Opleidingen kinderopvang in Groningen: Kansen en mogelijkheden voor pedagogisch medewerkers
juli 20, 2025
De Monitor BoekStart in de kinderopvang is een instrument dat wordt ingezet om de voorleesomgeving en leesbevorderende activiteiten in de kinderopvang te beoordelen en te verbeteren. Het doel van de monitor is om een wetenschappelijk onderbouwd beeld te krijgen van de praktijk in de kinderopvang en de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken. In dit artikel wordt ingegaan op de werking, toepassing en effecten van de Monitor BoekStart in de kinderopvang, met aandacht voor de structuur, doelen, en praktische toepassing op basis van de gegevens uit diverse bronnen.
Wat is de Monitor BoekStart in de kinderopvang?
De Monitor BoekStart in de kinderopvang is een instrument dat door Stichting Lezen in het leesbevorderingsprogramma Kunst van Lezen wordt uitgevoerd. Het doel van de monitor is om de voorleesomgeving en het gedrag van pedagogisch medewerkers rond leesbevordering in kaart te brengen. Bovendien levert de monitor inzicht in het beleid en de organisatie binnen de kinderopvangorganisatie. De monitor bestaat uit drie vragenlijsten: een voor pedagogisch medewerkers, een voor de voorleescoördinator en/of locatiemanager, en een voor de betrokken bibliotheekmedewerker.
De uitkomsten van de monitor worden gebruikt om het beleid en de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken te onderbouwen. Daarnaast kan de monitor als nulmeting dienen, en de resultaten kunnen gebruikt worden om verbeteringen aan te sturen. Zoals beschreven in bron 3, is het grotere doel van de monitor het behalen van de doelen van BoekStart in de kinderopvang zelf. Dit betreft de preventie van laaggeletterdheid en het creëren van gelijke kansen voor kinderen.
Doelen van de Monitor BoekStart in de kinderopvang
De Monitor BoekStart in de kinderopvang heeft drie belangrijke doelen:
In kaart brengen van de voorleesomgeving en leesbevorderend gedrag van pedagogisch medewerkers.
Dit betreft het beoordelen van hoe vaak er wordt voorgelezen, hoe interactief het voorlezen is, en of er een voorleesplan is opgesteld.Informatie verkrijgen over beleid en organisatie in de kinderopvangorganisatie.
Hierbij wordt gekeken naar hoe BoekStart in het beleid is opgenomen, of er een voorleescoördinator is aangesteld, en of er personeelsuren zijn gereserveerd voor leesbevordering.Stimuleren van samenwerking tussen kinderopvang en bibliotheken.
De monitor voedt de dialoog tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken, zodat samenwerking versterkt kan worden. Zoals uitgebreid beschreven in bron 2, is er een hechte samenwerking tussen bibliotheken en kinderopvangorganisaties, wat leidt tot een hogere frequentie van voorlezen in kinderopvangcentra.
De monitor helpt ook bij het bepalen van wat goed werkt en waar verbetering nodig is. De uitkomsten kunnen gebruikt worden om een nieuw voorleesplan op te stellen of een bestaand plan bij te werken. In bron 3 wordt verder uitgelegd dat de monitor ook als een onderbouw kan dienen voor gesprekken met pedagogisch medewerkers, bijvoorbeeld over hun voorleesgedrag op de werkvloer.
Werkwijze en uitvoering van de Monitor
De uitvoering van de Monitor BoekStart in de kinderopvang vindt in meerdere fasen plaats. In bron 4 worden de fasen beschreven:
Introductie van de monitor (februari-maart):
In deze fase wordt de monitor voorgesteld aan de betrokken partijen, zoals onderwijsspecialisten, voorleescoördinatoren en managers.Uitvoering van de monitor (april-mei):
De vragenlijsten worden ingevuld door pedagogisch medewerkers, voorleescoördinatoren en bibliotheekmedewerkers.Vaststellen van plannen (november):
Op basis van de uitkomsten worden plannen gemaakt voor verder werk aan leesbevordering.Maatwerk presentaties en doelen stellen (september):
Voorleescoördinatoren, onderwijsspecialisten en andere betrokkenen stellen doelen en werken aan maatwerk.Terugkoppeling aan betrokkenen (oktober):
De uitkomsten van de monitor worden teruggekoppeld aan het team en eventueel aan ouders of subsidiegevers.
Deze systematische aanpak zorgt ervoor dat de uitkomsten van de monitor niet alleen analytisch onderbouwd zijn, maar ook praktisch inzetbaar zijn binnen de kinderopvangorganisatie.
Resultaten van de Monitor BoekStart in de kinderopvang
In 2022 namen 69 bibliotheekmedewerkers, 1.018 locaties en 3.194 pedagogisch medewerkers deel aan de Monitor BoekStart in de kinderopvang (bron 2). De resultaten tonen een duidelijke verbetering in de structuur en kwaliteit van leesbevorderende activiteiten in de kinderopvang. Zo is bijna alle deelname aan leesbevorderende activiteiten verbonden met het aanwezig zijn van een voorleescoördinator en een voorleesplan.
Bij de meeste bibliotheken die deelnamen aan de monitor in 2022, is BoekStart opgenomen in het beleid van de bibliotheek. Bij alle bibliotheken is er een medewerker die specifiek verantwoordelijk is voor BoekStart. Bij 70% van de bibliotheken zijn er expliciet voor BoekStart bestemde personeelsuren. Dit betekent dat er voldoende ondersteuning is voor leesbevorderende activiteiten in de kinderopvang.
De rol van de bibliotheek in BoekStart in de kinderopvang
De bibliotheek speelt een centrale rol in het BoekStart-programma in de kinderopvang. Zoals beschreven in bron 5, ondersteunt bijvoorbeeld Biblionet Groningen al meer dan 250 kinderopvanglocaties in de provincie. De bibliotheek helpt bij het creëren van een aantrekkelijke leesplek in de kinderopvang, het opbouwen van een startcollectie en het jaarlijks aanvullen van de collectie. De basiscollectie blijft echter de verantwoordelijkheid van de kinderopvangorganisatie.
Daarnaast biedt de bibliotheek hulp bij het schrijven en actualiseren van het voorleesplan en het koppelen van passende activiteiten. De bibliotheek voert ook trainingen voor pedagogisch medewerkers, zoals trainingen voor interactief voorlezen en voorleescoördinatoren. De bibliotheek brengt gemiddeld twee uur per maand in op advies, ondersteuning en uitvoering van BoekStart-activiteiten.
De invloed van de Monitor op de samenwerking
Een van de belangrijkste functies van de Monitor BoekStart in de kinderopvang is het versterken van de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken. De uitkomsten van de monitor geven een duidelijk beeld van de stand van zaken en maken het mogelijk om verbeteringen aan te sturen. Zoals beschreven in bron 3, voedt de monitor de dialoog tussen kinderopvang en bibliotheek. Hierdoor kunnen samenwerkingen verbeterd worden en kunnen doelen voor leesbevordering concreter worden gesteld.
De monitor helpt ook bij het leggen van verantwoording aan ouders en subsidiegevers. De uitkomsten kunnen gebruikt worden om te laten zien wat er op dit moment goed werkt en waar verbetering mogelijk is. Hierdoor kan er een doelgerichte aanpak worden gekozen die gericht is op de taalontwikkeling van jonge kinderen.
De voordelen van de Monitor BoekStart in de kinderopvang
De Monitor BoekStart in de kinderopvang biedt meerdere voordelen:
Doelgerichte planning van leesbevorderende activiteiten.
Op basis van de uitkomsten van de monitor kunnen kinderopvangorganisaties een doelgerichte aanpak kiezen. Dit betreft bijvoorbeeld het opstellen van een voorleesplan of het verbeteren van het voorleesgedrag van pedagogisch medewerkers.Verbetering van de samenwerking tussen kinderopvang en bibliotheek.
De monitor maakt het mogelijk om de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken te versterken. Hierdoor kunnen leesbevorderende activiteiten efficiënter worden uitgevoerd.Inzicht in de stand van zaken.
De monitor biedt een duidelijk beeld van de huidige situatie in de kinderopvang. Dit maakt het mogelijk om verbeteringen aan te sturen en te meten.Verantwoording en onderbouwing.
De uitkomsten van de monitor kunnen gebruikt worden om verantwoording af te leggen aan ouders, collega’s en subsidiegevers. Hiermee wordt het belang van leesbevordering en taalontwikkeling duidelijk.Versterking van het beleid.
De monitor helpt bij het versterken van het beleid van de kinderopvangorganisatie. Door de uitkomsten van de monitor te gebruiken, kunnen beleidsmaatregelen concreet worden gemaakt.
Beperkingen en uitdagingen
Hoewel de Monitor BoekStart in de kinderopvang veel voordelen biedt, zijn er ook beperkingen en uitdagingen. Zo is het belangrijk dat de uitkomsten van de monitor correct worden geïnterpreteerd en dat er voldoende aandacht is voor de uitvoering van verbetermaatregelen. Bovendien is het noodzakelijk dat er voldoende ondersteuning is voor pedagogisch medewerkers, zodat ze in staat zijn om leesbevorderende activiteiten effectief uit te voeren.
Bijvoorbeeld, zoals beschreven in bron 3, is het belangrijk dat pedagogisch medewerkers niet alleen voldoende training krijgen, maar ook dat er aandacht is voor hun voorleesgedrag op de werkvloer. Hierbij is interactief voorlezen van groter belang dan alleen het lezen van een verhaal. Daarnaast is het noodzakelijk dat er voldoende tijd is voor leesbevorderende activiteiten, zodat kinderen regelmatig kunnen worden voorgelezen.
Toekomstige ontwikkelingen
De toekomstige ontwikkelingen van de Monitor BoekStart in de kinderopvang zijn gericht op het versterken van de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken. Hierbij is het belangrijk dat de uitkomsten van de monitor niet alleen analytisch worden gebruikt, maar ook praktisch inzetbaar zijn. Daarnaast is het van belang dat er voldoende aandacht is voor de taalontwikkeling van jonge kinderen, zodat de doelen van BoekStart in de kinderopvang behaald kunnen worden.
In de toekomst kan de Monitor BoekStart in de kinderopvang ook worden uitgebreid met nieuwe vragenlijsten of met extra activiteiten, zoals trainingen voor ouders of extra leesactiviteiten in de kinderopvang. Dit kan leiden tot een verder versterking van de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken en tot een verdere verbetering van de leesbevorderende activiteiten in de kinderopvang.
Conclusie
De Monitor BoekStart in de kinderopvang is een krachtig instrument dat helpt bij het verbeteren van de voorleesomgeving en leesbevorderende activiteiten in de kinderopvang. Door de uitkomsten van de monitor te gebruiken, kunnen kinderopvangorganisaties een doelgerichte aanpak kiezen en verbeteringen aanbrengen. De monitor helpt ook bij het versterken van de samenwerking tussen kinderopvangorganisaties en bibliotheken, wat leidt tot een hogere kwaliteit van leesbevorderende activiteiten.
Bij de uitvoering van de monitor is het belangrijk dat er voldoende aandacht is voor de uitkomsten en dat er maatregelen worden genomen op basis van de resultaten. De monitor biedt inzicht in de huidige situatie en maakt het mogelijk om verbeteringen aan te sturen. Hierdoor kan de taalontwikkeling van jonge kinderen worden gestimuleerd en kan er bijgedragen worden aan de voorkoming van laaggeletterdheid.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
