Wijzigingen in de eisen voor speeltoestellen in de kinderopvang: Wat betekent dit voor gastouders en kinderdagverblijven?

In de kinderopvangsector zijn regelgeving en veiligheidseisen van groot belang, zowel voor de kinderen als voor de instellingen die hun zorg en begeleiding verlenen. Een van de recente ontwikkelingen betreft de eisen aan speeltoestellen. Deze worden voor een aantal instellingen versoepeld of aangepast, met name voor gastouderopvang. Vanaf 1 januari 2025 gelden nieuwe regels die duidelijk verschil maken tussen openbaar gebruik van speeltoestellen en privégebruik in kinderopvanginstellingen. Dit artikel biedt een overzicht van de actuele eisen voor speeltoestellen in kinderopvang, met een focus op de wijzigingen voor gastouders en kinderdagverblijven, en legt uit wat deze veranderingen betekenen in de praktijk.

Verandering in regelgeving voor speeltoestellen in de kinderopvang

Traditioneel worden speeltoestellen in openbare ruimtes zoals speeltuinen en recreatiegebieden beoordeeld aan de hand van het Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen 2023 (WAS 2023). Dit besluit stelt eisen aan veiligheid en gebruik voor speeltoestellen die voor publiek of commercieel gebruik zijn bedoeld. Het doel is om het risico op letsel bij kinderen te beperken. Deze eisen zijn echter niet langer van toepassing op alle kinderopvanginstellingen. In het bijzonder worden gastouders en kinderdagverblijven nu uitgezonderd van deze regels.

Deze wijziging is het gevolg van een juridische evaluatie die in 2023 werd voorgenomen. De rechtbank stelde toen dat gastouders ook onder de regels van het WAS 2023 vielen, omdat hun speeltoestellen in theorie openbaar gebruikt konden worden. Dit leidde tot onduidelijkheid, omdat speeltoestellen op het woonadres van een gastouder in de praktijk meestal enkel voor kinderen uit de opvang worden gebruikt. De regering besloot daarom om vanaf 1 januari 2025 gastouders en kinderdagverblijven uit te sluiten van de eisen van het WAS 2023.

Wat betekent dit voor gastouders?

Voor gastouders zijn de nieuwe regels een opleving. Tot voor kort moesten speeltoestellen die op het woonadres van de gastouder stonden, voldoen aan de strikte eisen van het WAS 2023. Dat gold ook voor eenvoudige speeltoestellen zoals schommels, klimtoestellen of glijpartijen. Nu hoeven gastouders dit niet meer. Dit betekent dat gastouders vrije keuze hebben in de aankoop van speeltoestellen, mits deze veilig en geschikt zijn voor de kinderen die opgevangen worden.

Een belangrijk aspect is echter dat de veiligheid niet op de achtergrond mag verdwijnen. Hoewel de eisen van het WAS 2023 niet meer van toepassing zijn, blijft de GGD jaarlijks toezicht houden op de veiligheid van speeltoestellen. Tijdens deze inspecties kan worden gekeurd of het toestel en de omgeving veilig zijn voor de kinderen. Het is mogelijk dat een speeltoestel zonder certificaat volgens EN1176 (de norm voor openbare speeltoestellen) toch goedgekeurd wordt, mits het veilig blijkt.

Wat betekent dit voor kinderdagverblijven?

Kinderdagverblijven (KDV’s) vallen ook onder de nieuwe regeling. Voor deze instellingen zijn de eisen aan speeltoestellen tot voor kort gelijk aan die voor openbare speeltoestellen. Vanaf 1 januari 2025 gelden ook voor KDV’s minder strikte eisen. Dit betekent dat speeltoestellen die enkel worden gebruikt binnen de opvanggroep, niet per se moeten voldoen aan de normen van het WAS 2023.

Ondanks deze versoepeling is veiligheid nog steeds van groot belang. Kinderdagverblijven blijven verantwoordelijk voor de veiligheid van hun speelruimtes. Ze moeten zorgvuldig kiezen voor speeltoestellen die geschikt zijn voor de leeftijd van de kinderen en die voldoen aan de algemene veiligheidsrichtlijnen. Daarnaast is het verstandig om jaarlijks een inspectie door de GGD of een externe specialist in te schakelen.

Speeltoestellen en veiligheid: algemene richtlijnen

Hoewel gastouders en KDV’s nu niet langer onder het WAS 2023 vallen, is het belangrijk om rekening te houden met algemene veiligheidseisen. Hieronder zijn enkele richtlijnen die van toepassing kunnen zijn:

• Speelruimte per kind: Volgens de regelgeving moet elk kind in een groepspeelruimte over minimaal 3,5 vierkante meter speelruimte beschikken. Dit geldt vooral voor binnenruimtes en is bedoeld om te zorgen voor voldoende bewegingsruimte en veiligheid.
• Materialen en constructie: Speeltoestellen moeten gemaakt zijn van duurzame materialen die bestand zijn tegen intensief gebruik. Het gebruik van Tigermulch of andere valbeschermende materialen kan het risico op letsel verminderen.
• Inspectie en onderhoud: Speeltoestellen moeten regelmatig geïnspecteerd en onderhouden worden. Tijdens inspecties dient te worden gekeken naar eventuele slijtage, scherpe randen of losse onderdelen.

Een voorbeeld van een speelplek die aandacht besteedt aan veiligheid en duurzaamheid is het project van Stichting Kinderopvang Oegstgeest. Daar werd gekozen voor speeltoestellen die niet alleen veilig zijn, maar ook aantrekkelijk voor kinderen. Het speelkasteel Ridder en het balanceertoestel Kroki zijn ontworpen om de motorische vaardigheden van kinderen te stimuleren, terwijl Tigermulch zorgt voor extra valbescherming.

Keuze van speeltoestellen: aandacht voor functie en esthetiek

Bij het kiezen van een speeltoestel is het verstandig om zowel de functie als de esthetiek in overweging te nemen. Speeltoestellen zoals die van Wickey zijn ontworpen om niet alleen veilig te zijn, maar ook visueel aantrekkelijk. Deze speeltoestellen zijn modulair opgebouwd en voldoen aan de eisen van professionele speeltoestellen. Ze zijn geschikt voor gebruik in diverse omgevingen, van openbare speeltuinen tot kinderopvanginstellingen.

Een belangrijk voordeel van deze speeltoestellen is dat ze bestand zijn tegen weersomstandigheden. Dit maakt ze ideaal voor gebruik in de buitenlucht, waar kinderen vaak het meest actief zijn. Daarnaast is het mogelijk om de speeltoestellen rechtstreeks bij de fabrikant te bestellen, wat vaak tot betere prijs-kwaliteitsverhouding leidt.

Risico-inventarisatie en toezicht

Niet alleen de keuze van een speeltoestel is belangrijk, ook de toezichtsstructuur speelt een rol. In de kinderopvangsector is jaarlijks toezicht van de GGD standaard. Tijdens deze inspecties wordt onder andere gekeken naar de veiligheid van de speeltoestellen. Ook kunnen andere aspecten zoals hygiëne, brandveiligheid en bouwvoorschrachten aan de orde komen.

Voor gastouders is het belangrijk om zich bewust te zijn van de rol van de GGD in het toezicht. Hoewel gastouders nu niet langer onder het WAS 2023 vallen, is er nog steeds een jaarlijks inspectieprogramma in werking. Dit betekent dat gastouders zich bewust moeten houden van de eisen die in de praktijk gelden, zoals het gebruik van veilige materialen en het regelmatig onderhoud van speeltoestellen.

Conclusie

De wijzigingen in de eisen voor speeltoestellen in de kinderopvangsector bieden gastouders en kinderdagverblijven meer flexibiliteit. Vanaf 1 januari 2025 hoeven speeltoestellen die in de kinderopvang worden gebruikt, niet meer voldoen aan de eisen van het WAS 2023. Dit betekent dat gastouders en KDV’s vrije keuze hebben in de aankoop van speeltoestellen, mits deze veilig en geschikt zijn voor de kinderen.

Toch blijft veiligheid een belangrijk aspect. Het is verstandig om speeltoestellen te kiezen die afgestemd zijn op de leeftijd van de kinderen en die voldoen aan algemene veiligheidsrichtlijnen. Daarnaast is regelmatig onderhoud en inspectie van het toestel van belang. De GGD houdt jaarlijks toezicht op de veiligheid van speeltoestellen, wat een extra garantie biedt voor zowel kinderen als opzichters.

Met de juiste keuze en toezicht kan een speelplek een waardevolle bijdrage leveren aan de groei, ontwikkeling en welzijn van jonge kinderen. Zowel gastouders als kinderopvanginstellingen kunnen nu met meer vrijheid en vertrouwen kiezen voor speeltoestellen die veilig, duurzaam en aantrekkelijk zijn.

Bronnen

1. Stichting Kinderopvang Oegstgeest
2. Andere eisen aan speeltoestellen en kinderbedden in de gastouderopvang
3. Minder regels voor speeltoestellen bij gastouderopvang
4. Speeltoestel keuren bij Gastouder en Kinderdagverblijf
5. Lokale regelgeving
6. Wickey PRO Speeltoestellen
7. Besluit inzake het Warenwetbesluit 2023