De Overgang naar de Basisschool: Voorbereiding, CITO en een Veilige Omgeving

De overgang van kinderopvang naar de basisschool is een belangrijke mijlpaal in de ontwikkeling van een kind. Het brengt nieuwe ervaringen, uitdagingen en verwachtingen met zich mee, zowel voor het kind als voor de ouders. Deze periode vraagt om een bewuste voorbereiding, waarbij rekening wordt gehouden met de veranderende behoeften van het kind. Daarnaast speelt de Cito-toets, of zoals deze nu officieel heet ‘Leerling in beeld’, een rol in het volgen van de ontwikkeling van het kind, met name vanaf groep 6. Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste aspecten van deze overgang, gebaseerd op beschikbare informatie en inzichten.

De Verschillen Tussen Kinderopvang en Basisschool

De basisschool verschilt op verschillende vlakken van de kinderopvang. Een schoolklas is vaak groter dan de groep op het kinderdagverblijf of de peuteropvang. “Jouw kind had daar maximaal 16 andere kinderen om zich heen,” maar ook met dat aantal kinderen heeft je kind al volop kunnen oefenen met sociale vaardigheden. Deze vaardigheden, zoals delen, op je beurt wachten en anderen helpen, zijn essentieel voor een goede start op de basisschool.

Het is belangrijk te beseffen dat de basisschool meer van een kind vraagt. “De meeste kinderen gaan méér dagen naar school dan naar de opvang.” Dit kan een grotere belasting vormen, waardoor het soms nodig is om het tempo rustig op te bouwen en eventueel een (halve) dag bij te tanken. “Vanaf vijf jaar is jouw kind wettelijk verplicht naar school te gaan (leerplicht).”

De Ontwikkeling van het Kind en de Voorbereiding

Kinderen van vier jaar worden officieel kleuter. Dit is een periode waarin kinderen volop in ontwikkeling zijn. “De basisschool heeft vanaf groep 1 leerdoelen voor jouw kleuter.” Het is belangrijk om te weten dat bij Doomijn al een goede basis wordt gelegd om deze doelen te bereiken. “Spelenderwijs hebben kinderen bij Doomijn de basis gelegd om dingen te ontdekken, te proberen, na te denken en steeds meer te begrijpen.” Dit helpt bij een goede start op de basisschool.

Een goede voorbereiding omvat het bieden van rust en voorspelbaarheid. Praat met je kind over school, lees boekjes over het onderwerp en bekijk vooraf samen het gebouw. Laat merken dat je vertrouwen hebt in je kind en benoem dat het normaal is dat iets nieuws ook spannend kan zijn. Soms zien we dat kinderen de eerste weken even terugvallen in hun zelfstandigheid. “Ze kunnen zichzelf even niet meer aankleden bijvoorbeeld, of je merkt het op het gebied van zindelijkheid of sociale vaardigheden.” Dit is heel normaal en betekent dat je kind alle energie nodig heeft om te wennen aan de nieuwe situatie. Bied geborgenheid en ruimte, zodat je kind zich veilig voelt en kan ontdekken.

Zindelijkheid is een belangrijk aspect van de voorbereiding. “Zindelijk zijn kun je samen oefenen, maar je kind zal laten merken als het eraan toe is, daar kun je op vertrouwen.” Het is goed om te weten dat de meeste leerkrachten het liefst zien dat een kind zindelijk is voordat het naar school gaat, vanwege de grootte van de kleutergroep en de praktische uitdagingen van verschonen. Check de afspraken van de school hierover.

De Cito-Toets: ‘Leerling in Beeld’

Vanaf groep 6 worden de vorderingen van leerlingen systematisch in kaart gebracht met de Cito-toetsen, die nu ‘Leerling in beeld’ heten. Deze toetsen zijn belangrijk voor het middelbare schooladvies. Voor kinderen die met meer zelfvertrouwen de toetsen willen maken, zijn er mogelijkheden voor Cito-training. “Buro Bikkel helpt hierbij met een Cito-training.”

De vraagstelling van de Cito-toetsen verschilt van die van de reguliere methodetoetsen, waardoor extra oefening nuttig kan zijn. “Ook als je kind erg gespannen is, kan extra oefening helpen om de spanning af te laten nemen.” De training richt zich op spelling, begrijpend lezen en rekenen, en besteedt aandacht aan strategieën en omgaan met tijdsdruk. “Onze training richt zich op de Cito-onderdelen spelling, begrijpend lezen en rekenen. Daarnaast wordt er aandacht besteed aan het inzetten van passende strategieën en omgaan met tijdsdruk.”

Het is belangrijk om te onthouden dat de Cito-toets slechts een momentopname is. “Bedenk bij alle cijfers alsjeblieft dat de situatie voor iedere school anders is. En dat ieder kind zijn of haar eigen talenten heeft.” Het schooladvies van de leerkracht is leidend voor de plaatsing in het voortgezet onderwijs, het resultaat op de eindtoets staat op de tweede plaats. Het leerlingvolgsysteem houdt niet alleen de prestaties bij, maar ook de sociaal-emotionele ontwikkeling van het kind, wat een holistisch beeld geeft.

Een Veilige Omgeving: Kinderopvang en BSO

Naast de basisschool speelt de buitenschoolse opvang (BSO) een belangrijke rol in de ontwikkeling van het kind. Voor kinderen die 4 jaar worden, kan de combinatie van school en BSO een grote verandering zijn. “Wéér een nieuwe omgeving met veel nieuwe, oudere kinderen.” Het is belangrijk om de BSO als een veilige en stimulerende omgeving te creëren.

Er zijn diverse kinderopvanglocaties in de buurt van scholen beschikbaar. Zo zijn er bijvoorbeeld 10 kinderopvanglocaties dichtbij De Vlindertuin in Roosendaal en 10 locaties nabij De Steiger in Stampersgat. De beschikbaarheid van kinderopvang varieert per locatie en type (KDV, BSO, VGO).

De Rol van de Ouders en Leerkrachten

Ouders spelen een cruciale rol in de voorbereiding en begeleiding van hun kind. Door open te communiceren met de leerkracht en de school, kunnen ouders een goed beeld krijgen van de ontwikkeling van hun kind en eventuele aandachtspunten. Het is belangrijk om te onthouden dat ieder kind uniek is en zijn eigen tempo heeft.

Leerkrachten zijn verantwoordelijk voor het creëren van een stimulerende en veilige leeromgeving. Zij observeren de ontwikkeling van het kind en bieden gerichte ondersteuning waar nodig. Het schooladvies van de leerkracht is gebaseerd op een zorgvuldige beoordeling van de capaciteiten en interesses van het kind.

De Diversiteit aan Onderwijs en Talenten

Het is belangrijk om te beseffen dat er verschillende visies binnen het onderwijs bestaan, zoals Dalton, Freinet, IPC of Montessori. “BronbeschrijvingEr zijn natuurlijk aspecten bij een schoolkeuze die zich niet in cijfers laten vertalen. Zoals de klik met de leerkrachten en andere ouders, de sfeer, de cultuur, het gebouw, de wijze waarop een school omgaat met individuele leerlingen en hun talenten,...” De diversiteit aan talenten, interesses en capaciteiten van leerlingen moet worden erkend en gestimuleerd. Het is belangrijk om een school te kiezen die past bij de behoeften en persoonlijkheid van het kind.

Conclusie

De overgang van kinderopvang naar de basisschool is een belangrijke stap in de ontwikkeling van een kind. Een bewuste voorbereiding, waarbij rekening wordt gehouden met de veranderende behoeften van het kind, is essentieel. De Cito-toets, of ‘Leerling in beeld’, speelt een rol in het volgen van de ontwikkeling van het kind, maar het schooladvies van de leerkracht is leidend voor de plaatsing in het voortgezet onderwijs. Een veilige en stimulerende omgeving, zowel op school als op de BSO, is van groot belang. “De schoolkeuze wordt namelijk in de eerste plaats bepaald door het schooladvies van de leerkracht, dit is leidend voor de plaatsing in het voortgezet onderwijs. Het resultaat op de eindtoets staat op de tweede plaats.” Door samen te werken en open te communiceren, kunnen ouders en leerkrachten het kind optimaal begeleiden in deze belangrijke fase. “De diversiteit aan talenten, interesses en capaciteiten van de leerlingen wordt hierdoor soms tekort gedaan.”

Bronnen

1. https://doomijn.nl/blog/overgang-van-kinderopvang-naar-basisschool/
2. https://www.burobikkel.com/cito-training/
3. https://audiogarage.nl/bereid-je-kind-optimaal-voor-op-de-cito-toets-met-effectieve-oefenmaterialen/
4. https://allecijfers.nl/basisschool/het-ravelijn/
5. https://allecijfers.nl/basisschool/klim-op-middelstum/
6. https://allecijfers.nl/basisschool/bos-en-duinschool/
7. https://www.viafora.nl/blogs/alles-wat-je-moet-weten-over-de-citotoets
8. https://www.kinderopvangtotaal.nl/nieuwe-jonge-kinderen-op-de-bso-zo-maak-je-het-een-veilige-omgeving-voor-ze/
9. https://allecijfers.nl/basisschool/de-vlindertuin-roosendaal/
10. https://allecijfers.nl/basisschool/de-steiger-stampersgat/
11. https://www.studiesucces.nl/workshops/citotraining/
12. https://allecijfers.nl/basisschool/de-horizon-heerlen/