Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
Lezen en voorlezen zijn essentiële onderdelen van kinderopvang en vroeg kinderonderwijs. Zowel in de landelijke campagnes als in praktische activiteiten in de kinderopvang speelt het lezen van prentenboeken en het voorlezen een centrale rol. Deze activiteiten zijn niet enkel bedoeld om kinderen te vermaken, maar ook om hun taalontwikkeling te stimuleren, sociale vaardigheden te versterken en leren te ondersteunen op een speelse manier. In dit artikel wordt ingegaan op de rol van boeken in de kinderopvang, de voordelen van leesactiviteiten, en praktische toepassingen die kinderopvangcentra kunnen hanteren.
Leesactiviteiten in de kinderopvang
Lezen en voorlezen zijn onderdeel van de leesbevorderende activiteiten die regelmatig in kinderopvangcentra worden ingezet. Deze activiteiten richten zich vooral op jonge kinderen, zoals baby’s, peuters en kleuters, en vormen een natuurlijke uitbreiding van het speel- en ontwikkelingsproces. In de kinderopvang wordt er dagelijks voor gelezen, en daarnaast worden er gesprekken gevoerd over de inhoud van boeken. Dit helpt kinderen niet alleen met het begrijpen van verhalen, maar ook met het ontwikkelen van hun woordenschat en taalgebruik.
Stichting Lezen organiseert jaarlijks activiteiten zoals de Nationale Voorleesdagen en de landelijke BoekStartdag. Tijdens deze dagen ontvangen kinderen, ouders en opvoeders extra aandacht voor het belang van lezen en het gebruik van boeken in de opvoeding. Deze initiatieven worden vaak in samenwerking met bibliotheken en kinderopvangcentra georganiseerd. De Nationale Voorleesdagen vinden bijvoorbeeld meestal in januari plaats en richten zich op kinderen tot zes jaar. Tijdens deze weken wordt het Prentenboek van het Jaar centraal gestaan en wordt het voorlezen aan jonge kinderen uitgebreid benut als activiteit in de kinderopvang.
Voordelen van leesactiviteiten
Lezen en voorlezen hebben een aantal belangrijke voordelen voor jonge kinderen. Eerst en vooral draagt het bij aan de taalontwikkeling. Wanneer kinderen boeken horen, leren ze nieuwe woorden en leren ze hoe verhalen opgebouwd zijn. Ze ontwikkelen hun begrip van grammatica, betekenis en context. Bovendien wordt hun aandachtsspanning vergroot, doordat ze leren volgen hoe een verhaal zich ontwikkelt.
Daarnaast draagt lezen bij aan de sociale ontwikkeling. Kinderen leren over emoties, relaties en interacties door verhalen te horen. Ze leren hoe mensen met elkaar omgaan en hoe ze met problemen om kunnen gaan. Lezen kan ook helpen bij het opbouwen van een positieve band tussen kinderen en hun opvoeders of ouders, omdat het gezamenlijk lezen een moment van verbinding en aandacht creëert.
Een derde voordel is dat lezen helpt bij het ontwikkelen van leerstrategieën. Kinderen leren hoe ze informatie kunnen verwerken, hoe ze vragen kunnen stellen en hoe ze antwoorden kunnen geven. Deze vaardigheden zijn essentieel voor het later leren lezen en schrijven.
Praktische toepassingen in de kinderopvang
In de kinderopvang worden leesactiviteiten meestal op een speelse en betekenisvolle manier ingezet. Bijvoorbeeld, kinderopvangcentra werken vaak met een voorlees- en mediaplan, waarin regelmatig voorlezen centraal staat. Dit plan is meestal opbrengstgericht, wat betekent dat het gericht is op het behalen van specifieke ontwikkelingsdoelen voor kinderen. De activiteiten zijn vaak gericht op het stimuleren van taalontwikkeling, het oefenen van luisteren en het versterken van sociale vaardigheden.
Een veelgebruikte methode is het gebruik van prentenboeken, die kinderen visueel en auditief stimuleren. Prentenboeken zijn geschikt voor jonge kinderen, omdat ze meestal eenvoudige verhalen vertellen met veel illustraties. Deze illustraties helpen kinderen de verhalen beter te begrijpen en te onthouden. Bovendien kunnen prentenboeken gebruikt worden in combinatie met andere activiteiten, zoals het maken van handwerk, het spelen met symbolen en het leren van rijmpjes en versjes.
In sommige kinderopvangcentra wordt ook gewerkt met digitale prentenboeken. Deze boeken zijn een moderne variant op de traditionele prentenboeken en kunnen gebruikt worden op computers of tablets. Ze bieden extra mogelijkheden, zoals interactieve elementen en geluidseffecten. Echter, is het belangrijk om het gebruik van digitale media te balanceren met traditionele leesactiviteiten, om te voorkomen dat kinderen te veel tijd doorbrengen met schermen.
Leesbevorderende activiteiten voor op de groep
Naast het voorlezen van boeken worden er ook andere leesbevorderende activiteiten ingezet in de kinderopvang. Deze activiteiten zijn vaak gericht op het uitbreiden van de taalontwikkeling en het leren lezen. Bijvoorbeeld, kinderopvangcentra organiseren vaak activiteiten rondom het voorlezen, zoals het maken van een verhalenhoek, het spelen met letters en het leren van rijmpjes en versjes.
Een andere activiteit is het gebruik van speel- en voelboeken. Deze boeken zijn ontworpen voor jonge kinderen en bevatten materialen die kinderen kunnen voelen, zoals fluweel, ruw papier of glimmend papier. Deze boeken helpen kinderen om te leren hoe boeken aanvoelen en om te ontdekken wat er in een boek staat. Ze kunnen ook gebruikt worden om kinderen te leren hoe ze boeken kunnen openen, bladeren en sluiten.
Bij kinderopvangcentra worden ook vaak webinars georganiseerd om opvoeders en ouders te informeren over leesbevorderende activiteiten. Deze webinars geven tips over het voorlezen aan jonge kinderen en geven aan hoe ouders en opvoeders de taalontwikkeling van kinderen kunnen stimuleren. Een voorbeeld is het webinar "Leesplezier met je baby en dreumes: de leukste tips!", dat werd georganiseerd in aanloop naar de BoekStartdag.
Leesbevorderende activiteiten in combinatie met thema's
Leesbevorderende activiteiten kunnen ook gecombineerd worden met thema's, zoals dieren, natuur, kleuren en vormen. Deze thema's helpen kinderen om boeken en verhalen beter te begrijpen en te onthouden. Bijvoorbeeld, een thema over dieren kan gebruikt worden om kinderen te leren over verschillende soorten dieren, hun kenmerken en hun leefomgeving. Dit kan gedaan worden door boeken te lezen over dieren, door te spelen met dierenpoppen en door te maken van dierenhandwerk.
Een ander thema is het leren van vormen en kleuren. Dit kan gedaan worden door boeken te lezen over vormen en kleuren, door te spelen met vormen en kleuren en door te maken van vormen- en kleurhandwerk. Deze activiteiten helpen kinderen om te leren hoe vormen en kleuren eruit zien en hoe ze gebruikt kunnen worden in het dagelijks leven.
Leesbevorderende activiteiten en digitale media
Naast boeken en thema's worden er ook digitale media gebruikt in leesbevorderende activiteiten. Deze media zijn een moderne aanvulling op traditionele leesactiviteiten en kunnen gebruikt worden om kinderen te stimuleren. Bijvoorbeeld, kinderopvangcentra gebruiken vaak filmpjes en animaties om kinderen te leren over boeken en verhalen. Deze media kunnen gebruikt worden om kinderen te leren hoe verhalen opgebouwd zijn en hoe ze kunnen luisteren naar verhalen.
Een ander voorbeeld is het gebruik van doorklikpagina's en links naar websites. Deze pagina's en links helpen ouders en opvoeders om meer te leren over leesbevorderende activiteiten en om te vinden waar ze boeken kunnen kopen of lenen. Deze pagina's en links kunnen ook gebruikt worden om ouders en opvoeders te informeren over de voordelen van lezen en voorlezen.
Leesbevorderende activiteiten en boeken in de kinderopvang
In de kinderopvang wordt er vaak gewerkt met een lijst van boeken die geschikt zijn voor jonge kinderen. Deze lijst bevat boeken die geschikt zijn voor baby’s, peuters en kleuters. De boeken zijn vaak gekozen op basis van hun inhoud, illustraties en taalgebruik. Ze zijn ontworpen om kinderen te stimuleren en te ondersteunen in hun ontwikkeling.
Een voorbeeld is het gebruik van boeken van auteurs en illustratoren zoals Linne Bie, Guido van Genechten, Hans en Monique Hagen en Marit Törnqvist, Dick Bruna, Myrian en Tibor Gergely, Mies van Hout, David Ellwand, Mem Fox en Helen Oxenbury, Elly van der Linden en Marianna van Tuinen, Chris Haughton, Kathleen Amant, Fiona Land, en Annemie Berebrouckx. Deze boeken zijn geschikt voor jonge kinderen en worden vaak gebruikt in leesbevorderende activiteiten.
Een ander voorbeeld is het gebruik van boeken die speciaal ontworpen zijn voor jonge kinderen, zoals "Kindje hier, kindje daar, allemaal kindjes bij elkaar", "Tien vingertjes en tien teentjes", "Baby's eerste speel- en voelboek", en "Mooie rijmpjes en versjes uit de oude doos". Deze boeken zijn ontworpen om kinderen te leren over hun lichaam, hun omgeving en hun emoties.
Conclusie
Lezen en voorlezen zijn essentiële onderdelen van kinderopvang en vroeg kinderonderwijs. Ze dragen bij aan de taalontwikkeling, de sociale ontwikkeling en de leerstrategieën van jonge kinderen. In de kinderopvang worden leesactiviteiten meestal op een speelse en betekenisvolle manier ingezet, zoals het voorlezen van boeken, het werken met prentenboeken en het organiseren van leesbevorderende activiteiten. Deze activiteiten zijn vaak gericht op het stimuleren van taalontwikkeling, het oefenen van luisteren en het versterken van sociale vaardigheden. Bovendien worden er ook digitale media gebruikt in leesbevorderende activiteiten, zoals filmpjes, animaties en links naar websites. Deze media helpen ouders en opvoeders om meer te leren over leesbevorderende activiteiten en om te vinden waar ze boeken kunnen kopen of lenen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
