Kinderopvang in Nederland: Uitdagingen, kosten en toekomstplannen
juli 20, 2025
In Nederland betalen ouders een zogenaamde eigen bijdrage aan kinderopvang, naast de vergoedingen die ze ontvangen via de kinderopvangtoeslag. Deze eigen bijdrage is een belangrijk onderdeel van de totale kosten van kinderopvang en varieert afhankelijk van het inkomen van de ouders, het aantal kinderen in opvang en de soort opvang. Deze artikelen geeft een overzicht van hoe de eigen bijdrage zich opstelt, hoeveel ouders in 2023 gemiddeld zelf betaalden, en welke factoren bepalen hoe hoog deze bijdrage is.
Wat is de eigen bijdrage?
De eigen bijdrage is het deel van de kinderopvangkosten dat ouders zelf moeten betalen, na aftrek van de kinderopvangtoeslag. De kinderopvangtoeslag vergoedt een deel van de kosten, op basis van het aantal uren dat het kind in opvang is en het maximum uurtarief dat de overheid per opvangvorm vaststelt. Als de opvanginstelling een hoger tarief berekent dan dit maximum, dan moet de ouders ook daarvoor extra betalen.
De eigen bijdrage is dus het verschil tussen de werkelijke kosten en de vergoeding via de kinderopvangtoeslag. Deze bijdrage is afhankelijk van het inkomen van de ouders: hoe hoger het inkomen, hoe lager de toeslag, en dus hoe hoger de eigen bijdrage.
In 2023 betaalden ouders gemiddeld 3.210 euro aan eigen bijdrage voor kinderopvang, volgens het CBS. Dit bedrag is samengesteld uit twee onderdelen:
- 2.690 euro was de eigen bijdrage volgens de vastgestelde maximum uurprijs.
- 520 euro extra werd betaald omdat de uurtarieven hoger waren dan het gemaximeerde tarief.
Deze 520 euro extra betalen driekwart van de ouders, omdat de opvanginstellingen in 2023 vaak hogere tarieven berekenden dan het maximum tarief dat de overheid vergoed.
Hoe werkt de kinderopvangtoeslag?
De kinderopvangtoeslag is een tegemoetkoming van de overheid aan ouders die werken of een opleiding, inburgeringscursus of traject naar werk volgen. Deze toeslag vergoedt een deel van de kinderopvangkosten en is opgenomen in de Algemene Verzekeringswet. De toeslag is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de financiële lasten van kinderopvang, zodat zij hun werk of opleiding kunnen voortzetten.
De vergoeding hangt af van het inkomen van de ouders, het aantal kinderen in opvang en de soort opvang. In 2023 kregen ouders gemiddeld 64 procent van de totale opvangkosten vergoed, wat neerkwam op 5.740 euro. De resterende 36 procent moesten ouders zelf betalen, wat de eigen bijdrage vormde.
De maximale uurtarieven die worden vergoed per opvangvorm zijn als volgt:
| Opvangvorm | Maximum uurtarief 2025 |
|---|---|
| Kinderdagopvang | €10,71 per uur |
| Buitenschoolse opvang (BSO) | €9,52 per uur |
| Gastouderopvang | €8,10 per uur |
Als een opvanginstelling een hoger tarief berekent dan deze maximale bedragen, wordt het extra gedeelte niet vergoed. Dit betekent dat ouders in die gevallen extra moeten betalen, wat bijdraagt aan hun eigen bijdrage.
Hoeveel is de eigen bijdrage afhankelijk van het aantal kinderen?
De eigen bijdrage varieert ook afhankelijk van het aantal kinderen dat in opvang is. In 2023 betaalden ouders met één kind gemiddeld 2.350 euro aan eigen bijdrage, terwijl ouders met twee kinderen gemiddeld 4.110 euro zelf moesten betalen. Ouders met drie of meer kinderen betaalden gemiddeld 5.390 euro aan eigen bijdrage.
| Aantal kinderen in opvang | Gemiddelde eigen bijdrage in 2023 (euro) |
|---|---|
| 1 kind | 2.350 |
| 2 kinderen | 4.110 |
| 3 of meer kinderen | 5.390 |
De totale kosten van kinderopvang in 2023 bedroegen gemiddeld 8.950 euro per gezin. Van dat bedrag kreeg 64 procent vergoed via de kinderopvangtoeslag. Dit betekent dat ouders met één kind in opvang gemiddeld 6.130 euro per jaar betaalden, ouders met twee kinderen gemiddeld 11.760 euro, en ouders met drie of meer kinderen gemiddeld 16.580 euro.
De vergoeding via de kinderopvangtoeslag neemt toe naarmate ouders meer kinderen in opvang hebben. Dit komt vooral tot uitdrukking bij ouders met een inkomen boven de 26.945 euro, die in 2023 relatief meer vergoeding kregen voor het tweede en volgende kind in opvang.
Welke factoren bepalen de hoogte van de eigen bijdrage?
De eigen bijdrage wordt bepaald door meerdere factoren:
- Het inkomen van de ouders: Hoe hoger het inkomen, hoe lager de kinderopvangtoeslag, en dus hoe hoger de eigen bijdrage.
- Het aantal kinderen in opvang: Ouders met meerdere kinderen krijgen vaak een hogere toeslag, wat de eigen bijdrage kan verlagen.
- De soort opvang: De maximum uurtarieven per opvangvorm verschillen, wat invloed heeft op de vergoeding.
- De uurtarieven van de opvanginstelling: Als de instelling hogere tarieven berekent dan het maximum, dan moet de ouders extra betalen.
- Het aantal uren opvang per maand: De toeslag wordt berekend op maximaal 230 uren per maand per kind. Als ouders minder uren nodig hebben, wordt de toeslag aangepast.
De 230 uren per maand is het maximum aantal uren dat per kind vergoed kan worden. Dit aantal is sinds 2023 vastgesteld en is onafhankelijk van het aantal uren dat ouders werken of de duur van hun opleiding. Als ouders minder uren nodig hebben, kan het overschot op de 230 uren worden opgespaard voor later in het jaar, maar alleen als het gebruik van die uren voor re-integratie, studie of inburgering noodzakelijk is.
Wat zijn de voorwaarden voor kinderopvangtoeslag?
Om recht te hebben op kinderopvangtoeslag, moeten ouders aan bepaalde voorwaarden voldoen:
- Beide ouders moeten werken, of één ouder moet werken en de andere moet een opleiding, inburgeringscursus of traject naar werk volgen.
- Het kind en de ouders moeten op hetzelfde adres wonen en ingeschreven staan bij de gemeente.
- Het kind moet in een kinderopvang vorm opgenomen zijn die voldoet aan de eisen van de Wet kinderopvang.
- Een deel van de kosten moet zelf worden betaald, namelijk de verplichte eigen bijdrage.
Ouders kunnen een proefberekening doen via de Belastingdienst om te zien of ze recht hebben op kinderopvangtoeslag en hoeveel ze er van kunnen krijgen. De toeslag wordt automatisch uitgekeerd als ouders aanvragen via de Belastingdienst, mits ze aan de voorwaarden voldoen.
Wanneer is de eigen bijdrage hoger dan het maximum?
De eigen bijdrage kan hoger zijn dan het maximum als de opvanginstelling een hoger tarief berekent dan het maximum uurtarief dat de overheid vergoed. In 2023 betaalden bijna driekwart van de ouders extra, omdat de uurtarieven hoger waren dan het maximum. Dit betekent dat ouders in die gevallen niet alleen de verplichte eigen bijdrage moesten betalen, maar ook extra kosten voor het gedeelte van de opvang dat boven het maximum lag.
Deze extra kosten worden niet vergoed via de kinderopvangtoeslag en vormen een extra financiële last voor ouders. Voor ouders met een lager inkomen kan dit extra zwaar wegen, omdat hun toeslag al relatief laag is.
Wat is de rol van de gemeente in de financiering van kinderopvang?
In sommige gevallen betaalt de gemeente (een deel van) de kosten van de kinderopvang. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij kinderen die risico lopen op een taalachterstand, of bij gezinnen die niet in aanmerking komen voor kinderopvangtoeslag. In dergelijke gevallen kan de gemeente een gesubsidieerd peuteraanbod of een voorschoolse educatie bieden.
De gemeente maakt hierover afspraken met de opvanginstellingen. Dit betekent dat ouders in sommige gevallen minder of geen eigen bijdrage hoeven te betalen, afhankelijk van de situatie van het kind en het gezin.
Wat zijn de verwachtingen voor de toekomstige kosten van kinderopvang?
Volgens de Rijksfinanciën worden de kosten van kinderopvang in de toekomst grotendeels beïnvloed door het nieuwe financieringsstelsel dat in 2027 wordt ingevoerd. Dit stelsel heeft tot doel de kosten van kinderopvang meer aan de markt te laten hangen, wat mogelijk leidt tot hogere uurtarieven.
Daarnaast wordt verwacht dat de ontvangst van kinderopvangtoeslag in de komende jaren iets afneemt, vanwege een daling in het aantal terugvorderingen. Tegelijkertijd wordt het aantal uren dat ouders werken in de komende jaren vrijwel stabiel gehouden.
De werkgeversbijdrage aan kinderopvang, die een vast percentage van de totale loonsom is, wordt verwacht licht te stijgen. Dit betekent dat de overheid in de toekomst iets meer subsidie zal geven aan de financiering van kinderopvang.
Conclusie
De eigen bijdrage aan kinderopvang is een belangrijk onderdeel van de totale kosten voor ouders in Nederland. Deze bijdrage varieert afhankelijk van het inkomen, het aantal kinderen en de soort opvang. In 2023 betaalden ouders gemiddeld 3.210 euro aan eigen bijdrage, waarvan 2.690 euro volgens het maximum uurtarief en 520 euro extra vanwege hogere uurtarieven dan het maximum. Driekwart van de ouders betaalde meer dan het maximum, wat extra financiële druk kan betekenen, vooral voor gezinnen met een lager inkomen.
De kinderopvangtoeslag is bedoeld om ouders te ondersteunen bij de kosten van kinderopvang en is afhankelijk van het aantal uren, het inkomen en het aantal kinderen. De toeslag wordt automatisch uitgekeerd als ouders aan de voorwaarden voldoen. In sommige gevallen kan de gemeente ook een rol spelen in de financiering van kinderopvang, bijvoorbeeld voor kinderen die risico lopen op een taalachterstand.
De toekomstige kosten van kinderopvang worden beïnvloed door het nieuwe financieringsstelsel dat in 2027 wordt ingevoerd. Dit stelsel kan leiden tot hogere uurtarieven en dus een hogere eigen bijdrage voor ouders. Het is daarom belangrijk dat ouders zich informeren over de beschikbare subsidies en toeslagen, en dat ze rekening houden met de mogelijkheid van extra kosten.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
