Hygiëne en kunstnagels in de kinderopvang: Richtlijnen voor een ziektevrije omgeving

In de kinderopvang is hygiëne een essentieel onderdeel van het dagelijks werk. Het voorkomen van ziekteverspreiding is van groot belang, zowel voor de kinderen als voor het personeel. Een van de aspecten waarbij hygiëne een cruciale rol speelt is het dragen van kunstnagels of nagelbedekking zoals gelnagels en nagellak. In de richtlijnen van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) wordt duidelijk uitgelegd dat zulke vormen van nagelverfraaing in de kinderopvang geen aansluiting vinden bij de hygiëne-eisen. Dit artikel bespreekt de redenen achter deze aanbeveling, de rol van handhygiëne, en andere maatregelen om de verspreiding van infectieziekten in de kinderopvang te voorkomen.

Hygiëne en de rol van nagelbedekking

In de kinderopvang werkt men dagelijks met jonge kinderen, die qua immuunsysteem nog in ontwikkeling zijn. Hierdoor zijn ze kwetsbaarder voor ziekteverwekkers. Een van de belangrijkste routes waarlangs ziekteverwekkers zich verspreiden is via de handen. Onder lange nagels en nagelbedekking, zoals gelnagels of nagellak, kunnen ziekteverwekkers zich nestelen, ook als deze bedekking op het oog intact is. Dit geldt volgens de richtlijnen van het RIVM en de WHO (Wetenschappelijke Organisatie voor Gezondheid) van 2024.

Daarom wordt in de kinderopvang aangeraden om helemaal geen nagelbedekking te dragen. Dit geldt voor alle vormen van kunstnagels, nagellak, BIAB (Build It As You Apply), en andere vormen van nagelverfraaing. Door het vermijden van deze bedekking wordt de kans op overdracht van ziekteverwekkers verkleind. Het is een hygiënisch voordeel dat niet mag worden onderschat.

Handhygiëne: Eerste lijn van verdediging

Handhygiëne is een kernaspect van de hygiëne in de kinderopvang. Het wassen van de handen met water en vloeibare zeep heeft de voorkeur boven het gebruik van handdesinfectiemiddelen. Handdesinfectie is effectief, maar werkt niet voldoende op zichtbaar vuil. Daarom is het belangrijk dat medewerkers hun handen grondig wassen, met name na het contact met lichaamsvloeistoffen zoals urine, bloed of ontlasting.

Het RIVM richtlijnen vermelden dat het wassen van de handen bijzonder belangrijk is bij risicohandelingen. Risicohandelingen zijn activiteiten waarbij de kans op besmetting verhoogd is, zoals het bereiden en geven van voedsel, het verschonen van luiers, het helpen bij het toilet bezoeken, en het verzorgen van wonden. Tijdens deze handelingen is het dragen van sieraden of nagelbedekking extra riskant, omdat deze objecten ziekteverwekkers kunnen vasthouden.

Sieraden en hygiëne

Naast nagelbedekking zijn ook sieraden een factor die aandacht verdient in de context van hygiëne. Horloges, armbanden, ringen en andere accessoires kunnen ziekteverwekkers vasthouden. Bij risicohandelingen wordt aanbevolen om geen sieraden te dragen, omdat deze moeilijker te reinigen zijn en het risico op besmetting vergroten. Het RIVM benadrukt dat het omgaan met lichaamsvloeistoffen extra zorgvuldig moet gebeuren, en dat sieraden dan een bron van infectierisico kunnen zijn.

Handschoenen: Alleen bij specifieke situaties

Hoewel het dragen van handschoenen in sommige situaties een extra bescherming biedt, is het niet algemeen aangeraden in de kinderopvang. Handschoenen zijn alleen nodig bij situaties met een verhoogd risico op besmetting, zoals het schoonmaken van oppervlakken die besmet zijn met bloed of braaksel, of het verzorgen van een bloedende wond. In dergelijke gevallen moeten handschoenen geschikt zijn voor de bescherming tegen micro-organismen, en moet het gebruik volgens de instructies op de verpakking worden uitgevoerd.

Kleding en hygiëne

Ziekteverwekkers kunnen zich ook verspreiden via kleding, bijvoorbeeld via vervuilde mouwen. Kleding kan besmet raken bij het schoonmaken van oppervlakken met ontlasting of braaksel. Daarom is het belangrijk dat medewerkers aandacht besteden aan hun kleding, en deze wassen als nodig. Het RIVM benadrukt dat een hygiënisch werken niet alleen de gezondheid van de kinderen bescherm, maar ook die van de medewerkers zelf.

Hygiëne in andere aspecten van het kinderopvang

Naast handhygiëne en het vermijden van kunstnagels zijn er nog andere aspecten van hygiëne die een rol spelen in de kinderopvang. Zo zijn er richtlijnen voor het poetsen van tanden, het verwerken van afval, het wassen van wasgoed en beddengoed, en het gebruik van thermometers en wondverzorging.

Bij tandpoetsen bijvoorbeeld is het belangrijk dat tandenborstels goed worden opgeborgen en geregeld worden vervangen. Door zorgvuldig te omgaan met tandenborstels wordt de verspreiding van ziekteverwekkers voorkomen. Bij afvalverwerking is het cruciaal dat afval op een hygiënische manier wordt behandeld, om zowel ziekteverwekkers als ongewenste dieren te voorkomen.

Wondverzorging en thermometers

Wanneer een kind een wond heeft, is het belangrijk om zorgvuldig te omgaan met de wondverzorging. In bloed of wondvocht kunnen virussen aanwezig zijn, zoals het hepatitis B- of C-virus of HIV. Daarom moet het personeel hygiënisch werken bij wondverzorging. Het gebruik van thermometers moet ook hygiënisch zijn, vooral wanneer deze door meerdere kinderen worden gebruikt. Hygiënenormen voor thermometers zijn opgenomen in de richtlijnen van het RIVM.

Schoonmaken en desinfecteren

Schoonmaken is een essentieel onderdeel van hygiëne in de kinderopvang. Het verwijderen van stof en vuil helpt bij het verwijderen van ziekteverwekkers. Desinfecteren gaat een stap verder, doordat ziekteverwekkers worden gedood met behulp van desinfectiemiddelen. Het is belangrijk dat schoonmaakregels en technieken correct worden uitgevoerd, om ervoor te zorgen dat ziekteverwekkers niet worden verspreid. De richtlijnen van het RIVM geven duidelijke instructies over het omgaan met schoonmaakmaterialen en -middelen.

Conclusie

In de kinderopvang speelt hygiëne een cruciale rol in het voorkomen van ziekteverspreiding. Het vermijden van kunstnagels en nagelbedekking is een belangrijke hygiëneaanbeveling, aangezien ziekteverwekkers zich hier onder kunnen nestelen. Handhygiëne, het vermijden van sieraden, het gebruik van handschoenen bij risicohandelingen, en het hygiënisch omgaan met kleding, tandpoetsen, afval, wasgoed en wondverzorging zijn allemaal onderdelen van een omvattende hygiënestrategie. Door deze richtlijnen op te volgen, wordt een ziektevrije omgeving in de kinderopvang gegarandeerd, waarin zowel kinderen als medewerkers zich veilig en gezond voelen.

Bronnen

1. RIVM - Hygiëne-richtlijnen kinderopvang
2. Nagellak in de kinderopvang – hoe zit het nu precies?
3. Nailedit Magazine