Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
Voor ouders die werken en tegelijk hun kind in de kinderopvang hebben, is het belangrijk om duidelijkheid te krijgen over hoe vakantie en extra schoolvrije dagen behandeld worden. Dit betreft zowel de kosten als de beschikbaarheid van de opvang. Ook medewerkers in de kinderopvang, zoals kinderoppas of pedagogisch medewerkers, hebben rechten en regels die van toepassing zijn op hun vakantie. In deze artikel wordt ingegaan op hoe vakantie en extra dagen in de kinderopvang functioneren, wat ouders kunnen verwachten en hoe medewerkers hun rechten kunnen uitoefenen.
Vakantiedagen en extra schoolvrije dagen
In Nederland is het voor ouders gebruikelijk om hun kinderen in de kinderopvang te plaatsen, zowel gedurende de schooljaar als tijdens de schoolvakanties. Voor deze periodes bestaan verschillende vormen van opvang, zoals buitenschoolse opvang (BSO), kinderdagverblijf (KDV) en voorschoolse opvang (VSO). De vraag is hoe ouders hiermee omgaan als het om schoolvakanties gaat.
Buitenschoolse opvang (BSO)
De buitenschoolse opvang is een vorm van kinderopvang die beschikbaar is in de schoolvakanties en op studiedagen. Deze opvang is meestal ingesloten in het contract dat ouders afsluiten bij het inschrijven van hun kind. Echter, niet altijd zijn er direct beschikbare plaatsen beschikbaar, zodat ouders soms extra opvangdagen moeten aanvragen. Deze extra dagen zijn meestal niet ingesloten in het contract en worden apart in rekening gebracht.
Voor ouders die gebruik maken van de BSO, is het belangrijk om te weten dat:
- Schoolvakanties zijn ingesloten in het contract van buitenschoolse opvang. Dit betekent dat ouders deze dagen in principe niet extra hoeven te betalen.
- Studiedagen zijn ook ingesloten, zolang deze vallen op dagen die binnen het contract vallen.
- Extra opvangdagen kunnen worden aangevraagd via digitale portalen zoals de OuderApp. Deze dagen zijn meestal in rekening gebracht als ze buiten het contract vallen.
- Annuleren van extra opvangdagen is mogelijk, maar enkel uiterlijk 48 uur voor de aangevraagde datum.
Voor ouders die geen contract hebben afgesloten, maar tijdelijk gebruik willen maken van de buitenschoolse opvang, is incidentele opvang mogelijk. Dit is meestal onder voorwaarden en vereist contact met de afdeling kindplanning van de betreffende instelling.
Incidentele opvang
In gevallen waarin ouders tijdelijk extra opvang nodig hebben, is incidentele opvang mogelijk. Dit betreft bijvoorbeeld als ouders onverwacht verzuim hebben of als hun kind tijdelijk niet naar de gewone opvang kan. Incidentele opvang is meestal tijdelijk en vereist vooraf inschrijving. Deze vorm van opvang is niet ingesloten in het contract en wordt apart in rekening gebracht.
Kosten en wettelijke regels
Voor ouders die gebruik maken van kinderopvang, is het belangrijk om duidelijkheid te hebben over de kosten en de wettelijke regels die van toepassing zijn. Ook is het nuttig om te weten welke subsidies of toeslagen beschikbaar zijn.
Kinderopvangtoeslag
De kinderopvangtoeslag is een wettelijke toeslag die ouders kunnen aanvragen bij de Belastingdienst. Deze toeslag is beschikbaar voor kinderdagverblijf (KDV), buitenschoolse opvang (BSO), voorschoolse opvang (VSO) en peuteropvang (PSZ). De hoogte van de toeslag hangt af van het inkomen van de ouders en de verdeling van de werkuren.
- Voor KDV is er aanspraak tot maximaal 140% van de gewerkte uren van de minst werkende partner.
- Voor BSO is er aanspraak tot maximaal 70% van de gewerkte uren van de minst werkende partner.
Ouders die zelfstandig ondernemer zijn, student zijn of invalkracht werken, moeten extra documentatie leveren bij de Belastingdienst. Ze moeten kunnen aantonen dat de afgenomen uren nodig waren om hun werkzaamheden of studie te kunnen volhouden.
De facturatie van de kinderopvang is gebaseerd op een ‘gemiddeld aantal uren-systematiek’. Dit betekent dat de opvanguren en vakantieuren gemiddeld worden verdeeld over 12 maanden. Ouders krijgen zo een gelijkblijvende maandbedrag, ongeacht of het om een schoolweek of vakantiedag gaat.
Werkgeversverplichtingen en vakantie van medewerkers
Voor medewerkers in de kinderopvang, zoals pedagogisch medewerkers en kinderoppas, zijn er wettelijke regels en collectieve arbeidsovereenkomsten die bepalen hoe vakantie wordt behandeld.
Wettelijke vakantie
Volgens de CAO Kinderopvang, heeft een voltijdse medewerker recht op 144 uur vakantie per kalenderjaar. Dit is gelijk aan 18 dagen vakantie. Deze vakantie wordt betaald door de werkgever en moet binnen het kalenderjaar opgenomen worden. Nog niet opgenomen vakantie-uren vervallen op 1 juli van het jaar erna, tenzij er andere afspraken zijn gemaakt tussen werkgever en medewerker.
- Minstens 2 weken aaneengesloten vakantie moet de medewerker per kalenderjaar opnemen.
- 3 weken aaneengesloten vakantie kan worden aangevraagd, maar de werkgever is niet verplicht om dit mogelijk te maken. Echter, als het niet voor alle medewerkers mogelijk is, dan moet de werkgever zorgen dat iedereen binnen meerdere jaren een keer aan de beurt komt.
De werkgever bepaalt in overleg met de medewerker wanneer de vakantie begint en eindigt. Het is belangrijk dat deze afspraken vooraf worden gemaakt om de werkdruk in de instelling goed te verdelen.
Eind van arbeidsovereenkomst en overgebleven vakantie
Als de arbeidsovereenkomst van een medewerker eindigt, dan kan ze nog overgebleven vakantie-uren in overleg opnemen. Echter, dit hangt af van de bedrijfsomstandigheden en de beschikbaarheid in de instelling. Als de medewerker niet alle vakantie-uren heeft kunnen opnemen, dan betaalt de werkgever deze uren uit. Daarentegen, als de medewerker te veel vakantie-uren heeft genomen, trekt de werkgever de waarde van deze uren af van het salaris.
Vakantieopvang en praktijkuitdagingen
In de praktijk blijkt dat ouders vaak met uitdagingen te maken krijgen bij het regelen van kinderopvang tijdens vakantie. Dit is vooral het geval als beide ouders werken en er geen familie of andere hulpverleners beschikbaar zijn.
Vakantieopvang als oplossing
Voor ouders die geen contract hebben met buitenschoolse opvang, is het aanvragen van vakantieopvang een mogelijke oplossing. Deze opvang is meestal beschikbaar in de schoolvakanties en kan worden aangevraagd via de afdeling kindplanning van de instelling. Het is echter belangrijk om dit uiterlijk 6 weken van tevoren aan te vragen.
Voor ouders die gebruik maken van vakantieopvang is het goed om te weten dat:
- De opvang is meestal beschikbaar van 07:30 tot 18:30 uur.
- Extra opvangdagen kunnen apart worden aangevraagd, maar worden meestal apart in rekening gebracht.
- De betaling van de opvang kan achteraf worden verrekend met de Belastingdienst, indien het om vakantie- of studiedagen gaat.
Praktijkuitdagingen
Sommige ouders rapporteren dat het regelen van opvang tijdens vakantie lastig is, vooral als de buitenschoolse opvang niet open is of als er geen beschikbare plaatsen zijn. In dergelijke gevallen is het soms nodig om tijdelijke oplossingen te zoeken, zoals familiehulp of andere opvanginstellingen. Ook is het belangrijk om vroegtijdig te plannen en te vragen of er alternatieven zijn binnen de eigen organisatie of andere locaties.
Conclusie
Het regelen van kinderopvang tijdens schoolvakanties is voor veel ouders een uitdaging, maar er zijn meerdere opties beschikbaar. De buitenschoolse opvang biedt een betrouwbare en vaak ingesloten oplossing, maar het is belangrijk om rekening te houden met de regels en de beschikbaarheid. Voor ouders die geen contract hebben, is het aanvragen van vakantieopvang een mogelijke oplossing, maar dit vereist planning en vooraf inschrijving.
Voor medewerkers in de kinderopvang zijn er wettelijke regels die bepalen hoe vakantie wordt behandeld. Het is belangrijk dat zowel werkgever als medewerker in overleg treden om de vakantie-uren goed te plannen en te verdelen.
In de praktijk blijkt dat het regelen van kinderopvang tijdens vakantie niet altijd even makkelijk is, maar met de juiste voorbereiding en kennis van de beschikbare opties is het vaak mogelijk om een oplossing te vinden. Het is daarom verstandig om vroegtijdig te plannen en contact op te nemen met de kinderopvanginstelling voor meer informatie.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
