert. Ook vochtverlies door diarree of overmatig zweten kan het risico verhogen. Een hoge inname van zout en dierlijke eiwitten kan eveneens bijdragen aan de vorming van nierstenen. Bepaalde medicijnen en aangeboren oorzaken kunnen ook een rol spelen.
Genetische aanleg speelt een belangrijke rol bij nierstenen. Mensen met een familiegeschiedenis van nierstenen hebben een 2,5 keer hogere kans om zelf nierstenen te ontwikkelen. Er zijn specifieke genetische mutaties geïdentificeerd die het risico verhogen, zoals mutaties in de genen die de opname van calcium in de nieren regelen. In Nederland heeft ongeveer 25% van de mensen met nierstenen een familielid met dezelfde aandoening.
Overgewicht en een zittende levensstijl zijn eveneens risicofactoren. De incidentie van nierstenen is de afgelopen 50 jaar met ongeveer 50% toegenomen, deels door veranderingen in dieet en hydratatie, maar ook door toenemende obesitas. Deze stijging wordt wereldwijd waargenomen en geldt vooral in verstedelijkte gebieden.
Preventie van nierstenen
Er zijn verschillende maatregelen die genomen kunnen worden om de kans op nierstenen te verkleinen. Voldoende drinken is essentieel; het drinken van dagelijks water met citroensap kan helpen, omdat citroensap citraat bevat, een stofje dat voorkomt dat calcium zich aan andere mineralen bindt en kristallen vormt.
Magnesiumsupplementen kunnen ook helpen bij het verminderen van kristalvorming, doordat magnesium calcium en oxalaat in de urine reguleert. Het consumeren van voedingsmiddelen rijk aan oxalaatbindende calcium, zoals broccoli, boerenkool en amandelen, kan eveneens gunstig zijn. Calcium bindt zich aan oxalaten in de darmen, waardoor deze niet in de urine terechtkomen.
Het is raadzaam om de inname van dierlijke eiwitten te beperken, omdat deze het zuurgehalte in het lichaam kunnen verhogen, wat de calciumspiegels kan beïnvloeden. Het gebruik van kaliumcitraat als voedingssupplement kan eveneens helpen.
Het is belangrijk om voldoende vezels te consumeren, omdat vezels helpen bij het verwijderen van calcium en oxalaten. Ook is het raadzaam om de inname van suikerhoudende dranken, inclusief frisdranken, te beperken. Regelmatige lichaamsbeweging is belangrijk, maar dient met mate te gebeuren.
Behandeling van nierstenen
De behandeling van nierstenen is niet altijd noodzakelijk, zeker niet als de steen geen pijn of infecties veroorzaakt en de nierfunctie er niet onder lijdt. Kleine stenen kunnen vaak spontaan via de urine worden uitgescheiden. Grotere stenen kunnen echter vast komen te zitten en behandeling vereisen.
De uroloog zal bepalen welke techniek het meest geschikt is voor het verwijderen van de steen. Dit kan variëren van medicijnen om de spieren te ontspannen tot ingrepen zoals vergruizing of een operatie.
Nierstenen bij kinderen
Hoewel nierstenen vaker voorkomen bij volwassenen, kunnen ze ook bij kinderen voorkomen. De oorzaken van nierstenen bij kinderen kunnen variëren, waaronder erfelijke aandoeningen en specifieke dieetfactoren. Het is belangrijk om bij kinderen met symptomen van nierstenen een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.
Wanneer een arts raadplegen?
Het is belangrijk om een arts te raadplegen in de volgende situaties:
- De pijnstillers onvoldoende helpen.
- Er koorts optreedt tijdens of na de niersteenaanval.
- Er pijn bij het plassen is.
Afsluitende Gedachten
Nierstenen zijn een pijnlijke, maar zelden blijvend schadelijke aandoening. Preventie door voldoende hydratatie, een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging kan de kans op het ontwikkelen van nierstenen aanzienlijk verminderen. Bij symptomen is het belangrijk om een arts te raadplegen voor een juiste diagnose en behandeling.
Conclusie
Nierstenen vormen een groeiend gezondheidsprobleem, ook bij kinderen. Preventieve maatregelen, zoals voldoende vochtinname en een aangepast dieet, zijn cruciaal. Het herkennen van symptomen en tijdig medisch advies inwinnen zijn essentieel voor een effectieve behandeling en het voorkomen van complicaties.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
