Ouderschapsverlof in de kinderopvang: Wettelijke regelingen, cao’s en praktische toepassing
juli 20, 2025
In de afgelopen maanden zijn er belangrijke wijzigingen doorgevoerd op het gebied van kinderopvang in Nederland. Met ingang van 1 juli 2024 treden nieuwe wetgevingen in werking die gericht zijn op het verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van kinderopvang, terwijl er ook ruimte wordt gecreëerd voor meer flexibiliteit in de organisatie van opvangdiensten. Deze veranderingen hebben betrekking op zowel de dagopvang als de buitenschoolse opvang en richten zich op zowel ouders als pedagogisch medewerkers.
De doelstellingen van deze nieuwe wetgeving zijn duidelijk: verlagen van de werkdruk voor pedagogisch medewerkers, het waarborgen van emotionele veiligheid voor kinderen en het verbeteren van de kwaliteit van de opvang. Daarnaast worden er nieuwe kaders aangelegd voor de inzet van beroepskrachten in opleiding en anders-gekwalificeerde medewerkers, waardoor er ruimte ontstaat voor innovatie en diversiteit in het opvangaanbod.
In dit artikel geven we een overzicht van de belangrijkste wijzigingen en hoe deze vanaf 1 juli 2024 van invloed zijn op de dagelijkse praktijk in de kinderopvang. We leggen uit wat er verandert aan de beroepskracht-kindratio, het vaste-gezichtencriterium, de inzet van zzp’ers en de vereisten voor taalniveau en kwalificaties.
Beroepskracht-kindratio (BKR)
Een van de belangrijkste wijzigingen betreft de berekening van de beroepskracht-kindratio (BKR). Vanaf 1 juli 2024 wordt de BKR niet meer per groep berekend, maar op locatieniveau. Dit betekent dat het aantal pedagogisch medewerkers in verhouding tot het totale aantal kinderen op de locatie bepaald wordt. Deze aanpassing biedt ruimte voor efficiënter inzet van personeel en maakt het mogelijk om flexibel te reageren op veranderingen in de vraag naar opvang.
In de buitenschoolse opvang mag maximaal één kind extra per beroepskracht worden ingezet op drukke momenten. In de dagopvang mag het maximum aantal kinderen per pedagogisch medewerker drie zijn. Deze regels zijn bedoeld om zowel de kwaliteit van de opvang te waarborgen als de werkdruk voor medewerkers te beheersen.
Vaste gezichten in de kinderopvang
Een ander belangrijk aspect van de nieuwe wetgeving is het vaste-gezichtencriterium. Beroepskrachten-in-opleiding (BKAs) mogen onder voorwaarden meetellen als vast gezicht in de kinderopvang. Dit is enkel toegestaan indien er een begeleidingsplan is opgesteld voor deze medewerkers. Deze wijziging biedt de opvanginstelling de mogelijkheid om jonge medewerkers in opleiding vroegtijdig in te zetten en zo ervaring op te bouwen onder begeleiding.
Kindercentrum-overstijgende opvang
Kindercentra mogen vanaf 1 juli 2024 op schoolluwe dagen opvang aanbieden op een andere locatie dan de vestigingsplaats. Dit kan bijvoorbeeld in een ander kindercentrum in de buurt. Deze regeling biedt ouders meer flexibiliteit in het plannen van de opvang en maakt het mogelijk om opvang te combineren tussen verschillende locaties.
Anders-gekwalificeerde beroepskrachten
Een van de nieuwe maatregelen is het toezicht op de inzet van anders-gekwalificeerde beroepskrachten in de kinderopvang. Deze medewerkers mogen pedagogisch werk verrichten, mits zij een pedagogische module hebben gevolgd die is goedgekeurd door de minister. Deze modules zijn bedoeld om medewerkers van andere beroepsafkomst te voorzien van de benodigde kennis en vaardigheden voor het werken in de kinderopvang.
Inzet van zzp’ers
De regels voor de inzet van zzp’ers zijn aangescherpt. ZZP’ers moeten duidelijk aantonen dat zij zelfstandig opereren en niet volledig afhankelijk zijn van de opvangorganisatie. Dit betekent dat er in het contract duidelijke afspraken moeten worden gemaakt over de zelfstandigheid van de zzp’er. Ook bij langdurige afwezigheid is het de verantwoordelijkheid van de zzp’er om vervanging te regelen, waardoor de continuïteit van de opvang gewaarborgd blijft.
Nieuwe regels voor medewerkers met een strafblad
Er zijn nieuwe regels opgesteld voor de inzet van pedagogisch medewerkers met een strafblad. Deze regels zijn bedoeld om zowel de veiligheid van kinderen als de mogelijkheid voor medewerkers met een strafblad te combineren. De exacte voorwaarden voor de toegang tot de kinderopvang zijn hierin verduidelijkt.
Minimum taalniveau voor pedagogisch medewerkers
Vanaf januari 2025 geldt een minimum taalniveau voor pedagogisch medewerkers. Medewerkers moeten minimaal 3F of B2 voor mondelinge taalvaardigheid behalen. Dit geldt ook voor invalkrachten en tijdelijk werkzame medewerkers. De eigenaar van de opvanginstelling is verantwoordelijk voor het in kaart brengen van de taalniveau’s van medewerkers en het organiseren van eventuele toetsing.
Aanvulling scholingseis voor babyopvang
Pedagogisch medewerkers die werken in de babygroep moeten aan een nieuwe kwalificatie-eis voldoen. Deze eis betreft specifieke scholing voor het werken met baby’s. De doelstelling is om zowel de kwaliteit van de opvang als de veiligheid van de baby’s te waarborgen.
Ruimtelijke beleidsregels
De ruimtelijke beleidsregels voor kinderopvang zijn een belangrijk kader voor de organisatie van opvangdiensten. Deze regels zijn gebaseerd op de Wet Kinderopvang en Kwaliteitseisen Peuterspeelzalen. In deze beleidsregels is onder andere vastgelegd dat gastouders maximaal 6 kinderen tegelijk mogen opvangen, inclusief hun eigen kinderen onder de 10 jaar. Daarnaast zijn er eisen gesteld aan de beschikbare binnen- en buitenspeelruimte, waarbij de ruimte moet afgestemd zijn op het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen.
Conclusie
De nieuwe regels op het gebied van kinderopvang brengen een aantal belangrijke veranderingen met zich mee. Deze veranderingen zijn gericht op het verbeteren van de kwaliteit en veiligheid van de opvang, het verlagen van de werkdruk voor medewerkers en het bieden van meer flexibiliteit aan ouders. Het is belangrijk dat zowel ouders als medewerkers zich op de hoogte stellen van deze nieuwe regels, zodat ze de juiste keuzes kunnen maken en een betere opvangomgeving kunnen realiseren.
De invoering van deze wetgeving betekent ook dat opvanginstellingen hun organisatie en personeelsplanning aan moeten passen. Het is van belang dat deze aanpassingen worden doorgevoerd in overleg met medewerkers en ouders, zodat de kwaliteit van de opvang blijft behouden en verbeterd kan worden.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
