Hoogsensitieve Kinderen: Herkenning, Ondersteuning en Opvoedtips
juni 17, 2025
Kwijlen is een normaal verschijnsel bij jonge kinderen, met name in de eerste twee levensjaren. Het kan verschillende oorzaken hebben, variërend van doorkomende tanden tot een nog niet volledig ontwikkelde mondmotoriek. Echter, wanneer kwijlen aanhoudt na de leeftijd van twee of drie jaar, of wanneer het gepaard gaat met andere symptomen, kan het belangrijk zijn om de oorzaak te achterhalen en eventueel actie te ondernemen. Dit artikel biedt een overzicht van de mogelijke oorzaken van overmatig kwijlen bij peuters, de ontwikkeling hiervan in de tijd, en wanneer het raadzaam is om professioneel advies in te winnen.
Kwijlen in de Vroege Ontwikkeling
In de eerste maanden van het leven is kwijlen vaak gerelateerd aan de ontwikkeling van de mondspieren. Baby’s leren de coördinatie van het slikken en het beheersen van speekselproductie. Het doorkomen van de eerste tandjes, beginnend rond de 3 maanden, kan de speekselaanmaak stimuleren en leiden tot meer kwijlen. Dit is een tijdelijk verschijnsel dat meestal vanzelf overgaat zodra de tanden zijn doorgebroken. Ook een open mondhouding, waarbij de baby de mond langere tijd openhoudt, kan het slikken bemoeilijken en leiden tot kwijlen. Verder kan concentratie tijdens het spelen ervoor zorgen dat een kind te druk is om te slikken, waardoor speeksel uit de mond loopt. Sommige voedingsmiddelen, zoals zure of gekruide producten, kunnen de speekselklieren stimuleren en tijdelijk meer speeksel produceren.
Kwijlen tussen de Eén en Twee Jaar
Tussen de leeftijd van één en twee jaar kan kwijlen nog regelmatig voorkomen. Als dit af en toe gebeurt, is er doorgaans geen reden tot bezorgdheid. Echter, aanhoudend kwijlen kan wijzen op een onderliggende oorzaak, zoals een nog niet volledig ontwikkelde mond- en tongspieren, of het gebruik van een speen of fles. Het afbouwen van het gebruik van een speen of fles kan helpen om de mondspieren op een natuurlijke manier te versterken.
Kwijlen na de Leeftijd van Drie Jaar
Rond de leeftijd van drie jaar mag kwijlen eigenlijk niet meer voorkomen. Een incidenteel geval is acceptabel, maar aanhoudend kwijlen wordt beschouwd als ongewenst speekselverlies. Na het vierde levensjaar wordt dit officieel als een probleem gezien en kan het duiden op een medische oorzaak.
Mogelijke Oorzaken van Aanhoudend Kwijlen
Er zijn verschillende mogelijke oorzaken voor aanhoudend kwijlen bij peuters. Een veelvoorkomende oorzaak is een gebrek aan kracht in de spieren van de mond, de keel of de tong. Dit kan ertoe leiden dat het kind niet in staat is om het speeksel goed weg te slikken. Het kan ook te maken hebben met een slechte coördinatie van de spieren die betrokken zijn bij het slikken.
Een open mond kan ook een oorzaak zijn van kwijlen. Dit kan ontstaan door een verkoudheid, waardoor het kind door de mond ademt, of door vergrote neus- of keelamandelen. In sommige gevallen kan een open mond ook een gewoonte worden, zelfs nadat de oorspronkelijke oorzaak is verdwenen.
Het gebruik van een speen of fles kan de ontwikkeling van de mondspieren belemmeren en leiden tot kwijlen. Kinderen die langdurig een speen of fles gebruiken, slikken mogelijk minder vaak, waardoor de mondspieren minder getraind worden.
In zeldzame gevallen kan overmatig kwijlen een symptoom zijn van een neurologische aandoening of een hersenbeschadiging.
Gevolgen van Overmatig Kwijlen
Overmatig kwijlen kan verschillende negatieve gevolgen hebben voor een kind. Natte kleding kan leiden tot een oncomfortabel gevoel en afkoeling. Het kan ook de sociale interactie belemmeren, omdat andere mensen minder geneigd zijn om een nat kind te knuffelen. Oudere kinderen kunnen zich schamen voor het kwijlen en contact met anderen vermijden, wat kan leiden tot gevoelens van eenzaamheid en minderwaardigheid.
In ernstige gevallen kan kwijlen leiden tot luchtweginfecties, doordat speeksel in de luchtpijp terechtkomt. Het kan ook leiden tot uitdroging en een nat kussen of matras.
Behandeling en Interventies
De behandeling van overmatig kwijlen hangt af van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen kan het probleem worden opgelost door eenvoudige maatregelen, zoals het afbouwen van het gebruik van een speen of fles, het stimuleren van het kauwen van hard voedsel, of het aanleren van de juiste ademhalingstechniek (door de neus ademen).
Mondmotoriek spelletjes, zoals gekke bekken trekken en bolle wangen maken, kunnen helpen om de mondspieren te trainen.
In sommige gevallen kan logopedie nuttig zijn. Een logopedist kan oefeningen bedenken om de mondspieren te versterken en de coördinatie van het slikken te verbeteren.
Als er een medische oorzaak is, zoals vergrote amandelen, kan een operatie nodig zijn. In zeldzame gevallen kan medicatie worden voorgeschreven om de speekselproductie te verminderen.
Er bestaan ook speciale hulpmiddelen, zoals mondtrainers, die kinderen dwingen om hun mond dicht te houden en de mondspieren te trainen.
Wanneer Professioneel Advies Inwinnen?
Het is raadzaam om professioneel advies in te winnen als:
- Het kwijlen aanhoudt na de leeftijd van drie jaar.
- Het kwijlen gepaard gaat met andere symptomen, zoals moeite met eten, ademhalingsproblemen, of een verandering in de spraak.
- Het kind zich schaamt voor het kwijlen.
- De ouders zich zorgen maken over de oorzaak van het kwijlen.
Een huisarts, jeugdarts, of logopedist kan de oorzaak van het kwijlen vaststellen en een passende behandeling aanbevelen.
Conclusie
Kwijlen is een normaal verschijnsel bij jonge kinderen, maar aanhoudend kwijlen na de leeftijd van drie jaar kan wijzen op een onderliggende oorzaak. Het is belangrijk om de oorzaak te achterhalen en eventueel actie te ondernemen om de negatieve gevolgen van overmatig kwijlen te minimaliseren. Door eenvoudige maatregelen te nemen, zoals het afbouwen van het gebruik van een speen of fles, het stimuleren van de mondmotoriek, of het inschakelen van professionele hulp, kan het probleem vaak worden opgelost.
Vorige week een nieuwe gevel bij de BSO gekregen. Nieuwe kozijnen, nieuw glas en deur.
