Schommels voor Peuters: Veiligheid, Ontwikkeling en Keuzeadvies
juni 17, 2025
Een navelbreuk, of hernia umbilicalis, is een aandoening waarbij een deel van het buikvlies en soms een stukje darm uitpuilt bij de navel. Dit artikel biedt informatie over navelbreuken bij kinderen, gebaseerd op beschikbare gegevens. De informatie richt zich op de oorzaken, symptomen, diagnose en mogelijke behandelingen.
Een navelbreuk ontstaat door een zwakke plek in de buikwand ter hoogte van de navel. Normaal gesproken sluit de opening in de buikwand na de geboorte, maar soms blijft deze open staan. Hierdoor kan een uitstulping ontstaan, die zichtbaar is als een bultje bij de navel. De inhoud van de uitstulping kan variëren van vetweefsel tot een deel van de darmen. De navel is de dunste laag van de buikwand, waardoor deze plek vatbaarder is voor het ontstaan van een breuk.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen aangeboren en verworven navelbreuken. Een aangeboren navelbreuk is vaak zichtbaar tijdens de eerste levensmaanden en ontstaat door een onvolledige sluiting van de buikwandopening na de geboorte. De oorzaak van deze onvolledige sluiting is niet altijd duidelijk. Factoren die een rol kunnen spelen zijn een vroeggeboorte, een laag geboortegewicht en donkere huidskleur.
Een verworven navelbreuk ontstaat op latere leeftijd, bijvoorbeeld door verhoogde druk in de buikholte. Deze druk kan ontstaan door factoren zoals zwangerschap, gewichtstoename, veel hoesten, persen bij obstipatie of zwaar lichamelijk werk.
De symptomen van een navelbreuk kunnen variëren. Soms veroorzaakt een navelbreuk geen klachten. In andere gevallen kan er sprake zijn van een ongemakkelijk gevoel, een zeurende pijn of een branderig gevoel rondom de navel. Bij volwassenen kan de pijn erger worden als de darm bekneld raakt in de breuk. Bij baby's is de navelbreuk vaak zichtbaar als een lichte zwelling die groter wordt wanneer de baby huilt, perst of hoest. De zwelling kan verdwijnen als de baby rustig ligt.
Een belangrijk symptoom om op te letten is een uitstulping bij de navel. De grootte van de uitstulping kan variëren en wordt bepaald door de grootte van de breukpoort.
Een navelbreuk is vaak makkelijk vast te stellen door een arts. De arts zal de buik onderzoeken in rechtstaande en liggende houding en vragen om te hoesten. In sommige gevallen kan een echografie nodig zijn om de breuk goed in te schatten.
De behandeling van een navelbreuk hangt af van de leeftijd van het kind, de grootte van de breuk en de eventuele klachten.
Een aangeboren navelbreuk geneest in de meeste gevallen spontaan in de eerste drie levensjaren. Er is dan meestal geen behandeling nodig. Ouders kunnen de navel goed in de gaten houden en regelmatig controleren op een uitstulping.
Een verworven navelbreuk herstelt niet vanzelf en vereist mogelijk een behandeling. Als er geen klachten zijn, is een behandeling niet altijd noodzakelijk. Echter, als de darm bekneld raakt in de breukpoort, of als er pijnklachten zijn, kan een operatie overwogen worden.
De operatie om een navelbreuk te herstellen kan op verschillende manieren worden uitgevoerd. Bij een kleine breuk kan de breukpoort worden gehecht. Bij een grotere breuk wordt vaak een kunststofmatje gebruikt om de buikwand te verstevigen. De operatie kan zowel via een open buikoperatie als via een kijkoperatie worden uitgevoerd.
Als een operatie nodig is, zijn er een aantal voorbereidingen die getroffen moeten worden. Het is belangrijk om de instructies van de arts op te volgen. Voor de operatie mag u een bepaalde periode niet eten of drinken (nuchter zijn). Dit is om te voorkomen dat er tijdens de operatie eten en drinken uit de maag in de longen terechtkomt.
Na de operatie is het belangrijk om de wond goed te verzorgen en de instructies van de arts op te volgen. U kunt de eerste week na de operatie het wondgebied wat ondersteunen met uw hand, met name bij hoesten en persen. Het is belangrijk om gewoon te blijven bewegen, maar de eerste weken zware inspanningen te vermijden.
Complicaties bij een navelbreuk zijn zeldzaam, maar kunnen voorkomen. Een ernstige complicatie is beknelling van de darm in de breukpoort. Dit kan leiden tot pijn, misselijkheid, braken en obstipatie. In sommige gevallen is een spoedoperatie nodig om de beknelde darm te bevrijden. Andere mogelijke complicaties zijn infectie en bloeding.
Er zijn geen specifieke maatregelen om het ontstaan van een aangeboren navelbreuk te voorkomen. Bij een verworven navelbreuk kunnen bepaalde maatregelen helpen om de druk in de buikholte te verminderen, zoals stoppen met roken, vermijden van zwaar tillen, zorgen voor een gemakkelijke stoelgang door vezelrijk te eten en voldoende water te drinken, en regelmatig bewegen.
Neem contact op met uw huisarts als:
Een navelbreuk is een veelvoorkomende aandoening die zowel bij baby's als bij volwassenen kan voorkomen. In veel gevallen is een behandeling niet nodig, maar als er klachten zijn of de darm bekneld raakt, kan een operatie overwogen worden. Het is belangrijk om de navel goed in de gaten te houden en bij klachten contact op te nemen met een arts.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet