Reizen met Peutertjes: Tips voor een Geslaagde Vakantie
juni 17, 2025
Gaatjes, ook wel cariës genoemd, komen helaas vaak voor bij kinderen. Omdat het glazuur van melktanden zachter is dan dat van volwassen tanden, zijn kinderen er sneller vatbaar voor. Een goede mondhygiëne en het beperken van suikerinname zijn essentieel om de ontwikkeling van gaatjes te voorkomen. Dit artikel biedt een overzicht van de oorzaken, symptomen, preventie en behandeling van gaatjes bij kinderen, specifiek gericht op de leeftijd van twee jaar en daarboven.
Hoe Ontstaan Gaatjes bij Kinderen?
Gaatjes ontstaan door de interactie tussen bacteriën in de mond, suikers uit voeding en dranken, en de gevoeligheid van het tandglazuur. Bacteriën vormen tandplak, een plakkerige substantie op de tanden. Wanneer deze tandplak in contact komt met suikers, produceert het zuren die het tandglazuur aantasten. Dit proces leidt tot de vorming van een gaatje. Herhaalde blootstelling aan suikers, bijvoorbeeld door frequent eten en drinken, versnelt dit proces.
Symptomen van Gaatjes bij Kinderen
Verschillende signalen kunnen wijzen op de aanwezigheid van een gaatje bij een kind. Aanhoudende pijn aan de tanden of kiezen, gevoelige tanden, en een slechte adem zijn veelvoorkomende symptomen. Visueel kunnen gaatjes zich uiten als witte, kalkachtige plekjes of donkere vlekken op de tanden. Soms is een gaatje pas zichtbaar wanneer het al verder gevorderd is.
Preventie van Gaatjes: Een Gezonde Start
Preventie is cruciaal bij de behandeling van gaatjes bij kinderen. Een aantal maatregelen kunnen de kans op het ontstaan van gaatjes aanzienlijk verminderen:
- Tandenpoetsen: Begin met tandenpoetsen zodra de eerste tandjes doorkomen. Gebruik een kindertandenborstel met zachte haren en een fluoridehoudende tandpasta. Voor kinderen van 2 tot 6 jaar wordt een tandpasta met 1000 ppm fluoride aanbevolen, terwijl kinderen ouder dan 6 jaar een tandpasta met 1450 ppm fluoride kunnen gebruiken. Poets de binnen-, buiten- en bovenkant van de tanden en vergeet de achterkant van de laatste kiezen niet. Laat het kind de tandpasta uitspugen, maar spoel niet na met water, zodat de fluoride zijn werk kan blijven doen. Omdat kinderen tot tien jaar vaak niet in staat zijn hun gebit zelf goed schoon te houden, is het belangrijk dat ouders tot die leeftijd meepoetsen.
- Beperk Suikerinname: Beperk het aantal eet- en drinkmomenten per dag tot maximaal zeven. Vermijd suikerrijke snacks en dranken zoveel mogelijk. Water is de beste dorstlesser. Het geven van een fles met melk of vruchtensap voor het slapengaan moet worden vermeden, omdat de suikers dan langdurig in contact blijven met de tanden.
- Regelmatige Controle: Bezoek regelmatig de tandarts of mondhygiënist voor controle en professionele reiniging. Kinderen hebben recht op gratis tandzorg via de basisverzekering, maar slechts 25% van de kinderen maakt hier gebruik van. Regelmatige controles zijn belangrijk om problemen vroegtijdig te signaleren en te behandelen.
- Fluoride: Fluoride versterkt het tandglazuur en helpt gaatjes voorkomen. Gebruik fluoride tandpasta en overweeg eventueel een fluoridebehandeling bij de tandarts.
Behandeling van Gaatjes in het Melkgebit
Niet alle gaatjes in het melkgebit hoeven direct gevuld te worden. Soms is een gaatje klein en kan het worden afgesloten met een laagje fluoridegel of -lak. Als het gaatje groter is of pijn veroorzaakt, zal de tandarts het aangetaste materiaal verwijderen en een vulling aanbrengen.
De tandarts kan de ’tell-show-do methode’ gebruiken om de behandeling zo prettig mogelijk te maken voor het kind. Hierbij worden de verschillende fasen van de behandeling aangekondigd, getoond en vervolgens uitgevoerd.
Voorbereiding op een Behandeling
Het is belangrijk om je kind goed voor te bereiden op een eventuele behandeling. Leg op een rustig moment uit dat de tand of kies ‘ziek’ is en dat de tandarts deze beter wil maken. Laat de tandarts zelf uitleggen wat er gaat gebeuren. Vermijd dreigende of bestraffende taal en beloof geen onrealistische dingen. Blijf kalm en ondersteun je kind tijdens de behandeling.
Zuigflescariës: Een Specifiek Risico
Zuigflescariës is een vorm van tandbederf die specifiek voorkomt bij jonge kinderen die langdurig uit een fles of anti-lekbeker drinken, vooral wanneer de fles gevuld is met suikerrijke dranken. Om dit te voorkomen, is het belangrijk om kinderen rond de 9 maanden te leren drinken uit een gewone beker en het gebruik van flessen te beperken.
Wanneer naar de Tandarts?
Maak direct een afspraak bij de tandarts als je vermoedt dat je kind een gaatje heeft. Ook bij aanhoudende pijn, gevoelige tanden, of opvallende plekjes op de tanden is een bezoek aan de tandarts raadzaam. Een zwelling ter hoogte van het tandvlees of een dikke kaak kan wijzen op een ontsteking en vereist onmiddellijke aandacht.
Wat te Doen bij Pijn?
Als je kind pijn heeft door een gaatje, kun je tijdelijk wat tandpasta op de aangetaste tand smeren voor het slapengaan. Dit kan de pijn enigszins verlichten, maar het is geen vervanging voor een behandeling door de tandarts.
De Rol van de Mondhygiënist
Een bezoek aan de mondhygiënist is ook voor kinderen aan te raden. De mondhygiënist kan het gebit professioneel reinigen, advies geven over mondhygiëne en eventuele problemen vroegtijdig signaleren. Bezoeken aan de mondhygiënist worden tot 18 jaar volledig vergoed vanuit de basis zorgverzekering.
Gaatjes Vullen: Is het Altijd Noodzakelijk?
De beslissing om een gaatje te vullen hangt af van de grootte en locatie van het gaatje, en van de verwachting wanneer de tand gewisseld zal worden. Soms is een gaatje zo klein dat het niet direct gevuld hoeft te worden, vooral als de tand binnenkort vervangen wordt. De tandarts zal altijd een passend advies geven over voeding en poetsen, en eventueel een fluoridebehandeling of een kiezenlak aanbrengen.
Ondersteuning en Liefde
Het is belangrijk om je kind te ondersteunen en liefde te geven tijdens de behandeling. Toon complimenten bij elke stap, hoe klein ook, en sta erbij stil dat behandelingen niet altijd in één keer lukken.
Conclusie
Gaatjes zijn een veelvoorkomend probleem bij kinderen, maar met de juiste preventieve maatregelen en een regelmatige controle door de tandarts of mondhygiënist kunnen ze effectief worden voorkomen of behandeld. Een goede mondhygiëne, het beperken van suikerinname en een positieve benadering van de tandartsbezoek zijn essentieel voor een gezond gebit bij kinderen.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
