Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
De komende verkiezingen op 9 juni brengen een cruciale discussie over de toekomst van de kinderopvang in Nederland. Politieke partijen zijn zich bewust van de groeiende eisen van ouders en werknemers, en hun programma’s tonen duidelijk de diversiteit in visies op hoe kinderopvang in de toekomst eruit kan zien. In dit artikel worden de belangrijkste standpunten van verschillende politieke partijen op het gebied van kinderopvang, gezinszorg en onderwijs samengevat en geanalyseerd.
Kinderopvang als basisvoorziening: PvdA en GroenLinks
Zowel de PvdA als GroenLinks zien kinderopvang als een essentiële basisvoorziening die beschikbaar moet zijn voor alle kinderen. De PvdA wil kinderopvang stapsgewijs volledig gratis maken voor alle dagen van de werkweek. In de tussentijd wil de partij een prijsplafond invoeren om de toegankelijkheid te waarborgen. Kinderen met een taalachterstand, eenoudergezinnen en gezinnen met een sociaal-medische indicatie krijgen voorrang en passende ondersteuning.
GroenLinks/PvdA streeft naar een kinderopvang zonder winstoogmerk en als publieke basisvoorziening. Daarnaast wil de partij de strijd aangaan tegen vroege selectie en onderadvisering in het onderwijs, en de bijles- en coachingsindustrie op termijn overbodig maken. Het doel is om eventuele achterstanden vroeg op te lossen, zodat kinderen beter in staat zijn om later op school succesvol te presteren.
CDA: Betaalbaarheid en betrokkenheid van ouders
Het CDA benadrukt de betaalbaarheid van kinderopvang en de rol van ouders bij het opvoeden van kinderen. De partij stelt voor dat voorschoolse educatie verplicht is voor kinderen met een taalachterstand. Ouders worden verantwoordelijk gesteld voor de organisatie van deze educatie, wat de betrokkenheid van ouders bij de opvoeding kan versterken.
Bij de balans tussen werk en kinderopvang benadrukt het CDA dat de combinatie van school/kinderopvang en werk goed op elkaar moet aansluiten. De kinderopvangtoeslag wordt inkomensafhankelijk gemaakt en gerelateerd aan arbeidsparticipatie. Daarnaast wil het CDA de toeslag beperken tot vier dagen per week.
VVD: Kwaliteit en regulering
De VVD richt zich op het verbeteren van de kwaliteit van kinderopvang en het vereenvoudigen van de regulering. Hoewel de inhoud van de VVD-standpunten in deze bron niet verder uitgewerkt is, benadrukt de partij in andere documenten het belang van een moderne, betaalbare kinderopvang die goed aansluit bij de behoeften van werknemers en gezinnen.
BBB: Toegang voor iedereen
De BBB wil zo snel mogelijk een kinderopvangstelsel invoeren waarbij de eigen bijdrage beperkt is. Dit systeem is bedoeld voor iedereen die een bijdrage levert in loondienst, als ondernemer of als vrijwilliger of mantelzorger. De partij benadrukt ook de toegang tot gastouderopvang voor mensen met flexibele diensten, zodat kinderopvang voor iedereen beschikbaar is.
Forum voor Democratie: Belastingvoordeel en minder uitkeringen
Forum voor Democratie stelt voor om de kinderbijslag om te zetten in een forse kindgebonden aftrekpost in de inkomstenbelasting. Deze aftrekpost zou pas in werking treden boven de belastingvrije voet. Daarnaast wil de partij uitkeringen en (kinder)toeslagen afschaffen voor mensen die zich in het buitenland bevinden.
Partij voor de Dieren: Gratis kinderopvang voor laaginkomens
De Partij voor de Dieren wil kinderopvang gratis maken voor mensen met een laag inkomen. De arbeidseis, dat beide ouders moeten werken om in aanmerking te komen voor kinderopvangtoeslagen, wordt afgeschaft. Daarnaast wil de partij investeren in de kwaliteit van de kinderopvang en het tekort aan medewerkers aanpakken, bijvoorbeeld door het vak van pedagogisch medewerker aantrekkelijker te maken.
De partij wil ook alle toeslagen overbodig maken, met als uitgangspunt dat iedereen voldoende inkomen heeft om normaal in alle basisbehoeften te kunnen voorzien. Bovendien wil de Partij voor de Dieren de verlofregeling voor ouders verruimen en zwangerschapsverlof en partnerverlof gelijkgetrokken maken, zodat beide even lang en volledig betaald zijn. Daarnaast wil de partij betaald mantelzorgverlof en betaald rouwverlof invoeren.
D66: Ondersteuning van gezinnen en wijkteams
D66 richt zich op het ondersteunen van gezinnen en het voorkomen van uithuisplaatsing. De partij benadrukt dat omgangsregelingen bij echtscheidingen beter moeten worden gehandhaafd. Bij problemen met de omgang wil D66 eerder ingrijpen, zodat een ouder het kind niet ongestraft kan weghouden bij de andere ouder.
D66 is ook voorstander van eenvoudige adoptie van pleegkinderen, zodat kinderen optimaal worden beschermd via een familierechtelijke betrekking met de pleegouder(s). Wijkteams moeten gezinnen ondersteunen en ervoor zorgen dat alle betrokken partijen samen werken aan een oplossing. Zo wil D66 voorkomen dat uithuisplaatsing als maatregel genomen hoeft te worden, en de oorzaken van problemen in gezinnen eerst worden aangepakt.
Voor jongeren biedt D66 een jeugdzorg tot 21 jaar, geleidelijk afgebouwd vanaf achttien. Dit zorgt voor een geleidelijke overgang naar volwassenheid en voorkomt dat jongeren dak- of thuisloos raken. Daarnaast wil de partij structureel investeren in jongvolwassenen met psychische klachten, zodat zij beter in staat zijn om deel te nemen aan de samenleving.
Conclusie
De politieke partijen in de Nederlandse verkiezingen van 2023 tonen een brede diversiteit in hun visies op de toekomst van de kinderopvang. Van een gratis en publieke kinderopvang (PvdA en GroenLinks) tot een stelsel met beperkte bijdrage (BBB) en het afschaffen van uitkeringen (Forum voor Democratie), is er voor iedereen een standpunt te vinden. De kiezer wordt uitgedaagd om te overwegen wat de belangrijkste prioriteiten zijn: betaalbaarheid, kwaliteit, regulering of toegang voor alle gezinnen.
De kieswijzers en standpunten van de partijen tonen aan dat kinderopvang niet alleen een praktisch vraagstuk is, maar ook een maatschappelijke keuze. Hoe kinderopvang wordt georganiseerd, heeft directe gevolgen voor ouders, kinderen en de samenleving als geheel. Het is daarom belangrijk dat ouders en voogden deze standpunten goed bestuderen en bewust stemmen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
