Kinderopvang: Financiering en Vergoedingen voor Ouders
september 7, 2025
De kinderopvangsector in Nederland speelt een centrale rol in de zorg voor jonge kinderen en de ondersteuning van ouders in de arbeidsmarkt. In 2022 bedroeg de omzet van de sector circa 6 miljard euro. Deze aanzienlijke omzet is het gevolg van een langdurige trend waarbij het aantal kinderen in de kinderopvang, alsook het aantal uren opvang per maand, blijft stijgen. Tegelijkertijd zijn er ook duidelijke veranderingen in de financiële gezondheid van de sector zichtbaar. Het Sectorrapport Kinderopvang 2023 biedt een overzicht van deze ontwikkelingen en benadrukt de uitdagingen waarmee kinderopvangorganisaties zich tegenwoordig moeten verenigen.
Omzet en prijsontwikkeling
In 2023 zet de trend van toenemende vraag naar kinderopvang voort. Het gemiddelde uurtarief is in het derde kwartaal van 2023 gestegen tot € 8,43 voor de basiskinderopvang (BSO) en € 9,48 voor de buitenschoolse opvang (BSO). Deze stijging is het gevolg van meerdere factoren, waaronder verhoogde kosten voor arbeidskrachten, energie en huur.
Een belangrijk gegeven is dat het gemiddelde uurtarief in 2023 voor het eerst in jaren niet sneller stijgt dan de maximumuurprijs voor de kinderopvangtoeslag. In december 2022 besloot de Tweede Kamer om de maximumuurprijs voor 2023 extra te verhogen. Ook voor 2024 is een verhoging van 2,95% bovenop de reguliere 6% vastgesteld. Hierdoor is het verwacht dat het gemiddelde uurtarief in 2024 dichter bij de maximumuurprijs komt te liggen.
Rendement en financiële gezondheid
Hoewel de omzet van de kinderopvangsector in 2022 rond de 6 miljard euro ligt, is het rendement van kinderopvangorganisaties gemiddeld lager dan in voorgaande jaren. Het rendement, dat de winst als percentage van de omzet aangeeft, was in 2022 gemiddeld 3,2%. Dit is 1,8 procentpunt lager dan in 2021, waarin het rendement 5% bedroeg. In vergelijking met 2020 is het rendement in 2022 gelijk gebleven.
De stijging van de kosten in 2022 lijkt een belangrijke oorzaak van het dalende rendement. Veel kinderopvangorganisaties streven ernaar betaalbaar te blijven voor ouders, maar dit gebeurt vaak ten koste van hun eigen financiële gezondheid. Het rendement varieert sterk tussen organisaties. Volgens het sectorrapport had 30% van de kinderopvangorganisaties in 2022 een rendement lager dan 1%, en de helft van deze organisaties had zelfs te maken met een verlies.
Een rendement van maximaal 5% is volgens de sector nodig om financieel gezond te blijven en investeringen mogelijk te maken. Het huidige gemiddelde rendement van 3,2% wijst dus op een sector die op de krappe rand van financiële duurzaamheid werkt.
Solvabiliteit en reserves
Naast rendement is solvabiliteit een belangrijke indicator voor de financiële gezondheid van kinderopvangorganisaties. Solvabiliteit geeft aan over hoeveel eigen vermogen een organisatie beschikt ten opzichte van het totale vermogen (eigen vermogen plus vreemd vermogen). Een solvabiliteit van 20% wordt als grens gezien voor een gezonde financiële positie.
Over de periode 2020 tot en met 2022 is de solvabiliteit van de kinderopvangsector gestegen. In 2020 was de solvabiliteit 41,4%, in 2021 45,3% en in 2022 46,5%. Gemiddeld gezien is de solvabiliteit dus gezond. Toch is er ook binnen de solvabiliteit sprake van grote variatie. 16,1% van de kinderopvangorganisaties had in 2022 een solvabiliteit onder de 20%. Vooral bij eenmanszaken en VOF’s is een relatief lage solvabiliteit zichtbaar (gemiddeld 17%). Deze kleine organisaties zijn daardoor kwetsbaar voor financiële tegenvallers.
Liquiditeit en cashpositie
Een gezonde reservepositie is belangrijk, maar de liquiditeit van een organisatie is eveneens een cruciale factor. Liquiditeit geeft aan of een organisatie in staat is om korte termijn verplichtingen te voldoen. Een liquiditeit van 1,0 wordt gezien als een veilige norm. In 2022 had 23% van de kinderopvangorganisaties een liquiditeit lager dan 1,0. Dit percentage is in de afgelopen jaren stijgend.
Voor deze organisaties is het opstellen van een gedegen liquiditeitsprognose van belang. Ook kan het aanvragen van een flexibele kredietfaciliteit raadzaam zijn. In de praktijk blijkt dit echter vaak lastig, vooral voor kleine kinderopvangorganisaties.
Continuïteit en historisch perspectief
De financiële gezondheid van de kinderopvangsector is niet alleen belangrijk voor de individuele organisaties, maar ook voor de continuïteit van de sector. In de jaren 2012-2014 maakte de sector een crisis door als gevolg van bezuinigingen in het kabinet Rutte. Volgens het Brancherapport bedroeg de gemiddelde solvabiliteit na de crisisperiode 12%. Bijna 50% van de kinderopvangorganisaties had een liquiditeit lager dan 1,0.
Gelukkig staat de sector tegenwoordig aanzienlijk beter dan in die periode. De afgelopen jaren is een stijging van zowel de solvabiliteit als de liquiditeit zichtbaar, met name bij kleinere organisaties. Toch blijft het belangrijk om continu in de gaten te houden hoe de sector zich ontwikkelt, met name in tijden van economische onzekerheid.
Conclusie
De kinderopvangsector in Nederland is een belangrijk onderdeel van het sociale en economische landschap. In 2022 bedroeg de omzet van de sector circa 6 miljard euro. De stijging van het aantal kinderen in de opvang en het aantal uren opvang per maand heeft geleid tot een toename van de omzet. Tegelijkertijd is het rendement van kinderopvangorganisaties gemiddeld gedaald tot 3,2%, wat lager is dan in voorgaande jaren.
De solvabiliteit van de sector is gemiddeld gezond, met een gemiddelde solvabiliteit van 46,5% in 2022. Toch is er ook sprake van grote variatie tussen organisaties, met name bij kleinere ondernemingen. De liquiditeit van 23% van de kinderopvangorganisaties ligt onder de veilige norm van 1,0. Voor deze organisaties is het belangrijk om extra aandacht te besteden aan de liquiditeit en financiële planning.
De historische crisisperiode in de jaren 2012-2014 benadrukt de noodzaak van financiële stabiliteit in de sector. Tegenwoordig staat de sector er aanzienlijk beter voor, maar het blijft belangrijk om de financiële gezondheid in de gaten te houden. Een financieel sterke kinderopvangsector is essentieel voor de continuïteit van de zorg voor kinderen en de ondersteuning van ouders in de arbeidsmarkt.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
