Flauwvallen bij Kinderen: Oorzaken, Herkenning en Wanneer naar de Huisarts

Flauwvallen, ook wel syncope of collaps genoemd, komt voor bij kinderen en kan voor ouders en verzorgers zorgwekkend zijn. Het is een tijdelijk bewustzijnsverlies door een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen. Ongeveer één op de vijf kinderen ervaart duizeligheidsklachten, en flauwvallen zelf is een relatief veelvoorkomend verschijnsel. Dit artikel biedt een overzicht van de mogelijke oorzaken, symptomen, en de juiste aanpak bij flauwvallen bij kinderen, gebaseerd op beschikbare informatie.

Wat Gebeurt er bij Flauwvallen?

Flauwvallen treedt op wanneer de bloeddruk plotseling daalt, waardoor er onvoldoende bloed naar de hersenen stroomt. Het lichaam reageert hierop door het bewustzijn te verliezen. Dit is in feite een beschermingsmechanisme; zodra het kind ligt, kan het bloed gemakkelijker naar de hersenen stromen. Een flauwte duurt meestal slechts enkele minuten en het kind komt over het algemeen snel weer bij bewustzijn. Het is belangrijk te weten dat flauwvallen vaak onschuldig is, maar in sommige gevallen kan het wijzen op een onderliggend probleem.

Mogelijke Oorzaken van Flauwvallen

Er zijn diverse oorzaken die flauwvallen bij kinderen kunnen veroorzaken. De meest voorkomende oorzaken zijn onder andere:

• Lage bloeddruk: Een te lage bloeddruk kan leiden tot een verminderde bloedtoevoer naar de hersenen.
• Onvoldoende voeding of hydratatie: Te weinig eten of drinken kan de bloedsuikerspiegel verlagen en flauwvallen veroorzaken.
• Oververmoeidheid: Vermoeidheid kan de bloeddruk beïnvloeden en het risico op flauwvallen vergroten.
• Stress en emotionele schokken: Intense emoties zoals pijn, angst of verdriet kunnen een flauwte uitlokken.
• Snel opstaan: Plotseling opstaan, vooral na lang zitten of liggen, kan leiden tot een tijdelijke daling van de bloeddruk.
• Warmte en benauwdheid: Een warme en benauwde omgeving kan de bloedvaten verwijden, waardoor de bloeddruk daalt.
• Emotionele problemen: Spanningen met ouders of klasgenoten kunnen bij sommige kinderen leiden tot flauwvallen als uiting van een onverwerkt emotioneel probleem.
• Medische oorzaken: In zeldzame gevallen kunnen hartproblemen, stofwisselingsziekten of neurologische aandoeningen een oorzaak zijn van flauwvallen.

Bij meisjes in de puberteit kan flauwvallen ook voorkomen als gevolg van te weinig eten of pogingen om af te vallen, wat kan leiden tot een te lage bloedsuikerspiegel.

Symptomen die een Flauwte kunnen Voorspellen

Het is niet altijd mogelijk om een flauwte te voorkomen, maar het herkennen van de symptomen kan helpen om maatregelen te nemen. Mogelijke signalen die aangeven dat een kind op het punt staat flauw te vallen, zijn:

• Misselijkheid
• Zweten
• Gapen
• Bleek gezicht
• Licht gevoel in het hoofd
• Duizeligheid
• Zoemen in de oren
• Wazig zien of zwarte vlekken voor de ogen
• Een gevoel van onheil
• Gedempte geluiden

Sommige kinderen voelen een flauwte aankomen en kunnen aangeven dat ze zich niet goed voelen.

Wat te Doen als een Kind Flauwvalt?

Wanneer een kind flauwvalt, is het belangrijk om kalm te blijven en de volgende stappen te ondernemen:

1. Zorg voor een veilige omgeving: Verplaats het kind zo min mogelijk.
2. Leg het kind in rugligging: Plaats de benen iets hoger dan het hoofd om de bloedtoevoer naar de hersenen te bevorderen.
3. Blijf bij het kind: Controleer de ademhaling en wees alert op eventuele verwondingen.
4. Maak kleding los: Zorg ervoor dat kleding de ademhaling niet belemmert.
5. Wacht tot het kind bijkomt: Laat het kind na het bijkomsten tien minuten rustig liggen met een kussen onder het hoofd.

Als het kind niet binnen enkele minuten bijkomt, of als er sprake is van schokken, stijfheid, of urineverlies, is het belangrijk om direct 112 te bellen.

Preventieve Maatregelen

Er zijn verschillende maatregelen die kunnen worden genomen om het risico op flauwvallen te verminderen:

• Langzaam opstaan: Leer het kind om langzaam op te staan, vooral na lang zitten of liggen.
• Voldoende eten en drinken: Zorg ervoor dat het kind regelmatig eet en drinkt om een stabiele bloedsuikerspiegel te behouden.
• Vermijd langdurig stilstaan: Moedig het kind aan om regelmatig te bewegen of even te gaan zitten als het langere tijd moet staan.
• Vermijd warmte en benauwdheid: Kleed het kind niet te warm aan en zorg voor voldoende frisse lucht.
• Rust en ontspanning: Zorg ervoor dat het kind voldoende rust krijgt en stress vermijdt.
• Medicatieoverleg: Als het kind medicijnen gebruikt, bespreek dan met de huisarts of deze mogelijk bijdragen aan flauwvallen.

Wanneer een Huisarts Raadplegen?

Hoewel flauwvallen in de meeste gevallen onschuldig is, is het belangrijk om een huisarts te raadplegen in de volgende situaties:

• Pijn op de borst of hartkloppingen voorafgaand aan het flauwvallen.
• Schokken, stijfheid, of urineverlies tijdens het flauwvallen.
• Verwardheid na het flauwvallen.
• Meerdere flauwval episodes.
• Flauwvallen tijdens inspanning.
• Geen duidelijke waarschuwing voorafgaand aan het flauwvallen.
• Het kind komt niet snel bij bewustzijn (langer dan 1-3 minuten).

De huisarts kan onderzoeken of er een onderliggende oorzaak is en indien nodig doorverwijzen voor specialistisch onderzoek.

Conclusie

Flauwvallen bij kinderen is een relatief veelvoorkomend verschijnsel dat meestal onschuldig is. Het is belangrijk om de oorzaken en symptomen te kennen, en te weten hoe te handelen wanneer een kind flauwvalt. Preventieve maatregelen kunnen het risico op flauwvallen verminderen. In bepaalde gevallen is het raadzaam om een huisarts te raadplegen om een onderliggende oorzaak uit te sluiten en de juiste behandeling te bepalen.

Bronnen

1. Ouders en Enzo
2. Huisarts.nl
3. Alles over Kinderen
4. Ouders.nl Forum
5. Gezondheidsnet.nl
6. Thuisarts.nl - Overgeven
7. Kek Mama
8. Gezondheid & Ziekte