Pepernoten en Kruidnoten: Een Overzicht voor Ouders
juni 17, 2025
Koorts is een veelvoorkomend verschijnsel bij kinderen, en vaak een teken dat het lichaam vecht tegen een infectie. Het is belangrijk om te begrijpen wat koorts is, wanneer het reden tot bezorgdheid kan zijn, en welke maatregelen genomen kunnen worden om het kind comfortabel te houden. Deze informatie is bedoeld voor ouders en verzorgers om een weloverwogen beslissing te nemen over de zorg voor hun kind.
Koorts is een verhoging van de lichaamstemperatuur boven de normale 37 graden Celsius. Het is een natuurlijke reactie van het lichaam op een bedreigende infectie. De lichaamstemperatuur wordt geregeld door de hersenen, specifiek de hypothalamus. Verschillende factoren kunnen de lichaamstemperatuur beïnvloeden, waardoor het niet altijd duidelijk is wanneer er sprake is van echte koorts. Een temperatuur boven de 38 graden Celsius wordt over het algemeen als koorts beschouwd. Bij kinderen kan de normale lichaamstemperatuur enigszins variëren.
Het meten van de temperatuur kan op verschillende manieren gebeuren. Het meten via de anus wordt beschouwd als de meest betrouwbare methode. Voor kinderen ouder dan zes maanden kan een oorthermometer gebruikt worden. Bij het meten in de mond of oksel moet een halve graad Celsius worden opgeteld om de werkelijke lichaamstemperatuur te krijgen. Het is belangrijk om de instructies van de thermometer te volgen voor een correcte meting.
Koorts wordt gezien als een normale aanpassings- en verdedigingsreactie van het lichaam op een infectie. Het creëert een ongunstig klimaat voor ziektekiemen, verhoogt de activiteit van het afweersysteem, en kan de energievoorziening van bacteriën verminderen door de overschakeling van glucose naar vetten en eiwitten. Ook de eetlust neemt vaak af, wat de beschikbaarheid van glucose verder minimaliseert.
Naast een verhoogde lichaamstemperatuur kunnen kinderen met koorts de volgende symptomen ervaren: gloeiende en rode wangen, een gloeiend voorhoofd, koude rillingen, moeite met concentreren, veel zweten, ijlen, een verminderde eetlust en hoofdpijn. Bij hoge koorts (boven de 39 graden Celsius) kunnen kinderen zich erg suf voelen en moeite hebben met functioneren.
Bij koorts is het belangrijk om voldoende vocht te drinken, ongeveer 1,5 tot 2 liter per dag, om uitdroging te voorkomen. Lichte en eiwitrijke voeding, zoals kippenbouillon of gestoomde groenten, kan worden aangeboden, maar het kind mag niet worden gedwongen te eten. Het is belangrijk om te rusten en de ruimte koel en geventileerd te houden. Een koud washandje op het voorhoofd en de polsen kan verlichting bieden.
Koorts hoeft op zichzelf niet behandeld te worden als het niet gepaard gaat met ernstige symptomen. Paracetamol kan worden gebruikt om de temperatuur te verlagen en pijn te verlichten. Voor kleine kinderen is het aan te raden om geneesmiddelen te gebruiken die speciaal voor kinderen zijn bedoeld, zodat de dosering correct is. Siroop is vaak de voorkeur, maar zetpillen kunnen een alternatief zijn als het kind de siroop weigert.
Hoewel koorts meestal vanzelf overgaat, zijn er situaties waarin het raadzaam is om contact op te nemen met een arts. Bij kinderen jonger dan drie maanden moet altijd een arts worden geraadpleegd bij koorts. Bij kinderen tussen de drie en zes maanden is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts. Bij kinderen vanaf zes maanden is het belangrijk om te kijken naar de algemene toestand van het kind. Neem contact op met de arts als het kind kortademig is, suf is, of andere specifieke klachten heeft, zoals erge oorpijn of keelpijn.
Verder is het verstandig om contact op te nemen met de huisarts als de koorts langer dan vijf dagen aanhoudt, of als het kind zich suf voelt, benauwd is, moeite heeft met drinken, een aandoening aan het hart, de longen of de nieren heeft, aan suikerziekte lijdt, niet of nauwelijks plast, een verminderde weerstand heeft, of recentelijk in de tropen is geweest.
Onmiddellijke medische hulp is vereist bij de volgende symptomen: een stijve nek en plotselinge hoofdpijn, bewustzijnsverlies, moeite met slikken of ademen, of kortademigheid en pijn op de borst. Bij zuigelingen en kleine kinderen zijn alarmsignalen: kreunen of ontroostbaar huilen, veel overgeven of diarree, weinig drinken, weinig plassen, koortsstuipen, of koorts zonder andere symptomen.
Bij baby's is het extra belangrijk om alert te zijn op koorts. Een baby jonger dan drie maanden met koorts moet altijd direct door een arts worden beoordeeld. Bij oudere baby's is het belangrijk om de algemene toestand van het kind te beoordelen en contact op te nemen met een arts bij zorgwekkende symptomen.
Koorts kan leiden tot uitdroging, omdat het lichaam veel vocht verliest door zweten. Het is daarom belangrijk om ervoor te zorgen dat het kind voldoende drinkt. Bij jonge kinderen en mensen boven de zeventig jaar is het risico op uitdroging groter, vooral bij overgeven of diarree.
De duur van de koorts varieert per persoon en per infectie. Over het algemeen duurt koorts enkele dagen, vaak 3 tot 5 dagen, en gaat daarna vanzelf over. Bij de helft van de kinderen duurt de koorts vier dagen, bij een kwart van de kinderen een week. De duur van de koorts zegt niet per se iets over de ernst van de onderliggende ziekte.
Hoewel koorts vaak onvermijdelijk is als gevolg van een infectie, kunnen bepaalde maatregelen helpen om de kans op infecties te verminderen, zoals goede hygiëne (regelmatig handen wassen) en vaccinaties.
Koorts is een veelvoorkomend symptoom bij kinderen dat meestal geen reden tot paniek is. Het is belangrijk om de temperatuur te meten, de algemene toestand van het kind te beoordelen, en voldoende vocht te geven. Neem contact op met een arts als de koorts lang aanhoudt, gepaard gaat met zorgwekkende symptomen, of als het kind jonger is dan drie maanden. Door de juiste maatregelen te nemen, kan het kind comfortabel worden verzorgd en herstellen van de infectie.
Wie niet van een kind geniet, ziet het allermooiste niet