Politieke standpunten op kinderopvang in de verkiezingen 2023
juli 20, 2025
In de kinderopvang is het werken met overuren een onderdeel van de dagelijkse praktijk, zowel voor werkgevers als voor medewerkers. De regels rondom het opnemen, het afwikkelen en het verwerken van overuren zijn vastgelegd in kollektieve arbeidsovereenkomsten (CAO’s) en wettelijke kaders. Voor medewerkers is het belangrijk om zich bewust te zijn van hun rechten en plichten, terwijl werkgevers zich moeten houden aan de afspraken die gelden voor de sector. In deze artikel worden de regels rond overuren in de kinderopvang besproken, met nadruk op de wettelijke en bovenwettelijke verlofuren, de regelingen van de CAO Kinderopvang en de toepassing van de jaarurensystematiek.
Wettelijke verlofuren
In de kinderopvang is het recht op verlofuren een wettelijke verplichting. Volgens de regels, heeft een medewerker recht op vier keer het aantal contracturen dat hij of zij per jaar werkt. Dit betekent dat een fulltime medewerker die 36 uur per week werkt, recht heeft op 144 wettelijke verlofuren per jaar. Voor parttime medewerkers wordt dit aantal naar rato berekend. Zo heeft een medewerker die 27 uur per week werkt, recht op 108 wettelijke verlofuren per jaar.
Wettelijke verlofuren zijn niet uitbetaalbaar, tenzij de medewerker uit dienst treedt. Daarnaast vervallen deze uren na zes maanden na het einde van het kalenderjaar waarin ze zijn verwerfd. Dit betekent dat verlofuren van 2024 bijvoorbeeld op 1 juli 2025 vervallen, tenzij de medewerker door bijzondere omstandigheden, zoals ziekte, deze uren niet kon opnemen.
Bovenwettelijke verlofuren
Naast de wettelijke verlofuren krijgen medewerkers in de kinderopvang ook bovenwettelijke verlofuren. Deze zijn bepaald door de CAO Kinderopvang. Voor fulltime medewerkers betekent dit dat ze 66 extra uren per jaar krijgen, wat het totaal op 210 verlofuren per jaar brengt. Ook bij parttijdcontracten worden deze bovenwettelijke uren naar rato berekend. Zo krijgt een medewerker die 27 uur per week werkt, 157,5 uur verlof per jaar.
De oorsprong van bovenwettelijke verlofuren ligt in de afspraken die zijn gemaakt om het werkplezier en de duurzame inzetbaarheid van medewerkers te verbeteren. Deze regelingen zijn bedoeld om de werkdruk te verlagen en medewerkers een beter evenwicht tussen werk en privéleven te bieden.
Jaarurensystematiek
Een belangrijke regeling in de CAO Kinderopvang is de jaarurensystematiek. Deze systematiek zorgt ervoor dat er geen urensaldo blijft op het einde van het kalenderjaar. Dit betekent dat alle overuren en onderuren die zijn opgebouwd gedurende het jaar, worden afgehandeld voor 31 december.
Voor medewerkers die alleen werken in de dagopvang geldt een iets andere regeling. In dit geval mag het saldo van overuren en onderuren niet groter zijn dan het afgesproken gemiddelde aantal uren per twee weken. Voor medewerkers die ook werken in de buitenschoolse opvang of de peuteropvang geldt de regel dat het saldo van overuren en onderuren niet groter mag zijn dan het gemiddelde aantal uren per maand.
Als een medewerker aan het einde van het jaar nog overuren heeft, kunnen deze uren worden uitbetaald of in vrije tijd worden genomen. In dat geval moeten de overuren binnen hetzelfde kalenderjaar worden gebruikt, en betaalt de werkgever het salaris van de medewerker tijdens die vrije uren.
Werkdrukvermindering en welzijnsaspecten
De CAO Kinderopvang bevat ook afspraken gericht op het verlagen van de werkdruk en het verhogen van het werkplezier. Zo is er bijvoorbeeld sprake van een verhoging van niet-groepsgebonden uren, wat ervoor zorgt dat medewerkers meer flexibiliteit hebben in hun rooster. Ook is er een bepaling over het beperken van het maximale saldo van plus- en min-uren, wat helpt bij het creëren van een stabielere werkomgeving.
Daarnaast zijn er initiatieven om de gezonde levensstijl van medewerkers te stimuleren. Deze initiatieven kunnen bijvoorbeeld gericht zijn op fysieke activiteit, voeding en stressbeheersing. Het doel is om de welzijnsstaat van medewerkers te verbeteren en zo de kwaliteit van de kinderopvang te verhogen.
Diversiteit en inclusiviteit
In de CAO Kinderopvang zijn ook afspraken gemaakt over het bevorderen van diversiteit en inclusiviteit. Het is van belang dat de kinderopvangsector toegankelijk is voor iedereen, ongeacht achtergrond of identiteit. Daarom zijn er maatregelen genomen om ervoor te zorgen dat diverse medewerkers zich in de sector kunnen ontplooien en zich geaccepteerd voelen.
Ook is er aandacht voor het belang van ontwikkeling en scholing van medewerkers. Door het aanbieden van opleidingen en trainingen, kunnen medewerkers zich blijven ontwikkelen en beter in staat zijn om kwalitatief goede zorg te verlenen aan kinderen. Dit draagt bij aan een duurzame werkomgeving waarin zowel medewerkers als kinderen in goede verstandhouding met elkaar kunnen functioneren.
Afspraken over algemeen verbindendheid
De CAO Kinderopvang is een kollektieve arbeidsovereenkomst die is aangegaan tussen de brancheorganisaties Kinderopvang en de werknemersorganisaties CNV Zorg & Welzijn. Deze CAO geldt voor alle ondernemingen die kinderopvang leveren, zoals dagopvang, buitenschoolse opvang en peuteropvang. Het doel van de CAO is om de arbeidsvoorwaarden in de sector te verbeteren en een eerlijke afweging te maken tussen de belangen van werkgevers en medewerkers.
Er zijn ook afspraken gemaakt over het voorkomen van werkingssfeeroverlap. Dit betreft het feit dat sommige CAO’s overlappen in de sector, wat kan leiden tot verwarring of ongelijkheid. De afspraken zijn gemaakt om ervoor te zorgen dat de CAO Kinderopvang de belangrijkste overeenkomst is voor de kinderopvangsector en dat er geen dubbele lasten of onvoorziene kosten ontstaan voor werkgevers of medewerkers.
Conclusie
Overuren in de kinderopvang zijn onderdeel van de werkelijkheid in de sector en worden beheerst door een combinatie van wettelijke regels en afspraken in de CAO Kinderopvang. Deze regels zorgen ervoor dat medewerkers hun rechten kennen en dat werkgevers zich aan de afspraken houden. De regelingen zijn bedoeld om het werkplezier te verbeteren, de werkdruk te verlagen en een duurzame werkomgeving te creëren.
Bij het afwikkelen van overuren is het belangrijk om zich aan de afspraken te houden, zowel in het kader van de jaarurensystematiek als bij het verwerken van plus-uren en min-uren. Ook is het van belang om aandacht te besteden aan het welzijn van medewerkers, het bevorderen van diversiteit en inclusiviteit en het aanbieden van scholing en ontwikkelingsmogelijkheden. Door deze afspraken te respecteren en uit te voeren, kan de kinderopvangsector een aantrekkelijke en duurzame werkomgeving blijven voor medewerkers en kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
