De Ontwikkeling en Begeleiding van Dreumesen en Peuters: Een Overzicht
juni 17, 2025
De hartslag, of hartfrequentie, is een belangrijke indicator van de gezondheid van een kind. Het is essentieel voor ouders en verzorgers om te begrijpen wat een normale hartslag is voor verschillende leeftijden en welke factoren deze kunnen beïnvloeden. Deze informatie is gebaseerd op beschikbare gegevens en richtlijnen.
Normale Hartslag per Leeftijd
De normale hartslag varieert aanzienlijk met de leeftijd. Bij een pasgeborene ligt de hartslag tussen de 100 en 160 slagen per minuut. Gedurende de eerste twee levensjaren daalt deze geleidelijk. Voor kinderen van 1 tot 2 jaar ligt de normale hartslag tussen de 80 en 160 slagen per minuut. Voor kinderen van 3 tot 4 jaar is dit 80 tot 120 slagen per minuut, en voor kinderen van 5 tot 6 jaar 75 tot 115 slagen per minuut. Tussen de 7 en 9 jaar ligt de normale hartslag tussen de 70 en 110 slagen per minuut. Vanaf 10 jaar tot volwassenheid is de normale hartslag 60 tot 100 slagen per minuut.
Het is belangrijk op te merken dat deze waarden indicatief zijn en dat individuele variaties kunnen voorkomen. Een gezonde conditie kan leiden tot een lagere rusthartslag, terwijl factoren zoals koorts, angst of inspanning de hartslag kunnen verhogen.
Hoe de Hartslag te Meten
De hartslag kan eenvoudig worden gemeten door de polsslag te voelen. Plaats twee vingers (middelvinger en wijsvinger) aan de binnenkant van de pols, net onder de duim. Tel het aantal slagen gedurende 30 seconden en vermenigvuldig dit met twee om het aantal slagen per minuut te krijgen. Voor een nauwkeurigere meting kan een hartslagmeter worden gebruikt, die aan de pols of borstkas kan worden gedragen. Verpleegkundigen gebruiken vaak professionele meters die ook de bloeddruk meten.
Factoren die de Hartslag Beïnvloeden
Verschillende factoren kunnen de hartslag van een kind beïnvloeden. Deze factoren kunnen zowel fysiologisch als omgevingsgebonden zijn.
Fysiologische Factoren
- Leeftijd: Zoals eerder vermeld, verandert de normale hartslag met de leeftijd.
- Lichaamsbeweging: Tijdens lichamelijke activiteit stijgt de hartslag om meer zuurstof naar de spieren te transporteren.
- Emoties: Sterke emoties, zoals angst of opwinding, kunnen de hartslag verhogen.
- Koorts: Een verhoogde lichaamstemperatuur, bijvoorbeeld door koorts, leidt tot een hogere hartslag.
- Schildklierfunctie: Een overactieve schildklier kan de hartslag verhogen, terwijl een te langzaam werkende schildklier de hartslag kan verlagen.
- Grootte van het hart: Het vrouwelijk hart is gemiddeld kleiner dan het mannelijk hart, waardoor het sneller moet kloppen om dezelfde hoeveelheid bloed rond te pompen.
Omgevingsfactoren
- Weer: Het weer kan de lichaamstemperatuur beïnvloeden, wat op zijn beurt de hartslag kan veranderen. Bij warm weer stijgt de hartslag om warmte af te voeren, terwijl deze bij koud weer daalt om de lichaamstemperatuur te behouden.
- Voeding: Na het eten van een maaltijd stijgt de hartslag door het extra energieverbruik van het spijsverteringsstelsel.
- Cafeïne en Drugs: Cafeïne heeft een stimulerend effect op het centrale zenuwstelsel en kan de hartslag verhogen. Drugs zoals cocaïne en XTC kunnen de bloedvaten vernauwen en de hartslag en bloeddruk verhogen.
- Infecties: Ernstige infecties kunnen de hartslag verhogen omdat er meer en sneller immuuncellen naar de infectieplaats vervoerd moeten worden.
Trainingszones en Hartslag
Voor kinderen die intensief trainen, kan het bijhouden van de hartslag nuttig zijn om de intensiteit van de training te bepalen en de conditie te verbeteren. Er zijn verschillende trainingszones gebaseerd op de maximale hartslag. Hoewel het schatten van de maximale hartslag met formules onnauwkeurig kan zijn, kunnen de volgende zones als richtlijn dienen:
- Trainingszone 2 (60-70% van de maximale hartslag): Licht tot matige inspanning, goed voor het opbouwen van conditie en het verbranden van vet.
- Trainingszone 3 (70-80% van de maximale hartslag): Matige inspanning, waarbij het lichaam voldoende energie kan produceren met behulp van zuurstof.
- Trainingszone 4 (80-90% van de maximale hartslag): Zware inspanning, die de conditie verbetert maar niet lang volgehouden kan worden.
- Trainingszone 5 (90-100% van de maximale hartslag): Zeer zware inspanning, die het uithoudingsvermogen verbetert maar uitputtend is.
Wanneer een Arts Raadplegen?
Het is belangrijk om een arts te raadplegen als een kind constant een te hoge (tachycardie) of te lage (bradycardie) hartslag heeft, of als er symptomen optreden zoals kortademigheid, flauwvallen of pijn op de borst. Ook bij aanhoudende hartkloppingen of hartoverslagen is het raadzaam om medisch advies in te winnen.
Hartslagmeting met Smartphones
Er zijn verschillende apps beschikbaar voor smartphones waarmee de hartslag kan worden gemeten. Deze apps gebruiken de camera en flitser van de telefoon om de bloedstroom in de vingertoppen te detecteren en de hartslag te berekenen. Hoewel deze apps handig kunnen zijn, is het belangrijk om te onthouden dat ze mogelijk niet zo nauwkeurig zijn als professionele hartslagmeters.
Hartslag en de Autonome Zenuwstelsel
De hartfrequentie wordt sterk beïnvloed door het autonome zenuwstelsel, met name de sympathicus en parasympathicus. De sympathicus verhoogt de hartslag en de prikkelbaarheid van het hart, terwijl de parasympathicus de hartslag verlaagt.
Conclusie
De hartslag is een belangrijke vitale functie die kan variëren afhankelijk van leeftijd, activiteit, emoties en andere factoren. Het is essentieel voor ouders en verzorgers om te weten wat een normale hartslag is voor de leeftijd van hun kind en om te letten op eventuele afwijkingen. Bij twijfel of zorg is het altijd raadzaam om een arts te raadplegen. Het regelmatig meten van de hartslag kan een waardevolle indicatie geven van de algehele gezondheid en conditie van een kind.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
