Plannen voor kinderopvang in 2025: uitstel, nieuwe cao en subsidieverhoging

De kinderopvangsector staat in 2025 op het punt van belangrijke veranderingen. Naar aanleiding van het coalitieakkoord en de voorjaarsnota van het kabinet zijn er zowel uitstel van plannen, als nieuwe regelgeving en verhoging van subsidies. Deze ontwikkelingen hebben directe gevolgen voor ouders, werkgivers en kinderopvanginstellingen. In dit artikel worden de belangrijkste aspecten van de plannen voor kinderopvang in 2025 besproken, inclusief de uitstel van de bijna gratis kinderopvang, de nieuwe cao-akkoord en de subsidieverhoging.

Nieuwe cao-akkoord voor 2025-2026

Op 1 april 2025 is een nieuw cao-akkoord gesloten tussen de werkgeversorganisaties Brancheorganisatie Kinderopvang (BK), Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang (BMK), BrancheVereniging Ondernemers Kinderopvang (BVOK) en de vakbond CNV. Dit akkoord geldt vanaf 1 januari 2025 tot en met 31 december 2026. De afspraken zijn opgesteld in officiële cao-teksten, die per laatste week van april 2024 op Kinderopvang Werkt! gepubliceerd worden. De cao wordt aangemeld bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW), waarna het proces begint voor het verklaren van de cao als algemeen verbindend (avv). Dit proces duurt ongeveer acht weken.

Het akkoord is door de leden van de vier cao-partijen goedgekeurd. Alleen de leden van FNV Zorg & Welzijn hebben het akkoord afgewezen, waardoor FNV het niet heeft ondertekend. Dit heeft echter geen invloed op de geldigheid van de nieuwe cao, omdat CNV wel heeft getekend.

Uitstel van de bijna gratis kinderopvang

Hoewel het kabinet in het coalitieakkoord de ambitie heeft uitgesproken om in 2025 een fundamentele herziening van de kinderopvangtoeslag door te voeren, is deze plannen opnieuw uitgesteld. De invoering van de bijna gratis kinderopvang, die oorspronkelijk in 2025 of 2027 zou starten, wordt nu pas in 2029 verwacht. De oorzaak van het uitstel is het personeelstekort in de sector. Het vorige kabinet had al uitgesteld van 2025 naar 2027, maar het probleem is ondertussen niet opgelost.

De plannen houden in dat de kinderopvangtoeslag inkomensonafhankelijk wordt en dat de vergoeding rechtstreeks naar de kinderopvanginstellingen gaat, in plaats van naar ouders. Het doel is om de kinderopvang voor werkende ouders vrijwel volledig door de overheid te laten betalen, zodat ouders makkelijker aan het werk kunnen.

Econoom Thomas van Huizen van de Universiteit Utrecht heeft opgemerkt dat het voorgestelde systeem niet optimaal is. Volgens hem zou een echt goed stelsel ervoor zorgen dat alle kinderen naar de opvang kunnen gaan, maar pas veel later dan het huidige plan. Het uitstel biedt echter extra tijd voor het ministerie, uitvoeringsorganisaties en de kinderopvangsector om de plannen nog eens te herzien.

Subsidieverhoging en financiering

In 2025 is er een verhoging van de subsidies voor kinderopvang in het kader van het coalitieakkoord. Het kabinet heeft € 429 miljoen uitgetrokken om de kinderopvangtoeslag te verhogen. Dit betekent dat de maximum uurprijzen zijn verhoogd en het vergoedingspercentage voor veel ouders is toegenomen. Staatssecretaris Jurgen Nobel benadrukt dat goede, toegankelijke kinderopvang essentieel is om werk en gezin te combineren. De subsidieverhoging maakt de kinderopvang in 2025 goedkoper voor een groot deel van de werkende ouders.

Daarnaast is in 2025 ook extra geld beschikbaar voor kinderopvang in Europees Nederland, met een budget van € 4,1 miljoen. Hiervan is circa € 2,5 miljoen bestemd voor instellingssubsidies en projectsubsidies. Voor de ontwikkeling van het nieuwe financieringsstelsel is € 5,2 miljoen beschikbaar, en voor onderzoek en opdrachten is € 5,4 miljoen uitgetrokken.

Bijdrage aan agentschappen is ook opgenomen in het budget. In 2025 is € 1,1 miljoen beschikbaar voor bekostiging van activiteiten gerelateerd aan toezicht op kinderopvang. Dit geldt voor de coördinatie door Stichting Projectenbureau Publieke Gezondheid van de Vereniging van Publieke Gezondheid en Veiligheid Nederland (PGV).

Nieuwe wet kinderopvang BES

De Wet kinderopvang BES is op 4 juni 2024 gepubliceerd en zal per 1 juli 2025 in werking treden. De doelstelling van deze wet is om de kwaliteit en financiële toegankelijkheid van de kinderopvang te verbeteren. In de wet zijn eisen opgenomen ten aanzien van kwaliteit, financiering en toezicht. Daarnaast is er een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) in voorbereiding, die nadere regels bevat over financiering en kwaliteit. Deze AMvB is medio 2024 ter consultatie voorgelegd en zal eveneens per juli 2025 in werking treden.

De tijdelijke subsidieregeling voor kinderopvang in Caribisch Nederland is verlengd tot de wet van kracht is. In 2025 en volgende jaren is de subsidie voor dagopvang en gastouders verhoogd. Het programma BES(t) 4 kids is verlengd tot en met 2028, met een jaarlijks budget van € 1,25 miljoen.

Impact op ouders en instellingen

De plannen voor 2025 hebben directe gevolgen voor ouders, die in 2025 minder aan de kinderopvang hoeven te betalen. De verhoging van de subsidies maakt de kinderopvang toegankelijker, vooral voor ouders met een lagere inkomens. De invoering van een inkomensonafhankelijke vergoeding betekent dat alle werkende ouders profiteren, ongeacht hun inkomen.

Voor kinderopvanginstellingen is de nieuwe cao en het nieuwe financieringsstelsel belangrijk om de financiële stabiliteit te waarborgen. De directe uitbetaling van de vergoeding aan de instellingen in plaats van aan ouders vereist aanpassingen in het administratieve proces. Daarnaast betekent de stelselherziening een verandering in de manier waarop kinderopvang wordt gefinancierd, wat invloed heeft op de planning en het budgetbeheer van instellingen.

Het personeelstekort blijft echter een uitdaging. Hoewel het kabinet extra subsidies heeft uitgetrokken, is het niet duidelijk of deze voldoende zijn om het tekort aan verpleegkundigen en opvangmedewerkers in de sector op te vullen. De uitstel van de invoering van de bijna gratis kinderopvang biedt extra tijd om het personeelstekort aan te pakken, maar het is onduidelijk of dit binnen twee jaar gelukt kan worden.

De toekomst van kinderopvang in Nederland

De plannen voor 2025 zijn slechts een stap in de richting van een nieuw financieringsstelsel voor kinderopvang. De uitstel van de invoering van bijna gratis kinderopvang toont aan dat het kabinet bereid is om extra tijd in te nemen om de plannen goed uit te voeren. Dit is belangrijk, gezien de complexiteit van de huidige regeling en de uitdagingen in de sector.

In de komende jaren zal het kabinet verder werken aan het ontwikkelen van een eenvoudiger en toegankelijker financieringsstelsel. Dit stelsel moet ervoor zorgen dat kinderopvang voor alle werkende ouders betaalbaar is, zonder dat dit leidt tot een kwaliteitsverlies in de opvang.

Conclusie

De plannen voor kinderopvang in 2025 omvatten zowel uitstel van de invoering van bijna gratis kinderopvang, als nieuwe regelgeving en verhoging van subsidies. De nieuwe cao-akkoord biedt stabiliteit voor werkgivers en medewerkers in de sector, terwijl de subsidieverhoging kinderopvang toegankelijker maakt voor ouders. De uitstel van de stelselherziening geeft extra tijd om het personeelstekort aan te pakken en de plannen te herzien. De komende jaren zullen kritisch zijn voor de ontwikkeling van een nieuw financieringsstelsel dat zowel betaalbaar als kwalitatief hoogwaardig is.

Bronnen

1. Nieuw kinderopvangstelsel in de maak: wat zijn precies de kabinetsplannen?
2. Nieuwe Cao Kinderopvang 2025-2026
3. Bijna gratis maken van kinderopvang weer op de lange baan geschoven
4. Bekostiging Kinderopvang Caribisch Nederland
5. Kinderopvang bijna gratis? Doe het dan voor alle kinderen – en geef ouders langer verlof, zegt deze econoom
6. Kinderopvang in 2025: ouders goedkoper uit