Pestprotocol in kinderopvang: Veiligheid en preventie van pestgedrag
juli 20, 2025
In de kinderopvang speelt beweging en spel een centrale rol in de groei en ontwikkeling van jonge kinderen. Ontwikkelingsgerichte activiteiten zijn daarbij een belangrijk instrument om de kinderen op een speelse manier te begeleiden in hun motorische, sociaal-emotionele, cognitieve en taalontwikkeling. In dit artikel wordt ingegaan op de essentie van ontwikkelingsgericht werken, de rol van beweging in de kinderopvang, en hoe pedagogische professionals deze activiteiten op een doelgerichte en kindvriendelijke manier inzetten.
Ontwikkelingsgericht werken: Wat betekent dat?
Ontwikkelingsgericht werken houdt in dat kinderen centraal staan in de aanpak van de kinderopvang. Dit betekent dat activiteiten, ruimtes en begeleiding afgestemd zijn op de individuele ontwikkelingsbehoeften en interesses van het kind. In tegenstelling tot een strakke, structuurgerichte aanpak, waarin kinderen volgens een vast schema door verschillende activiteiten worden geleid, ligt de nadruk hier op het volgen van de initiatieven van het kind. De rol van de pedagogisch professional is niet om het kind te sturen, maar om het te ondersteunen, te coachen en te begeleiden vanaf de zijlijn.
Een kindgecentreerde aanpak benadrukt bijvoorbeeld het vrij spel en het ontdekken van de wereld op een eigen manier. In deze aanpak worden brede doelen zoals zelfstandigheid, creativiteit, sociaal leren en zelfexpressie gestimuleerd. De professional is een waarnemer en coach, die op het juiste moment iets extra’s aanbiedt om de ontwikkeling van het kind te versterken.
De rol van beweging in de ontwikkeling van jonge kinderen
Bewegen is van fundamenteel belang voor de ontwikkeling van jonge kinderen. Volgens Lenneke Gentle van Studio Swing is beweging niet alleen essentieel voor de motorische ontwikkeling, maar ook voor de cognitieve, sociaal-emotionele en fysieke groei van het kind. Jonge kinderen die veel bewegen, ontwikkelen zich beter. Ze zijn sociaal, creatief, gezonder en gelukkiger dan kinderen die weinig of niet bewegen.
Een belangrijk aspect is dat jonge kinderen leren door te bewegen. Door middel van beweging ervaren kinderen begrippen, leren ze nieuwe vaardigheden en bouwen ze hun kennis op. In de kinderopvang kan beweging daarom worden ingezet om ontwikkelingsgericht werken te stimuleren. Beweging is hierbij niet alleen een middel om energie kwijt te raken, maar een essentieel onderdeel van het leren en groeien van het kind.
Beweging als ondersteuning voor cognitieve ontwikkeling
In de kinderopvang wordt vaak gebruikgemaakt van bewegings- en dansactiviteiten om kinderen te stimuleren op het gebied van taal, rekenen en andere cognitieve vaardigheden. Een voorbeeld is het combineren van bewegen met zingen of rappen. Dit maakt het leren van begrippen en woorden voor kinderen visueel, auditief en fysiek ervarbaar. Door het leren van leerstof om te zetten in een bewegingsspel of dans, zien kinderen dat het "aan hun lichaam kleefde". Ze glunderen, meepraten en zingen mee, waardoor het internaliseren van begrippen effectiever verloopt.
Beweging als ondersteuning voor sociaal-emotionele ontwikkeling
Bewegingsactiviteiten bieden ook een uitstekende kans om kinderen sociaal en emotioneel te stimuleren. Bijvoorbeeld door te werken in groepjes, gezamenlijk een dans te maken of samen een bewegingsspel te spelen, leren kinderen omgaan met anderen, luisteren naar elkaar, en hun emoties en behoeften uiten. Deze activiteiten ondersteunen de sociaal-emotionele groei van kinderen en helpen hen beter te leren omgaan met frustratie, teleurstelling en conflicten.
Beweging en de fysieke ontwikkeling
De motorische ontwikkeling van jonge kinderen is een ander belangrijk domein dat door beweging wordt gestimuleerd. Kinderen leren balans nemen, coördineren, klimmen, dansen, springen en andere fysieke vaardigheden. Deze vaardigheden zijn niet alleen belangrijk voor het lichaam, maar ook voor de cognitieve en emotionele groei. Kinderen die veel bewegen, ontwikkelen een sterke lichaamsbeheersing, wat op lange termijn gunstig is voor hun zelfvertrouwen en zelfbeeld.
Ontwikkelingsgerichte activiteiten in de praktijk
In de praktijk worden ontwikkelingsgerichte activiteiten vaak ingezet om de kinderen op een speelse en doelgerichte manier te begeleiden in hun groei. Deze activiteiten zijn niet alleen gericht op het leren van bepaalde vaardigheden, maar ook op het ontwikkelen van zelfstandigheid, sociale vaardigheden en creativiteit.
Voorbeelden van ontwikkelingsgerichte activiteiten
- Beweging en muziek: Door beweging te combineren met muziek en zingen, leren kinderen taal en rekenbegrippen op een speelse manier. Dit ondersteunt de cognitieve ontwikkeling.
- Knippen, plakken en bouwen: Deze activiteiten bevorderen de fijne motoriek, concentratie en zelfstandigheid.
- Grote motoriek: Activiteiten zoals klimmen, dansen, springen en bal spelen ondersteunen de grove motoriek en het leren van coördinatie.
- Lezen en taal: Door te lezen, verhalen te vertellen en te spelen met woorden, worden taalvaardigheden gestimuleerd.
- Sociaal leren: Door te werken in groepjes, gezamenlijke activiteiten te ondernemen en conflicten op te lossen, leren kinderen omgaan met anderen en hun eigen emoties.
Aanpassen aan de belevingswereld van het kind
Een belangrijk aspect van ontwikkelingsgerichte activiteiten is dat deze afgestemd zijn op de belevingswereld van het kind. Dit betekent dat activiteiten niet alleen afgestemd zijn op de leeftijd van het kind, maar ook op zijn interesses en ontwikkelingsniveau. Bijvoorbeeld bij een 3+ groep kunnen activiteiten worden ingezet die aansluiten bij de methodes die op de basisschool worden gebruikt. Hierdoor wordt de overstap naar de basisschool makkelijker en is de kinderopvang een mooie voorbereiding op het voortgezet onderwijs.
Invloed van het meubilair en de ruimte
Ook het meubilair en de ruimte spelen een rol in de uitvoering van ontwikkelingsgerichte activiteiten. Volgens een bron is het gebruik van grote zitmeubels vaak niet nodig. Kinderen kunnen gewoon op kleine stoeltjes zitten, wat minder investeringen vraagt en bovendien de kinderen uitdaagt om actief te blijven. De kinderopvang kan hierdoor ruimtes creëren die uitnodigen tot beweging, ontdekken en spelen.
De rol van de pedagogisch professional
De rol van de pedagogisch professional is cruciaal in ontwikkelingsgericht werken. De professional is niet alleen verantwoordelijk voor de veiligheid en zorg van het kind, maar ook voor het begeleiden en stimuleren van de groei. De professional moet in staat zijn om de interesses van het kind te herkennen, op te merken en te ondersteunen. Dit gebeurt doordat de professional actief observeert, reflecteert en op het juiste moment iets extra’s aanbiedt.
Een voorbeeld hiervan is het bieden van een educatieve activiteit of het aansturen van een beweegmoment. De professional is hierbij een coach vanaf de zijlijn, die het kind niet sturen, maar ondersteunen. Deze aanpak zorgt ervoor dat kinderen zich op hun gemak voelen en vrij kunnen groeien binnen een uitdagende en veilige omgeving.
De rol van de ouder en de samenwerking
De ouder is een belangrijke partner in de ontwikkeling van het kind. In een kinderopvang die ontwikkelingsgericht werkt, wordt de ouder niet alleen gezien als een betalende gebruiker, maar ook als een begeleider en medewerkende factor. De ouder wordt geïnformeerd over de ontwikkelingen van het kind, kan input geven over de interesses van het kind, en wordt uitgenodigd om mee te doen aan activiteiten of projecten.
Bijvoorbeeld bij een kinderopvang die samenwerkt met andere instellingen in de wijk, zoals een dakterrasproject of een boekenproject met ouderen, wordt de ouder niet alleen betrokken bij de opvang, maar ook bij het groter geheel van de kinderontwikkeling.
Conclusie
Ontwikkelingsgerichte activiteiten in de kinderopvang zijn een krachtige manier om jonge kinderen op een speelse, doelgerichte en kindvriendelijke manier te begeleiden in hun groei. Door beweging, spelen en leren centraal te stellen, wordt de kinderopvang een plek waar kinderen zich kunnen ontwikkelen op het gebied van motoriek, cognitie, sociaal-emotioneel leren en taal. De rol van de pedagogisch professional is essentieel in deze aanpak, net als de samenwerking met de ouder en de wijk.
In een tijd waarin jonge kinderen vaak te weinig bewegen, is het belang van beweging en spel in de kinderopvang groter dan ooit. Door ontwikkelingsgerichte activiteiten in te zetten, zorgt de kinderopvang niet alleen voor een gezonde groei van het kind, maar ook voor een blij en gelukkig kind dat zich op zijn gemak voelt in zijn omgeving.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
