Kinderopvang ‘t Herdertje: Een Overzicht van Locaties en Activiteiten
september 6, 2025
In januari 2021 heeft het Nederlandse kabinet besloten om basisscholen en kinderopvangcentra landelijk te sluiten voor een periode van ruim vier weken, namelijk van 16 december 2020 tot 18 januari 2021. Deze maatregel maakte deel uit van een bredere strategie om de verspreiding van het coronavirus in te dammen en het aantal coronabesmettingen en ziekenhuisopnames te verlagen. Het besluit was het resultaat van een crisisoverleg en werd genomen in reactie op toenemende zorgen over de oplopende besmettingscijfers en de zware druk op het ziekenhuisstelsel. Deze maatregel had directe gevolgen voor kinderen, ouders en pedagogisch personeel in de kinderopvang en basisonderwijssector.
Doel van de maatregel
De maatregel is bedoeld om het aantal contactmomenten en reisbewegingen van ouders te beperken, wat bijdraagt aan het verlagen van de verspreiding van het virus. Het kabinet benadrukte dat het besluit niet was genomen vanwege een hoge risico op coronabesmetting bij jonge kinderen. In feite is er op basis van wetenschappelijke gegevens sprake van een beperkte rol van jonge kinderen in de verspreiding van het coronavirus. Desondanks leidde het sluiten van kinderopvangen en basisscholen tot een vermindering van beweging in de samenleving, omdat ouders minder verreizen en kinderen langer thuis verblijven.
Gevolgen voor het onderwijs en de opvang
De maatregel heeft verschillende directe gevolgen voor zowel het onderwijs als de kinderopvang. Vanaf 16 december 2020 kregen kinderen geen fysieke les meer op school of in de kinderopvang. Onderwijs moest doorgaan via digitale kanalen. De scholen en opvangcentra hadden voorzorgsmaatregelen genomen om het onderwijs online te organiseren. De leerkrachten communiceerden met ouders via bekende communicatiekanalen en zorgden voor educatieve activiteiten die uitvoerbaar waren vanuit thuiskantoor.
Kinderopvangcentra bleven eveneens gesloten, wat betekende dat ouders die normaal gesproken hun kinderen in de opvang lieten, deze tijd moesten investeren in de zorg voor hun kinderen. Dit had een significante impact op de werkdag van ouders, vooral voor diegenen die geen hulp kregen van familie of vrienden.
Noodopvang
Om de impact op cruciale beroepen te beperken, introduceerde het kabinet een noodopvangsregeling. Deze noodopvang was bedoeld voor kinderen van ouders die werken in een zogenaamde cruciale beroepsgroep. De noodopvang was echter beperkt tot kinderen van wie beide ouders in zo’n beroep werkten. Als slechts één ouder in een cruciale beroep was, werd er verzoek gedaan om zoveel mogelijk zelf de kinderen op te vangen. Hierdoor moesten veel ouders hun werktijden aanpassen of hulp zoeken binnen de familie.
De noodopvang had als doel om zowel de kinderen een begeleidde omgeving te bieden als de ouders de mogelijkheid om hun werk in cruciale sectoren voort te zetten. In praktijk betekende dit dat slechts een beperkt aantal kinderen in de opvang kon blijven, wat leidde tot extra druk op de opvangorganisaties en pedagogisch personeel.
Juridisch en administratief kader
Naast de praktische gevolgen van de maatregel, zijn er ook juridische en administratieve kaders van belang voor kinderopvanginstellingen. De lokale regelgeving in gemeenten zoals Alphen aan den Rijn bepaalt hoe toezicht en handhavingsmaatregelen worden uitgevoerd in de kinderopvangsector. In dit kader wordt benadrukt dat kinderopvanginstellingen moeten voldoen aan kwaliteitseisen en wetgeving zoals de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen (Wkkp). Deze wet stelt eisen aan zowel de kwaliteit van de zorg als aan veiligheid, inclusief brandveiligheid.
Een instelling kan bij overtredingen van deze eisen worden geschorst of uit het Landelijk Register Kinderopvang verwijderd. Dit heeft als gevolg dat de instelling illegaal zou zijn en boetes of strafrechtelijke vervolging zou kunnen betekenen. Deze maatregelen zijn bedoeld om kinderen te beschermen en om ervoor te zorgen dat de kinderopvangsector functioneert binnen een veilige en transparante kader.
Praktische maatregelen in de opvang
In de context van de maatregel om kinderopvang en scholen te sluiten, moesten kinderopvangcentra extra aandacht besteden aan communicatie met ouders. De instellingen hadden duidelijke regels opgesteld over wie wel en wie niet in aanmerking kwam voor de noodopvang. Deze regels werden overeengekomen met de gemeentelijke autoriteiten en waren afhankelijk van de mate waarin een ouder in een cruciale beroepsgroep werkte.
Bovendien moesten de opvangcentra zorgdragen voor de veiligheid en de hygiëne van de kinderen die in noodopvang bleven. In de praktijk betekende dit dat de centra extra maatregelen namen, zoals het verkleinen van de groepsgrootte, extra handwassing en het verminderen van het aantal contactmomenten tussen kinderen en pedagogisch personeel.
Communicatie met ouders
Een van de belangrijkste uitdagingen tijdens de sluiting van kinderopvang en scholen was de communicatie met ouders. Ouders hadden veel vragen over de regels, de noodopvang en het digitale onderwijs. De opvangcentra en scholen moesten duidelijke informatie geven over hoe het onderwijs verder zou gaan en hoe ouders hun kinderen in de tussentijd konden ondersteunen.
Bijvoorbeeld, sommige ouders waren niet vertrouwd met digitale leerplatforms of wisten niet hoe ze hun kinderen konden helpen bij het uitvoeren van opdrachten. Daarom was het belangrijk dat de leerkrachten en opvangpersonen extra aandacht gaven aan de communicatie en het geven van duidelijke instructies.
Gevolgen voor kinderen
De sluiting van kinderopvangcentra en scholen had ook directe gevolgen voor kinderen. Voor jonge kinderen was het bijvoorbeeld belangrijk dat ze blijven in contact met andere kinderen en met pedagogisch personeel. Het afnemen van de sociale interactie kon een impact hebben op hun emotionele ontwikkeling en hun vermogen om te leren.
Daarnaast was er ook een risico op een vertraging in de leerontwikkeling, omdat het digitale onderwijs niet voor ieder kind even effectief was. Kinderen met lage digitale toegang of ouders die weinig tijd of middelen hadden om hen te ondersteunen, konden naregelde worden. Daarom was het belangrijk dat scholen en opvangcentra extra aandacht gaven aan het ondersteunen van deze kinderen, bijvoorbeeld door extra hulp via telefoon of door het verstrekken van digitale hulpmiddelen.
Conclusie
De maatregel om basisscholen en kinderopvangcentra te sluiten in de winter van 2020-2021 had een grote impact op kinderen, ouders en pedagogisch personeel. Hoewel jonge kinderen zelf niet direct een groter risico vormen op verspreiding van het virus, leidde de maatregel tot een vermindering van beweging in de samenleving en een verandering in de dagelijkse routine van gezinnen. De noodopvangsregeling was bedoeld om de werkdruk op ouders in cruciale beroepen te verlichten, maar had een beperkte toepassing.
Het kabinet en lokale overheden hadden extra aandacht besteed aan de communicatie, veiligheid en ondersteuning van kinderen en ouders. De maatregel benadrukte de rol van kinderopvang en scholen in de ontwikkeling van jonge kinderen en de noodzaak van een veilige en gestructureerde omgeving voor kinderen. De ervaring met deze maatregel gaf ook aan dat digitale onderwijsmethoden en noodopvangsystemen verder uitgebouwd moesten worden om beter voor te zijn op toekomstige crises.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
