Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
De kosten die ouders maken voor kinderopvang zijn een belangrijk onderdeel van de huishoudelijke uitgaven en hebben een directe invloed op de financiële planning. In Nederland zijn er regelingen om ouders hierin te ondersteunen. Tot voor kort was het mogelijk om kinderopvangkosten fiscaal aftrekbaar te maken van de inkomstenbelasting. In de afgelopen jaren zijn echter belangrijke veranderingen doorgevoerd die ouders, werkenden en zelfstandigen moeten kennen.
In deze artikel geef je een overzicht van de huidige regels rondom kinderopvangkosten en fiscale aftrekbaarheid. We leggen uit welke vormen van opvang in aanmerking komen, wat de rol is van de kinderopvangtoeslag, en hoe ouders deze regelingen kunnen gebruiken om hun kosten te verlagen. Het artikel is bedoeld voor ouders, verpleegkundigen, opvangverantwoordelijken en andere professionals die betrokken zijn bij kinderopvang.
Kinderopvangkosten zijn niet meer fiscaal aftrekbaar
Sinds 2021 zijn kinderopvangkosten niet langer fiscaal aftrekbaar van de inkomstenbelasting. Dat betekent dat ouders deze kosten niet meer kunnen aangeven bij het invullen van hun belastingaangifte en dat ze hier geen belastingteruggave op kunnen krijgen. Dit maakt een eind aan de oude regeling waarbij ouders een percentage terugkregen van hun kinderopvanguitgaven.
Een aantal bronnen benadrukt dat ouders nu moeten aandragen op de kinderopvangtoeslag als compensatie voor de kosten van kinderopvang. Deze toeslag is niet automatisch toegewezen, maar moet expliciet worden aangevraagd bij de Belastingdienst. De hoogte van de toeslag hangt af van het inkomen van het gezin, het aantal uren opvang en het type opvang waarbij het kind opgenomen is.
Welke vormen van kinderopvang komen in aanmerking?
Niet alle vormen van kinderopvang zijn hetzelfde qua regelgeving. Voor sommige vormen is er wel een mogelijkheid om deel te nemen aan de kinderopvangtoeslag, terwijl andere vormen hier buiten vallen. Hieronder geef je een overzicht van de meest voorkomende vormen van kinderopvang en hun fiscale status.
Kinderdagverblijf
Een kinderdagverblijf is een van de meest gebruikte vormen van kinderopvang in Nederland. De kosten voor een kinderdagverblijf zijn in principe niet fiscaal aftrekbaar, maar ouders kunnen wel in aanmerking komen voor de kinderopvangtoeslag. Voor deze toeslag moet het kind opgenomen zijn in een kinderdagverblijf dat geregistreerd staat in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK).
Buitenschoolse opvang (BSO)
De buitenschoolse opvang is bedoeld voor kinderen die al een plek hebben in een kinderdagverblijf, maar extra opvang nodig hebben voor en na schooltijd of tijdens schoolvakanties. Ook deze vorm van opvang is niet fiscaal aftrekbaar, maar valt onder de kinderopvangtoeslag. Net zoals bij kinderdagverblijven moet de BSO geregistreerd zijn in het LRK om in aanmerking te komen.
Gastouderopvang
Gastouderopvang is een vorm van tijdelijke opvang waarbij ouders via een gastouderbureau tijdelijk opvang krijgen van hun kind. De kosten voor gastouderopvang zijn niet fiscaal aftrekbaar, maar kunnen wel deel uitmaken van de kinderopvangtoeslag. Hierbij moet het gastouderbureau geregistreerd zijn bij de overheid, en moet het kind jonger zijn dan 14 jaar (of in bepaalde gevallen jonger dan 21 jaar bij een zware handicap).
Particuliere opvang
Particuliere opvang zoals oppas aan huis of au pair is in principe niet fiscaal aftrekbaar en valt ook niet onder de kinderopvangtoeslag. Wel zijn er uitzonderingen mogelijk als de opvang geregistreerd is bij de gemeente en aan bepaalde voorwaarden voldoet. In de praktijk is dit echter zeldzaam.
Peuterspeelzaal
De peuterspeelzaal is een informele vorm van opvang waarbij ouders meedoen in de opvang van hun kind. De kosten voor een peuterspeelzaal zijn niet fiscaal aftrekbaar, maar ouders kunnen wel aangeven dat ze gebruikmaken van deze vorm van opvang bij de aanvraag voor kinderopvangtoeslag.
Kinderopvangtoeslag: Hoe werkt het?
De kinderopvangtoeslag is een regeling die in de plaats is gekomen van de oude fiscale aftrekbaarheid. Deze toeslag is bedoeld om ouders te helpen met de kosten van kinderopvang. De regeling is beschikbaar voor zowel werknemers als zelfstandigen en is ook toepasbaar op gezinnen waarin één ouder werkt of studeert.
Voorwaarden voor de kinderopvangtoeslag
Om in aanmerking te komen voor de kinderopvangtoeslag, moeten ouders aan een aantal voorwaarden voldoen:
- Het kind moet jonger zijn dan 14 jaar (bij zware handicap tot maximaal 21 jaar).
- Het kind moet opgenomen zijn in een geregistreerde vorm van kinderopvang.
- De ouder moet werken of studeer.
- De ouders moeten het aantal uren opvang aanvragen dat nodig is voor hun werk- of studietijdsplanning.
Hoeveel krijg je terug?
De hoogte van de kinderopvangtoeslag hangt af van het inkomen van het gezin en het aantal uren opvang. Voor inkomstenjaar 2024 is het maximumbedrag dat een gezin terug kan krijgen per dag en per kind:
- 10,25 euro voor kinderdagverblijf.
- 9,12 euro voor buitenschoolse opvang.
De Belastingdienst vergoedt in de meeste gevallen tussen 33% en 96% van de kosten. Hoe lager het inkomen, hoe hoger de vergoeding.
Hoe aanvragen?
De kinderopvangtoeslag moet expliciet worden aangevraagd bij de Belastingdienst. Ouders kunnen dit doen via de Belastingdienst-app of via de Belastingaangifte. Het is belangrijk om de juiste documentatie te hebben, zoals een bevestiging van de opvanginstelling en een overzicht van de kosten.
Maximaal terug te krijgen bedrag
Er is een maximumbedrag dat ouders via de kinderopvangtoeslag terug kunnen krijgen. Voor inkomstenjaar 2024 zijn dit:
- Maximaal 16,40 euro per dag en per kind voor de opvang.
- Maximaal 10,25 euro voor kinderdagverblijf.
- Maximaal 9,12 euro voor buitenschoolse opvang.
Ouders kunnen dit maximumbedrag gebruiken als een soort "salarisverhoging" om de opvangkosten te dekken. Het is belangrijk om te weten dat de Belastingdienst geen vergoeding uitkeert voor kosten die boven dit maximum zitten. Als de werkelijke kosten hoger zijn, wordt het maximumbedrag verstrekt, niet de werkelijke kosten.
Belastingvoordeel: 45% terug
Tot voor kort was het mogelijk om 45% van de kinderopvangkosten terug te krijgen als belastingvermindering. Dit betekende dat ouders maximaal 45% van hun kinderopvanguitgaven als belastingvermindering konden opnemen. Deze regeling is echter opgeheven, en is nu vervangen door de kinderopvangtoeslag.
In 2023 was het maximumbedrag dat ouders terug konden krijgen:
- 7,06 euro per dag en per kind.
- 15,70 euro per dag en per kind voor 2023.
- 16,40 euro per dag en per kind voor 2024.
Ouders die in 2023 of 2024 een belastingaangifte hebben ingevuld, kunnen deze regeling gebruiken om hun belastingteruggave te verhogen. Het is echter belangrijk om te weten dat deze regeling niet langer geldt voor toekomstige inkomstenjaren.
Belastingaangifte: Waar invullen?
Voor ouders die gebruik maken van de kinderopvangtoeslag, is het belangrijk om te weten waar ze het bedrag moeten invullen op hun belastingfiche. Voor inkomstenjaar 2024 geldt dat de uitgaven voor kinderopvang in Vak X, Rubriek B, code 1384-71 opgenomen moeten worden. Het bedrag dat ingevuld wordt, is gelijk aan het aantal dagen opvang vermenigvuldigd met het betaalde bedrag, met een maximum van 16,40 euro per dag en per kind.
Belastingen bij kinderopvangorganisaties
Niet alleen ouders zijn beïnvloed door de regelingen rondom kinderopvang en belastingen, ook de organisaties die kinderopvang aanbieden moeten rekening houden met belastingvoorschriften. Voor maatschappelijke kinderopvangorganisaties zijn er drie belangrijke belastingen:
Vennootschapsbelasting (Vpb): Ondanks dat veel organisaties als stichting opgericht zijn, kunnen ze toch Vpb-plichtig zijn als er sprake is van een onderneming. Dit geldt met name als er concurrentie is en een winststreven aanwezig is.
Omzetbelasting: Bij in- en uitleen van personeel en zzp’ers is omzetbelasting van toepassing. Het is belangrijk om hier goed rekening mee te houden om straffen te voorkomen.
Loonbelasting: Zowel voor personeel als voor vrijwilligers is loonbelasting van toepassing. Het is belangrijk om te weten welke regels van toepassing zijn voor vrijwilligers.
Conclusie
De regelingen rondom kinderopvangkosten en belastingen zijn in de afgelopen jaren veranderd. Kinderopvangkosten zijn sinds 2021 niet langer fiscaal aftrekbaar van de inkomstenbelasting. In plaats daarvan is er de kinderopvangtoeslag gekomen, die ouders kunnen gebruiken om de kosten van kinderopvang te verlagen.
Het is belangrijk om te weten welke vormen van kinderopvang in aanmerking komen voor de toeslag en welke voorwaarden gelden. Ook is het belangrijk om te weten hoe het maximumbedrag is gesteld en hoe ouders deze regeling kunnen gebruiken bij het invullen van hun belastingaangifte.
Ouders, verpleegkundigen en professionals die betrokken zijn bij kinderopvang moeten deze regelingen goed begrijpen om ervoor te zorgen dat ze de juiste steun kunnen krijgen. Door het gebruik van de kinderopvangtoeslag kunnen ouders de financiële druk van kinderopvang verminderen en hun budget beter beheren.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
