De Paddestoel: Een betrouwbare partner in kinderopvang en kinderontwikkeling
juli 20, 2025
In juli 2024 treden er belangrijke wijzigingen in de Nederlandse wetgeving op het gebied van kinderopvang in werking. Deze wetgeving is bedoeld om de kwaliteit en veiligheid van kinderopvang te waarborgen, terwijl er tegelijkertijd ruimte wordt gecreëerd voor meer flexibiliteit en ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen. Daarnaast zijn er nieuwe regels voor de inzet van pedagogisch medewerkers, waaronder beroepskrachten-in-opleiding en anders-gekwalificeerde medewerkers. Deze veranderingen zijn van betekenis voor opvanginstellingen, ouders en medewerkers in de sector.
In dit artikel bespreken we de belangrijkste punten uit de nieuwe wetgeving en geven we een overzicht van de gevolgen voor kinderopvang in de praktijk. We richten ons zowel op de wijzigingen in de dagopvang als in de buitenschoolse opvang, met aandacht voor het vaste-gezichtencriterium, beroepskracht-kindratio’s, en de rol van anders-gekwalificeerde beroepskrachten.
Belangrijkste doelstellingen van de nieuwe wetgeving
De nieuwe wetgeving heeft als voornaamste doel om de werkdruk van pedagogisch medewerkers te verlagen en tegelijkertijd hoogwaardige en verantwoorde kinderopvang te blijven bieden. Daarnaast wil men de emotionele veiligheid van kinderen waarborgen. Dit wordt gedaan door het vaste-gezichtencriterium aan te passen en de inzet van anders-gekwalificeerde beroepskrachten te stimuleren.
Een ander doel is het verbeteren van de kwaliteit van de opvang door regels duidelijker en eenvoudiger te maken, zodat zowel ouders als medewerkers zich beter kunnen oriënteren op de regelgeving. De nieuwe wetgeving is ook bedoeld om de flexibiliteit voor ouders te vergroten, bijvoorbeeld door het toestaan van kindercentrum-overstijgende opvang op schooldagen.
Aanpassingen aan het vaste-gezichtencriterium
Het vaste-gezichtencriterium is een belangrijk onderdeel van de kinderopvang, omdat het ervoor zorgt dat een kind een vertrouwd gezicht heeft bij de opvang. Dit draagt bij aan de emotionele veiligheid van het kind. In de nieuwe wetgeving is dit criterium aangepast.
Vanaf 1 juli 2024 mogen beroepskrachten-in-opleiding (BKA’s) onder bepaalde voorwaarden meetellen als vast gezicht in de kinderopvang. Dit betekent dat deze medewerkers, naast ervaren pedagogisch medewerkers, ook een rol kunnen spelen in het opbouwen van een vertrouwde relatie met de kinderen. Eén van de voorwaarden is dat er een begeleidingsplan is opgesteld voor de BKA. Dit plan moet duidelijk maken hoe de BKA wordt ondersteund bij het leren werken in de kinderopvang en hoe het vaste-gezichtencriterium voor hem of haar wordt gerealiseerd.
Beroepskracht-kindratio (BKR) in de buitenschoolse opvang
Een van de belangrijkste wijzigingen betreft de berekening van de beroepskracht-kindratio (BKR) in de buitenschoolse opvang (BSO). Tot nu toe werd deze ratio berekend per groep, maar vanaf juli 2024 wordt deze op locatieniveau berekend. Dit betekent dat opvanginstellingen efficiënter kunnen werken met hun personeel, aangezien er meer flexibiliteit is in de verdeling van beroepskrachten over verschillende groepen.
Daarnaast is er een regel ingevoerd die toestaat dat er maximaal één kind extra per beroepskracht wordt ingezet in de BSO op drukke momenten. In de dagopvang geldt een maximum van drie kinderen per pedagogisch medewerker. Deze wijzigingen zijn bedoeld om de werkdruk voor medewerkers te verlagen en tegelijkertijd het aantal kinderen dat kan worden opgenomen te vergroten.
Kindercentrum-overstijgende opvang
Een nieuwe mogelijkheid is dat kindercentra op schooldagen op een andere locatie dan de vestigingsplaats opvang kunnen aanbieden. Dit kan bijvoorbeeld in een ander kindercentrum in de buurt. Deze regeling is bedoeld om flexibiliteit te bieden aan ouders en om opvangcapaciteit te optimaliseren op dagen waarop school niet is. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een kind dat normaal in een centrum in stad A opgevangen wordt, op een schoolvrije dag in een centrum in stad B terechtkomt.
Aanpassingen voor anders-gekwalificeerde beroepskrachten
Een van de belangrijkste veranderingen in de nieuwe wetgeving is dat anders-gekwalificeerde beroepskrachten (zoals verpleegkundigen, fysiotherapeuten of andere beroepsbeoefers) pedagogisch werk kunnen verrichten in de kinderopvang, mits zij een pedagogische module hebben gevolgd. Deze module moet goedgekeurd zijn door de minister van onderwijs, volgens de regels die zijn opgenomen in de wet.
Dit betekent dat opvanginstellingen meer variatie kunnen bieden in hun activiteiten en dat kinderen bijvoorbeeld extra aandacht kunnen krijgen van medewerkers met een ander professioneel profiel. Dit kan bijvoorbeeld voordelen opleveren voor kinderen met bijzondere wensen of bij de uitbreiding van het activiteitenaanbod.
Extra regels voor pedagogisch medewerkers met een strafblad
Een nieuwe regel die is ingevoerd, betreft de inzet van pedagogisch medewerkers met een strafblad. In de nieuwe wetgeving is bepaald dat er duidelijke richtlijnen komen voor de inzet van dergelijke medewerkers. Deze richtlijnen zijn bedoeld om de veiligheid van kinderen te waarborgen, terwijl er tegelijkertijd rekening wordt gehouden met de mogelijkheid voor herstel en herintegraatie van medewerkers.
De precieze regels zijn opgenomen in de Wet kinderopvang en buitenschoolse opvang (KBO), die is aangepast om de regels duidelijker en eenvoudiger te maken.
Wet IKK en taalniveaueisen vanaf 2025
Een andere verandering die op komende jaren komt, is de invoering van taalniveaueisen voor pedagogisch medewerkers. Vanaf januari 2025 zullen medewerkers in de kinderopvang minimaal 3F of B2 voor mondelinge taalvaardigheid moeten behalen. Deze regel geldt ook voor invalkrachten en tijdelijke medewerkers. Het doel van deze eis is om de communicatie tussen medewerkers en kinderen en ouders te verbeteren.
Daarnaast is er een aanvulling op de scholingseis voor babyopvang. Medewerkers die werken in babygroepen moeten aan een specifieke kwalificatievraag voldoen, waarbij het duidelijk moet zijn dat zij zijn geschoold voor het werken met jonge kinderen.
Toekomstige wetgeving: Wet kinderopvang BES
Hoewel de meeste wijzigingen per juli 2024 in werking treden, zijn er ook plannen voor een wetgeving die in 2025 volgt. Dit betreft de Wet kinderopvang BES (Buiten Europa Samenleving), die gericht is op de verbetering van de kwaliteit en financiële toegankelijkheid van de kinderopvang in het Caribisch Nederland. De wet is opgenomen in het Staatsblad en wordt verwacht dat deze in juli 2025 in werking treedt.
De wet bevat eisen op het gebied van kwaliteit, financiering en toezicht. Daarnaast is er sprake van een tijdelijke verlenging van subsidies en programma’s zoals BES(t) 4 Kids. Deze regelingen zijn bedoeld om kinderopvang voor gezinnen in het Caribisch Nederland financieel toegankelijk te maken.
Gevolgen voor opvanginstellingen en ouders
De wijzigingen in de wetgeving hebben diverse gevolgen voor opvanginstellingen. Aangezien er meer flexibiliteit komt in de inzet van medewerkers en in de berekening van de BKR, kunnen instellingen efficiënter werken. Dit kan leiden tot lagere kosten voor opvang en meer ruimte voor innovatie in het aanbod.
Voor ouders betekent de nieuwe wetgeving dat er meer opvangcapaciteit beschikbaar komt, met name op schooldagen. Daarnaast kan de kwaliteit van de opvang verbeteren, doordat er ruimte is voor een breder spectrum aan medewerkers en activiteiten. Ouders zijn ook beter geïnformeerd, omdat de regels duidelijker zijn geworden.
Uitdagingen bij implementatie
Hoewel de nieuwe wetgeving veel voordelen biedt, zijn er ook uitdagingen bij de implementatie. Opvanginstellingen moeten zich aanpassen aan nieuwe regels, zoals de inzet van anders-gekwalificeerde medewerkers en het opstellen van begeleidingsplannen voor beroepskrachten-in-opleiding. Dit kan leiden tot extra administratieve werkzaamheden en opleidingsbehoefte.
Daarnaast is er een aanpassingsperiode nodig voor medewerkers en ouders, omdat het nieuwe systeem niet direct volledig vertrouwd is. Het is daarom belangrijk dat opvanginstellingen goed informeren over de veranderingen en dat er ondersteuning wordt geboden bij het omgaan met de nieuwe regels.
Conclusie
De nieuwe wetgeving kinderopvang die per 1 juli 2024 in werking treedt, brengt een aantal belangrijke veranderingen met zich mee. Deze veranderingen zijn gericht op het verbeteren van de kwaliteit van de opvang, het verlagen van de werkdruk voor medewerkers en het vergroten van de flexibiliteit voor ouders. Belangrijke punten zijn de aanpassing van het vaste-gezichtencriterium, de nieuwe berekening van de BKR in de buitenschoolse opvang, en de inzet van anders-gekwalificeerde medewerkers.
De wetgeving is ook bedoeld om de regels duidelijker en eenvoudiger te maken, zodat zowel opvanginstellingen als ouders zich beter kunnen oriënteren. Bovendien zijn er plannen voor toekomstige regels, zoals de invoering van taalniveaueisen voor medewerkers en de Wet kinderopvang BES voor Caribisch Nederland.
Het is belangrijk dat opvanginstellingen en ouders zich op de hoogte stellen van de nieuwe regels, zodat de kinderopvang zo effectief en verantwoord mogelijk kan worden uitgevoerd. De wetgeving biedt kansen voor innovatie en verbetering, maar vereist ook een aanpassingsperiode voor de sector.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
