Opleiding tot pedagogisch coach in de kinderopvang: eisen, inhoud en rol

In de huidige kinderopvangsector is de rol van pedagogisch coach steeds belangrijker geworden. Deze functie draagt bij aan de kwaliteit en veiligheid in de kinderopvang, zowel voor de kinderen als voor de medewerkers. Elke kinderopvangorganisatie is verplicht om minstens één pedagogisch coach in dienst te hebben, zoals duidelijk uit de bronnen blijkt. Voor wie geïnteresseerd is om deze functie te gaan vervullen, is het belangrijk om te weten wat de eisen zijn, welke opleidingen beschikbaar zijn en wat de inhoud van de opleiding precies inhoudt. In deze artikel wordt een overzicht gegeven van de opleiding tot pedagogisch coach in de kinderopvang, op basis van de beschikbare informatie.

Wie is een pedagogisch coach?

Een pedagogisch coach is een medewerker in de kinderopvang die ondersteunt en begeleidt andere pedagogisch medewerkers in hun werk. De coach werkt nauw samen met het management en draagt bij aan het behoud en verbeteren van de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang. Dit gebeurt door het opstellen van beleidsplannen, het coachen van medewerkers en het geven van ontwikkelingsgerichte feedback. Daarnaast observeert de pedagogisch coach de werkwijzen van het team en brengt eventuele aansluitingsproblemen tussen beleid en praktijk terug aan het management. Zo helpt de coach bij het aanpassen van het beleid wanneer nodig.

De rol van pedagogisch coach is dus vooral gericht op het ondersteunen van andere medewerkers in hun professionele ontwikkeling. Het is een functie die niet alleen kennis van pedagogiek vereist, maar ook coachvaardigheden, reflectiecapaciteit en communicatieve vaardigheden. Deze aspecten worden tijdens de opleiding verder uitgebouwd.

Eindtermen en leerdoelen

De opleiding tot pedagogisch coach is bedoeld voor ervaren pedagogisch medewerkers die hun competenties willen uitbreiden op het gebied van coaching. De opleiding richt zich op het verbeteren van interacties in de kinderopvang, het stimuleren van de professionele ontwikkeling van medewerkers en het toepassen van coachvaardigheden in een begeleidende rol. De leerdoelen van de opleiding omvatten onder andere het leren van verschillende gesprekstechnieken, het herkennen van leerstijlen van medewerkers, het geven van ontwikkelingsgerichte feedback en het opbouwen van een vertrouwensband met collega's.

Een belangrijk aspect van de opleiding is het ervaringsgerichte leren. De deelnemers leren hoe ze coachvaardigheden in de praktijk kunnen toepassen bij het begeleiden van andere pedagogisch medewerkers. Daarnaast krijgen ze aandacht voor hun eigen rol en de veranderingen in hun relatie met collega's in de werkomgeving.

Kwalificatie-eisen

Om de functie van pedagogisch coach te kunnen uitoefenen, zijn er bepaalde kwalificatie-eisen. Deze eisen zijn gedefinieerd in de Cao Kinderopvang (Collectieve Arbeidsovereenkomst). Voor de functies Pedagogisch Coach en Pedagogisch Beleidsmedewerker/coach gelden dezelfde kwalificatie-eisen. De belangrijkste eis is dat de kandidaat in bezit is van een diploma op minimaal mbo niveau 4, dat direct kwalificeert voor de kinderopvang. Dit betekent dat de kandidaat zonder aanvullend bewijs mag werken als pedagogisch medewerker in de dagopvang, peuteropvang en/of buitenschoolse opvang.

Daarnaast is het noodzakelijk dat de kandidaat een aanvullende scholing volgt op het gebied van coaching en pedagogiek gericht op kinderen van 0 tot 13 jaar. Deze scholing moet aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen en kan worden gevolgd via verschillende instellingen die de opleiding tot pedagogisch coach aanbieden.

Welke opleidingen zijn er beschikbaar?

Er zijn verschillende opleidingen beschikbaar die voldoen aan de eisen voor de functie van pedagogisch coach. Deze opleidingen zijn meestal post-mbo opleidingen en kunnen worden gevolgd in de vorm van online cursussen of klassikale opleidingen. Een aantal van deze opleidingen wordt genoemd in de bronnen:

• Opleiding tot pedagogisch coach via Kinderopvang Werkt: Deze opleiding is bedoeld voor ervaren pedagogisch medewerkers en aankomende coaches die al voldoende vakinhoudelijke vaardigheden bezitten. Het accent ligt op het verbeteren van interacties en het stimuleren van de professionele ontwikkeling van medewerkers.

• Kort HBO-programma Pedagogisch Beleidsmedewerker en Coach via NTI: Dit is een afstudeertraject voor medewerkers die al in de kinderopvang werken en een HBO-diploma hebben. Het programma duurt 3 tot 12 maanden en eindigt met een NTI-certificaat.

• Post-MBO opleiding tot Pedagogisch Coach via Variva: Deze opleiding start meestal in oktober en is bedoeld voor medewerkers die al een tijdje werkzaam zijn in de kinderopvang en een uitdaging zoeken.

• Training Pedagogisch Beleidsmedewerker/Coach via Spiekr: Deze training is bedoeld voor medewerkers die hun coachvaardigheden willen versterken. Het is een korte training die ca. 80 uur duurt en gericht is op het toepassen van coachvaardigheden in de praktijk.

• Opleidingen die voldoen aan de eisen voor de functie van pedagogisch coach sinds 2019: Vanaf 2019 is het verplicht dat kinderopvangorganisaties met een pedagogisch coach werken. Daarom is er een lijst gemaakt met opleidingen die voldoen aan deze eisen. Deze lijst bevat zowel HBO- als MBO-opleidingen.

De inhoud van de opleiding

De inhoud van de opleiding tot pedagogisch coach varieert per instelling, maar er zijn een aantal gemeenschappelijke thema’s die terugkeren. Deze omvatten:

• Beleidsontwikkeling en beleidsbegeleiding: Een pedagogisch coach moet in staat zijn om beleidsplannen op te stellen en deze te begeleiden in de praktijk. Dit betekent dat de coach niet alleen het beleid moet begrijpen, maar ook in staat moet zijn om dit over te brengen aan medewerkers en management.

• Coachvaardigheden: Een belangrijk onderdeel van de opleiding is het leren van coachvaardigheden. De coach leert hoe hij of zij andere medewerkers effectief kan begeleiden en hoe hij of zij feedback kan geven die bijdraagt aan de ontwikkeling van de medewerker.

• Reflectie en groepsprocessen: De opleiding legt ook aandacht aan reflectie en groepsprocessen. De coach leert hoe hij of zij met het team kan reflecteren op de huidige werkwijze en hoe hij of zij problemen kan analyseren en oplossingen kan bedenken.

• Professionalisering en ontwikkeling: De opleiding richt zich ook op de eigen professionalisering van de coach. De coach leert hoe hij of zij zijn of haar rol kan versterken en hoe hij of zij beter kan werken met collega’s in de organisatie.

De rol in de praktijk

In de praktijk is de rol van pedagogisch coach zeer divers. De coach werkt meestal in een team met andere pedagogisch medewerkers en draagt bij aan het behoud en verbeteren van de kwaliteit van de kinderopvang. Dit gebeurt door het coachen van individuele medewerkers, het begeleiden van groepsprocessen en het opstellen van beleidsplannen. Daarnaast geeft de coach feedback aan medewerkers en informeert het management over de ontwikkelingen in het team.

De coach speelt ook een rol in het verbeteren van het pedagogisch beleid. Wanneer er aansluitingsproblemen zijn tussen beleid en praktijk, brengt de coach dit terug aan het management. Zo wordt er gewerkt aan het aanpassen van het beleid wanneer nodig.

Werkervaring en vooropleiding

Naast de kwalificatie-eisen is er ook aandacht voor werkervaring. Voor de functie van pedagogisch coach is meestal een aantal jaren werkervaring in de kinderopvang vereist. Dit geldt vooral voor de HBO-opleidingen. Voor de MBO-opleidingen is minder werkervaring vereist, maar er is wel een minimum aan praktijkervaring nodig om de opleiding te kunnen volgen.

Vooropleidingseisen variëren per instelling, maar in de meeste gevallen is een diploma op minimaal MBO-niveau 4 vereist. Dit betekent dat de kandidaat al een opleiding heeft die direct kwalificeert voor de kinderopvang. Voor kandidaten met een HBO-diploma is de opleiding vaak korter, omdat ze al meer kennis en ervaring hebben op het gebied van pedagogiek en coaching.

Aanvullende scholing

Een belangrijk aspect van de opleiding tot pedagogisch coach is de aanvullende scholing. Deze scholing moet op het gebied van coaching en pedagogiek gericht zijn op kinderen van 0 tot 13 jaar. De scholing moet aan bepaalde kwaliteitseisen voldoen en kan worden gevolgd via verschillende instellingen die de opleiding aanbieden.

De aanvullende scholing is een vereiste voor de functie van pedagogisch coach. Zonder deze scholing kan de kandidaat niet de functie uitoefenen. Daarom is het belangrijk dat de kandidaat kiest voor een scholing die voldoet aan de eisen van de Cao Kinderopvang.

De toekomst van de rol van pedagogisch coach

De rol van pedagogisch coach is steeds belangrijker geworden in de kinderopvangsector. In de toekomst is te verwachten dat deze rol nog belangrijker wordt, gezien de steeds hogere eisen aan de kwaliteit van de kinderopvang. De regels voor de gastouderopvang worden bijvoorbeeld aangescherpt, wat betekent dat ook gastouders minstens drie uur gecoached moeten worden. Dit wijst op een trend naar meer coaching en begeleiding in de kinderopvangsector.

Daarnaast is er ook aandacht voor de professionalisering van de rol van pedagogisch coach. Er is sprake van een groeiende behoefte aan goed getrainde coaches die in staat zijn om de kwaliteit van de kinderopvang te verbeteren. Dit betekent dat er ook meer aandacht komt voor de opleiding tot pedagogisch coach en dat er mogelijk meer opleidingen beschikbaar komen in de toekomst.

Conclusie

De opleiding tot pedagogisch coach in de kinderopvang is een belangrijke stap voor medewerkers die hun competenties willen uitbreiden op het gebied van coaching en pedagogiek. De opleiding richt zich op het verbeteren van interacties in de kinderopvang, het stimuleren van de professionele ontwikkeling van medewerkers en het toepassen van coachvaardigheden in de praktijk. De kwalificatie-eisen zijn duidelijk gedefinieerd en omvatten een diploma op minimaal mbo niveau 4 en een aanvullende scholing op het gebied van coaching en pedagogiek. De inhoud van de opleiding varieert per instelling, maar de gemeenschappelijke thema’s zijn beleidsontwikkeling, coachvaardigheden, reflectie en groepsprocessen. De rol van pedagogisch coach is steeds belangrijker geworden in de kinderopvangsector en zal waarschijnlijk nog belangrijker worden in de toekomst.

Bronnen

1. Opleiding tot pedagogisch coach – Kinderopvang Werkt
2. HBO-programma Pedagogisch Beleidsmedewerker en Coach – NTI
3. Pedagogisch coach worden – Variva
4. Pedagogisch Beleidsmedewerker/coach – Kinderopvang Werkt
5. Wat doet een pedagogisch coach – Partou
6. Opleidingen voor pedagogisch coach – Kinderopvangtotaal
7. Training Pedagogisch Beleidsmedewerker/Coach – Spiekr